Qırımtatar Milliy Meclisiniñ Prezidiumınıñ ilânı

2014 senesi Qırımda rusiyeniñ Ukrainağa qarşı cenki başldı ve Qırımnıñ işğalden azat etilmesinen bitmeli

(Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeeriniñ işğaline qarşılıq kününe).

2014 senesi kiçik aynıñ 20-sinde rusiye federatsiyası, bir qaç kün devamında açıq silâlı tecavuz ve Qırımnıñ işğali şeklini alğan Qırımnıñ işğalinen mahsus operatsiyanen gizli rejimde başladı.

Ukrainağa qarşı rus silâlı tecavuzınıñ o zamanki ve bugünki keçiti köstere ki, işğal ve aneksiya vastasınen Qırımnıñ Ukrainadan bölmesi, rusiyeniñ arbiy-siyasiy reberligi tarafından Ukrainanıñ mustaqilligini yoq etüv ve onı moskvanıñ satellitine yaratuv semereli usullarından biri olaraq baqıldı.

Aynı zamanda rus işğalinden evel Ukrainanıñ mustaqilliginiñ 23 senesi boyunca Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeerinde rusiye, yarımadada merkeziy icra akimiyet organlarınıñ ve Ukrainanıñ uquq qorçalayıcı organlarınıñ diqqatı olmadan cezasız areket etken çoq rus taraflı teşklâtınıñ faaliyeti vastasınen içtimaiy-siyasiy ceryanlarğa tesir temin ete edi.

Tamır qırımtatar halqınıñ kollektiv aqlarını yañıdan yaratuv ve Qırımnıñ qavmiy ukrainalılarnıñ aqlarını temin etüvge dair Ukrainanıñ devlet siyaseti olmadan, Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeeriniñ qavmiy rus çoqluğınen şekillengen vekiliy ve icra akimiyet organları Qırımda rusiyeniñ iqtisadiy, medeniy ve malümat ekspansiyasına yardım ettiler.

Ukrainağa avropa ve avropa atlantik integratsiyasına yol açqan İtibar inqilâbınıñ ğalebesi, moskva tarafından rusiye imperatorlığınıñ yañıdan yaratılmasına dair çoq adımlı planında mağlübiyet olaraq tanındı.

Kremlde azırlanğan Qırımnıñ Ukrainadan bölmesine dair planı, referendum taqlidini esapqa aldı. moskvanıñ firkince bu, halqara cemaatnıñ Qırımnıñ sakinleriniñ göñülli menfaatını kösterüv taqlidini yaratmalı edi.

Rus mahsus hızmetleri tarafından verbovka etilgen reberler ve QMC Yuqarı Şurasınıñ mebuslarınıñ qısmı, qanunsız “referendum”nı tayin etüv aqqında qanunsız qararnı bermeli ediler.

rusiyeniñ Qırımdaki vaziyetke qarışmasını evelden yoq etmek maqsadınen Qırımtatar Milliy Meclisi, bölge ve yerli meclisler, Qurultaynıñ vekilleri ve içtimaiy faalciler Qırımnıñ sakinleri ve devlet akimiyet organlarınıñ reberleri aralarında Qırım ve Ukraina içün rus taraflı yeşkilâtlarnıñ ve QMCniñ mebuslarınıñ ve Yuqarı Şurasınıñ reberliginiñ separatist areketleriniñ buhran neticelerine dair büyük añlatıcı iş başlattılar.

Qırım separatistleriniñ reberleri,  uquq qorçalayıcı organlarınıñ reberleri, Qırım Yuqarı Şurasınıñ mebusları ile Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reberligi ve azalarınıñ çoq körüşüviniñ ve Ukrainanıñ topraq bütünligini raiyet etmege çağıruvlarnıñ kerekli iç bir neticesi olmadı.

Qırımda buhran vaziyetini al etmege acele olaraq qatıluv aqqında çağırmalar da Ukraina Yuqarı Şurası tarafından eşitilmedi.

2014 senesi kiçik aynıñ 23-ünde Aqyar şeerindeki rusiye federtasiyasınıñ urbasını deñiştirgen askerleriniñ iştirakinen rus taraflı mitingde şeer akimiyeti yıqıldı ve meydanda böyle degen Ayqay “halq mebusı” saylandı.

2014 senesi kiçik aynıñ 26-sında Qırım Yuqarı Şurasınıñ nevbetsiz oturışında referendum keçirüv aqqında qanunsız qararınen rus ordusı tarafından Qırımnıñ bütün toprağını azapt etilüv stsenariyi başlatıldı.

Rus tatarflı teşkilâtlarnıñ ve QMC Yuqarı Şurasınıñ reberleri ve mebuslarınıñ qısmınıñ separatistik areketlerini toqtatuv imkânları soñuna kelip, Ukrainanıñ topraq bütünligini destek etemek ve Qırımnıñ Ukrainadan bölmesi ıntıluvlarına qarşılıq köstermek maqsadınen 2014 senesi kiçik aynıñ 25-inde aqşam maalinde Qırımtatar Milliy Meclisi kiçik aynıñ 26-sında QMC Yuqarşı Şurasınıñ binası yanında umumiyqırım mitingini keçirmege qarar berdi.

