“Tolu miqyaslı cenkniñ üçünci yıllığı: suverenitet oğrunda küreşniñ yañı basamağınıñ esas neticeleri ve esas çağıruvları” adlı açıq munaqaşa olıp keçti

25 February 2025

Kiçik aynıñ 25-nde Kıyivdeki Ukrain buhran media-merkezinde Milliy dayanıqlıq ve birdemlik platforması tarafından teşkil etilgen “Tolu miqyaslı cenkniñ üçünci yıllığı: suverenitet oğrunda küreşniñ yañı basamağınıñ esas neticeleri ve esas çağıruvları” adlı açıq munaqaşa olıp keçti.

Munaqaşa devamında spikerler böyle meselelerni muzakere ettiler: ukrain cemiyeti nasıl deñişti, küreşniñ yañı basamağınıñ esas çağıruvları nedir, tışqı siyaset vaziyetiniñ deñişüvine nasıl cevap bermek?

Spikerler arasında:

– Volodımır Lupatsiy, Milliy dayanıqlıq ve birdemlik platformasınıñ qurucılarından biri;

– Yuliya Tışçenko, Milliy dayanıqlıq ve birdemlik platformasınıñ tesisçisi;

– Andreas Umland, Şarqiy Avropa tedqiqatları Stokgolm merkeziniñ analitikacısı;

– Dmıtro Teperık, “Dayanıqlı Ukraina” teşkilâtınıñ baş müdiri, Estoniyanıñ mudafaa ve havfsızlıq aqqında Milliy malümat merkeziniñ (NCDSA) yolbaşçısı;

– Viktor Şlinçak, Dünya Siyaseti İnstitutınıñ qurucısı ve idare reisi;

– Refat Çubarov, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi.

Öz çıqışında Meclisniñ reisi qayd etti ki, üç yıllıq tolu miqyaslı istilâ işğal etilgen Qırım mevzusını aktualleştirdi, Qırım mevzusınıñ qaytarıluvı ise, pek keskin dalğalanmalarnen amplituda şeklinde keçe.

“2021 senesi arman ayında Qırım platformasınıñ birinci sammitini hatırlañız, anda taraflar Qırımnıñ azat etilmesi yalıñız siyasiy ve diplomatik yollarnen barışıqlı dialog vastasınen mümkün olğanını añlaylar, dep beyanatta qayd etildi. Bir yıldan soñ, 2022 senesi arman ayında, bu cenk işğal etilgen bütün topraqlarnıñ, şu cümleden Qırımnıñ azat etilmesinen yekünlenecek, dep qayd etildi”, – dedi Refat Çubarov.

Çubarovnıñ qayd etkenine köre, cenk Qırımdan başlandı ve o, Qırımda bitmeli, amma aynı zamanda, soñki aftalarnıñ adise-vaqiaları pek qasevetlendire: “Bir kimse daa “Qırım”n bermege aytmay, amma bazı tış siyasetçiler bunı yapmağa istey.”

Meclisniñ reisi, “Ne yapmaq kerekmiz?” degen sualge dedi ki, Ukraina yüz biñlernen insanlarnıñ Qırımnıñ Ukraina tarafından azat etilmesini beklegenini saqlamaq içün er türlü mesaclarnı bermeli, çünki bu pek müim ve biz olarnıñ ruhlarını pekitmek kerekmiz.

“Ukrainanıñ tamır halqları aqqında qanunnıñ qabul etilmesinen toqtadıq. Bu pek büyük bir yeñiş. Amma Ukraina azat etilecek Qırımnı nasıl körgenini ve onı nasıl inkişaf etecegini bütün dünyağa aydınlatmaq içün ilerlemek kerek edi. Ve bu, ilk evelâ, memleketniñ yolbaşçılığına, ükümetine, bütün ukrain siyasetçilerine aittir. Bu qırımtatar halqınıñ toprağı ve Ukraina devletiniñ ayırılmaz bir parçasıdır – bu formula bizge Qırım aqqında ukrain devleti ve qırımtatar halqı olmadan bir şey olmaz dep aytmağa imkân bere. Bu nazar noqtaları bütün ortaqlarımıznen Ukraina munasebetleriniñ, alâqalarınıñ ve muzakereleriniñ bütün seviyelerinde pekitildi”, – dep Çubarov yekünledi.