Gayana Yüksel, Tamır halqları meseleleri transatlantik seminarınıñ teşkilâtçısı oldı

20.06.2025

İlk yaz ayınıñ 10-15 künleri Türkiyede “Transatlantic Workshops on Crimean Tatar and Canadian Indigenous Rights Research Perspectives” adlı halqara seminar olıp keçti. Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azası Gayana Yüksel işhaneniñ teşkilâtçılarından biri edi.

Tedbir, 2025 senesi ilk yaz ayınıñ 10-15 künleri Kanada ve Ukrayina alimleriniñ Türkiyege ziyareti çerçivesinde müim bir vaqia oldı. Çoq künlük ziyaretniñ merkeziy tedbiri, 2025 senesi ilk yaz ayınıñ 12-nde Ankarada Orta Şarq Tehnikiy Universitetinde (ODTÜ) keçirilgen işhanesi oldı.

Tedbirniñ teşkilâtçıları: Kanada tarafından – Alberta universiteti, hususan, Kanadalı ukrayin tetqiqatları institutı, Alberta universitetiniñ tamır tetqiqatları fakulteti; MakYuen universiteti, hususan, MakYuen universitetiniñ Ukrayina resurs ve inkişaf merkezi, Türkiye tarafından – Orta şarq tehnik universiteti ve Şefiqa Gasprinskaya adına Halqara qadınlar birligi.

Tedbir Kanada tamır halqları aqları teşebbüsleriniñ ofisi, Ankaradaki Qırımtatarlarnıñ medeniyet ve yardımlaşma birliginiñ Merkeziy ofisi ve Qırımtatar Milliy Meclisinen işbirlikte keçti.

Seminarda Kanada, Ukrayina ve Türkiyeniñ alimleri iştirak etti. Ukrayina tarafını V.İ. Vernadsıiy adına Tavriya milliy universitetiniñ ve Kıyiv-Mogğıla akademiyasınıñ alimleri taqdim etti.

Leyhanıñ temeli 2023 senesi MakYuen Universiteti ve Alberta Universitetiniñ umumiy teşebbüsi olğan Kanadanıñ tamır halqları aqları – Ukrayinanen munasebetler teşebbüsi (IURI) çerçivesinde qoyuldı. 2023 senesi arman ayınıñ 26-ndan ilk küz ayınıñ 18-ne qadar IURI, Kanadanıñ tamır halqları ve ukrayin cemiyetiniñ vekillerini Ukrayin medeniy köyü ve Métis Crossingte eki künlik tanışuv programmasına birleştirgen leyhanı yerine keçirdi. Programmada Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azası Gayana Yüksel ve Türkiyedeki Qırımtatarlarnıñ medeniyet ve yardımlaşma birliginiñ reisiniñ muavini İsmet Yüksel iştirak ettiler. Bu leyha Ukrayinada yaşağan qırımtatarlar, Türkiyedeki qırımtatarlar diasporası, MakYuen Universitetiniñ Kiheu Vatson tamır halqları merkezi, Kanadaki Ukrayina tetqiqatları institutı ve Alberta universitetiniñ tamır halqları fakulteti arasında işbirlikni ileriletmege niyetlene.

İlk yaz ayınıñ 10-15 künleri Türkiyede keçirilgen konferentsiya programması, Kanada tamır halqları ve türkiy halqlarnıñ, hususan qırımtatarlarnıñ tarihı, medeniyeti ve zemaneviy meselelerine bağışlanğan körüşüv ve akademik tedbirlerni teşkil etti.

Seminarnıñ maqsadı – Kanada tamır halqları, Ukrayina ve Türkiyedeki qırımtatarlar, em de ilim, tasil, tedqiqat saalarında çalışqan ukrayin alimleri arasında devamlı bağlarnıñ qurulmasıdır. Maruzacılar tamır halqlarınıñ aqları vastaları vastasınen kimlikniñ saqlanuvı, Kanadanıñ aqiqat ve barışuv eyyetiniñ (TRC) tevsiyelerini yerine ketirüv tecribesi, em de Ukrauinanıñ dekolonizatsiya esnasında işbirlik istiqballerini muzakere ettiler.

Seminarnıñ vazifeleri – halqara platformalarda “tamır halqlarınıñ aqları”nen bağlı tetqiqatlar çerçivesinde qırımtatarlarğa qol tutuv, tamır halqlarınıñ aqları saasında çalışqan alimler ve mütehassıslar, qırımtatar studiyaları arasında halqara dialognıñ teşkil etilmesi, ukrayin ve türk alimleri içün tamır halqlarınıñ aqları saasında Kanada tecribesiniñ taqdim etilmesi, bağlarnıñ qurulması, akademik ve student deñişimleri, umumiy tetqiqat leyhaları ve disiplinlerara işbirlik imkânlarınıñ ögrenilüvi edi.

Seminarnıñ programması pek tolu edi.

Birinci kün devamında iştirakçiler Yurtdışı türklerniñ işleri devlet agentligini (YTB) ziyaret ettiler. Bundan soñra Türkiyedeki Kanada Elçisi Kevin Hamiltonnen, soñra ise – Türkiyedeki Ukrayina Elçisiniñ muavini Oleksiy Çernışovnen körüşüvler olıp keçti. Birinci künniñ aqşamında Türkiyede (Ankara) qırımtatarlarnıñ medeniyet ve yardımlaşma birliginiñ Merkeziy ofisinde cemaatnen körüşüv teşkil etildi. Ekinci kün devamında Ankarada Orta Şarq Tehnikiy Universitetinde (METU) tedbirniñ merkeziy tedbiri olıp keçti. Üçünci kün devamında iştirakçiler Eskişehir şeerini ziyaret ettiler, anda Osmanğazı universitetinde Eskişehirdeki Qırımtatarlarnıñ medeniyet, sport ve yardımlaşma birligi reberliginen işbirlik ve tetqiqat istiqballeri aqqında meraqlı subet keçirildi. Soñki kün İstanbulda keçirildi, anda iştirakçiler Türkiyedeki qırımtatarlarnıñ medeniyet ve yardımlaşma birliginiñ İstanbul bölüginiñ musafirleri oldılar.

İştirakçiler kelecekte Kanada ve Ukrayinanıñ tamır halqlarınıñ tarihı, medeniyeti ve zemaneviy kerçekleri saasında, tamır halqlarınıñ aqları közünden meselelerni yeñüv ve kimlikniñ saqlanuvı saasında, dünya tamır halqları meseleleri boyunca tedqiqatlar keçirüv ve Ukrayinada dekolonizatsiya esnasını ögrenüv vastasınen tecribe paylaşuvı boyunca umumiy tedqiqat ve işbirlik mevzularını teklif ettiler.