Qırım KHV, ayrıca 24 saat devamında yayınlanğan qırımtatar ATR kanalı vastasınen Qırımnıñ sakinlerine bu qarar bildirildi.

2014 senesi kiçk aynıñ 26-sında Aqmescitte Qırımtatar Milliy Meclisiniñ çağıruvına toplanğan ve Ukrainanıñ topraq bütünligini destek etmege yönelgen umumiyqırım mitinginiñ tahminen 15 biñ iştirakçisi, rus taraflı mebuslarğa Moskvanıñ emrini – Qırımnıñ Rusiyeniñ terkibine sanki “göñülli qatılması” aqqında QMC Yuqarı Ğurasınıñ sessiyasından güzel bir resim köstermege – yol bermeyip, öz çtimaiy mecburiyetini yerine ketirdiler.

2014 senesi kiçik aynıñ 26-sındq umumiyqırım mitinginiñ çoqusı qırımtatar olğan iştirakçileri, bütün dünyağa tamır qırımtatar halqınıñ Ukraina devletiniñ ayırılmaz parçası olaraq tarihiy Vatanına – Qırımğa dair bozulmaz menfaatını kösterdiler. 

Faqat Ukraina devletiniñ mustqailligini qorçalamağa yönelgen Qırımdaki Ukraina develt akimiyeti organları, 2014 senesi kiçik aynıñ 26-sında umumiyqırım mitinginiñ iştiraçileriniñ bergenleri fırsat qullanmadılar ve öz salâhiyetini yapmadılar: 2012 senesi kiçik aynıñ 27-sinde saba maalinde Qırımda rus ordusı devlet akimiyeti organlarını ve strategik obyetklerini zapt etmege açıq tarzda başladı.

Bundan soñ 2014 senesi berim ayına qadar işğal etilgen Qırımda ukrain bayrağınıñ dalğanalğanı tek yer, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ binası qala edi. Olarnıñ nefren etkenleri Ukrainanıñ devlet timsalini Meclisniñ binasından almaq içün rus işğalcileri, binanı tevqif etmege bildirip, ondan “Qırım” fondunıñ işçilerini ve Meclisniñ azalarını zornen çıqardılar.

Vaqtınca işğal etilgen topraqlarda – Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeerinde yaşağan Ukraina vatandaşlarınıñ Ukrainañıñ topraq bütünligini qorçalanuv ceryanında cesüri ve qaramanlığını ürmet etmek maqsadınen Qırımtatar Milliy Meclisiniñ teşkil etkeni Ukrainanıñ topraq bütünligini destek etmege yönelgen 2014 senesi kiçik aynıñ 26-sında Aqmescit şeerinde keçirilgen umumiyqırım mitinginiñ 9. seneligine Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeeriniñ işğaline qarşılıq künü tayin etildi

Qırımtatar Milliy Meclisiniñ Prezidiumı:

1. Qırımnıñ rus işğalini tanımağan, Qırımğa öz sadıqlığını ve Ukraina devletine vefadarlığını saqlanğan Qırımnıñ sakinlerine destek ve minnetdarlıq sözlerinen muracaat ete.

2. rusiyeniñ vaqtınca işğal etkeni Qırımda yaşağan vatandaşlarnı siyasiy mabüslerni destek etmege, rus işğalcileriniñ cezalarında ve sürgünligine oğraşqan ailelerge yardım etmege çağıra.

3. Ukrainanıñ mustaqilligi ve halqara olaraq tanınğan sıñırlarda topraq bütünligi yañıdan tiklengence halqara cemaatnı, şu cümleden Qırım platformasınıñ azaları olğan devletlerniñ Ükümetleri ve Parlamentlerini Ukrainağa siyasiy, diplomatik, arbiy, maliyeviy ve başqa yardımını çoqlaştırmağa çağıra.

4. BMTnıñ azaları olğan devletlerni, rusiye federatsiyasınıñ BMTda bulunmasınıñ qanunlığı meselesinde BMTnıñ nizamnamesini qullanmağa, rfnı BMTnıñ Telükesizlik Şurasınıñ daimiy azası statusından marum etmege ve onı BMTndan çıqaruv protsedurasını keçirmege çağıra.

5. Rus arbiy tecavuzına qarşılıq köstergende fedakârlıq ve qaramanlıq içün Ukraina Silâlı Quvetleri, devletni qoçalağan başqa devlet akimiyet organları, askerler – Qırımnıñ sakinlerine minnetdarlığını bildire.

Refat Çubarov

Qırımtatar Milliy Meclisiniñ 

Başı

Kıyiv ş., 2023 senesi kiçik aynıñ 26-sı