Refat Çubarov: «Qırımtatar halqınıñ tarihında ilk defa 1944 senesi faciası aqqında bediiy film çıqarıla»

04 Oktâbr 2012

Belli ki, oktâbrniñ başında Bağçasarayda mustaqil Ukrainanıñ tarihında birinci kere “Haytarma” adlı qırımtatar filminiñ çekimi başlandı. Film efsaneviy uçucı – Sovetler Birliginiñ Eki defa Qaramanı Amethan Sultannıñ ayatı ve qırımtatar halqınıñ tarihiy Vatanı Qırımdan sürgün etilgeni aqqında ikâye ete.

Filmniñ baş rejissörı Ukrainada belli aktör ve rejissör Ahtem Seitablayev 90 daqqalı filmni bir aydan az müddet içinde çıqarmaq niyetinde.

2012 senesi oktâbr 3 künü filmniñ çekim meydançığını Qırımtatar halqı Meclisiniñ reisi Mustafa Cemilev, onıñ birinci muavini Refat Çubarov, birinci qırımtatar televizion kanalı ATRniñ tesisçisi Lenur İslâmov(film onıñ parasına çıqarıla), “Atlant-SV” televizion kanalınıñ baş direktorı Elzara İslâmova, filmniñ tarihiy konsultantı, ATR telekanalında “Tarih sedası” yayınınıñ müellifi ve alıp barıcısı Gülnara Bekirova ziyaret ettiler.

“Qırımtatar halqınıñ tarihında birinci kere 1944 senesi faciası aqqında bediiy film çıqarmaq areketleri yapılmaqta” – dey film aqqında Refat Çubarov. – Müimi şunda ki, metin müellifleri ve bütün icadiy taqım qırımtatar halqınıñ eñ parlaq sımasınıñ taqdiri arqalı bütün qırımtatar halqınıñ faciasını köstermek ve öz tuvğan toprağına misilsiz sevgisini numayış etmege tırışalar”.

“Közlerimizniñ ögünde tarih yapıla” – paylaşa film çekiminiñ başlanması aqqında fikirlerinen Gülnara Bekirova. Film tarihiy konsultantınıñ aytqanına köre meşur ve cesür qırımtatarı Amethan Sultannıñ ayatında bütün bir halqnıñ faciası kösterilecek.

Filmniñ baş rejissörı ve baş qaraman rolüniñ icracısı Ahtem Seytablayev çekim iştirakçileriniñ episine birinci qırımtatar bediiy filmini çıqaruvda iştiraki içün teşekkür bildirdi.

Rejissörnıñ bildirgenine köre – bu onıñ eñ büyük arzusı edi. Filmde iştirak etmege istegenlerniñ episini davet etip, çekimler gece olacağını ayttı.

“Biz er kesniñ iştirakine muhtacmız ve bu filmni azırlavda büyük bir yardım olur. Em başta bir bu tarihiy vaqialarnı canlandıruvda kendi-kendine etilgen yardım olur” , dep saya A. Seytablayev.

Film içün arbiy tehnika mahsus Aqyardan ketirildi. Bu – 1941 senesine ait mototsikl ve cenk yollarını keçken ZİS-5 maşinasıdır. Qaraman uçağınıñ tam taqlidi demir ve faneradan yasalıp, ağırlığı olğanı-olacağı 1 tonna.

Malümat içün: filmdeki vaqialar ekinci cian cenki vaqtında olıp keçe. Film müellifleriniñ ğayesi boyunca qırımtatar halqınıñ sürgünligi kösterilecek. Baş qaraman – Sovetler Birliginiñ eki defa Qaramanı Amethan Sultan. Bu rolni filmniñ baş rejissörı Ahtem Seytablayev icra ete.

Film üzerinden esasen Kiyevden kelgen mütehassıslar çalışalar. Filmni eki yaş, lâkin endi tecribeli operatorlar çıqaralar. Olardan biri – Vladimir İvanov qısqa metrajlı filmi içün Kannı festivaliniñ eñ nufuzlı mukâfatını qazandı.
 

Fotolarnıñ müellifi: Gülnara Bekirova

http://crimeantatars.org/ saifesiniñ malümatlarından faydalanıldı