Qırımtatar Milliy Meclisiniñ Reisiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeeriniñ işğaline tirenüv kününe beyanatı

26 February 2025

On bir yıl evelsi, 2014 senesi kiçik aynıñ 20-nde, Rusiye Federatsiyası Qırımnı zapt etüvnen bağlı mahsus operatsiyanı başlattı, bu da Ukrainağa qarşı ilerideki büyük silâlı tecavuznıñ başlanğıçı oldı.

O vaqıt, Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeerinde Ukraina akimiyet ve uquq qorçalayıcı organları Ukrainanıñ suvereniteti ve topraq bütünliginiñ qoruvı boyunca vekâletlerini yerine ketirmekten vazgeçken vaqıt, Qırımtatar Milliy Meclisi, bölge ve yerli Meclisleri, Qırımtatar Milliy Qurultayınıñ delegatları ve cemaat faalcileri Rusiyeniñ Qırımdaki vaziyetke küç qullanuvını toqtatmaq içün elinden kelgenini yaptılar.

Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reberligi ve azalarınıñ Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ Yuqarı Şurasınıñ yolbaşçıları, uquq qorçalayıcı organları, Rusiyege qoltutqan teşkilâtlarnıñ vekillerinen keçirilgen körüşüvleri, devlet Rusiye tarafından Qırımğa silâlı istilâ telükesine acele cevap bermek kerekligini tasdıqladı.

Lâkin Qırımtatar Milliy Meclisiniñ, Qırımnıñ başqa ukrain tarafdarlarınıñ muracaatları ve çağıruvları Ukraina devlet akimiyetiniñ yuqarı organları tarafından eşitilmedi ve Moskvanıñ cinaiy planlarını toqtatmaq içün kerekli tedbirler alınmadı.

Rusiyege qoltutqan teşkilâtlarnıñ, Qırım Muhtar Cumhuriyeti Yuqarı Şurasınıñ mebsuları ve reberliginiñ separatist areketlerini toqtatmaq içün bütün imkânlarnı qullanıp, 2014 senesi kiçik aynıñ 25-nde aqşam Qırımtatar Milliy Meclisi, Ukraina topraq bütünligine qoltutuv ve Qırımnı qaytarmaq ıntıluvlarına qarşı fevral 26-da Qırım Yuqarı Şurası binası yanındaki meydanda umumqırım mitingini keçirmege qarar aldı.

Qırım matbuat vastaları, hususan ATR birinci qırımtatar telekanalı bütün kün devamında yayınlağan, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ bu qararını Qırımnıñ bütün sakinlerine tez bir zamanda yetkizdi.

2014 senesi kiçik aynıñ 26-nda “Qırım – bu Ukraina!” ifadesinen birleşken, ekseriyeti qırımtatar olğan bütünqırım mitinginiñ iştirakçileri, vatandaşlıq borcunı cesürliknen yerine ketirip, Kremlniñ “Qırımnıñ Rusiyege göñülli qaytuvı”nı numayış etmek niyetini bozdı.

Onıñ içün 2014 senesi kiçik aynıñ 26-dan 27-ge keçer gecesi Rusiye akimiyeti halqara toplulıq tarafından halqara cinayet olaraq tanılğan Qırım yarımadasınıñ silâlı işğalini başladı.

Rusiye işğaliniñ on bir yılı devamında Qırım arbiy meydanğa çevirildi, anda Ukraina qıtasında yerleşken ve on biñlernen vatandaşnıñ ölüminiñ sebebi olğan kritik vatandaş obyektlerine, meskün evlerge, mekteplerge, hastahanelerge raketa ve arbiy uçaqlarnıñ ücümleri yapıla.

Rusiye işğalli akimiyeti tamır qırımtatar halqınıñ kollektiv aqlarını ve insan aqlarını muntazam ve tsinik şekilde boza, Qırım sakinleriniñ repressiyalarını ve cinaiy mobilizatsiyasını kerçekleştire, yarımada ealisiniñ qavmiy terkibini deñiştirüv siyasetini alıp bara ve ukrain vatandaşlarınıñ qavmiy ve grajdanlıq kimligini yoq ete.

Lâkin, işğalcilerniñ bütün ğayretlerine baqmadan, qırımtatarlar, ukrainler ve Ukrainağa sadıq olğan Qırım sakinleri zihniy, medeniy, fizikiy ceetten istilâğa muqavemet köstermege devam eteler. Biñlernen Qırım sakini Ukraina havfsızlıq ve mudafaa quvetleri terkibinde memleketini qoruy, Rusiye duşmanına qarşı ğalebeni yaqınlaştıra.

Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeeriniñ işğaline tirenüv künü Qırımtatar Milliy Meclisi şunı beyan ete:

1. Rusiye işğal etilgen yarımada meselesini sanki yekünlengen ve “deñişilmeycek” kibi köstermege tırışsa da, Qırımnıñ azat etilüvi ve deokupatsiyası meselesi halqara kün tertibinde qalmalı.

2. Cenkniñ toqtatıluvı şartı olaraq Ukrainanıñ öz toprağınıñ bir qısmını teslim etmesini közde tutqan er angi teklifler Ukraina cemiyeti ve akimiyeti tarafından red etilmeli.

3. Qırımnıñ azat etilmesinden ğayrı, bütün Ukraina vatandaşlarınıñ aq-uquqları ve menfaatları, serbestligi ve havfsızlığı qorçalanğan adaletli ve devamlı barışıqqa irişmek mümkün degil.

Aynı zamanda Qırımtatar Milliy Meclisi halqara toplulıqqa, hususan AQŞa muracaat etip, Ukraina içün barışıqqa irişüvniñ er angi ıntıluvını tek ukrain halqı ve Ukraina devletiniñ iştiragi ve razılığınen, Qırımnıñ kelecek taqdirini çezüvniñ er angi ıntıluvını ise – tek tamır qırımtatar halqı ve Ukraina devletiniñ iştiragi ve razılığınen yapmağa çağıra.

Ukraina öz topraq bütünligi ve suverenitetini ğayrıdan tiklemek, halqara uquqnı qorçalamaq ve Avropada barışıqnı temin etmek içün küreşinde siyasiy, diplomatik, arbiy ve iqtisadiy yardım köstergenleri içün bütün memleketlerge minnetdarlığını bildire.

Ukraina havfsızlıq ve mudafaa quvetleriniñ bütün arbiy hızmetçilerine, işğal etilgen Qırımnıñ Ukrainağa sadıq olğan sakinlerine, devletimizni saqlap qalmaq ve işğal etilgen topraqlarnı ve sakinlerini azat etmek içün ğayretleri, emekleri ve faalliginen yardım etken Ukraina vatandaşlarına öz minnetdarlığını ve destegini bildire.

Qırım – bu Ukraina!

Ukraina olmadan Ukraina aqqında iç bir şey yoq!

Ukraina ve qırımtatar halqı olmadan Qırım aqqında bir şey yoq!

Ukrainağa şan-şerefler!

Qırımtatar Milliy Meclisiniñ Reisi

Refat Çubarov

2025 senesi kiçik aynıñ 26-sı

Kıyiv şeeri