Kıyivde  “Qırım platsdarmı: rusiye-ukrain cenki nasıl başlandı” cemaat munaqaşaları olıp keçti

21 February 2025

Cenk müzeyi, Ukraina Prezidentiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetindeki Temsilciligi, Qırım platforması ve Crimea Dailyniñ işdeşligi vastasınen teşkil etilgen “Qırım platsdarmı: rusiye-ukrain cenki nasıl başlandı” cemaat munaqaşaları Kıyivdeki Cenk müzeyinde olıp keçti.

“2014 senesi kiçik aynıñ 20-nde işareti olmadan RF askerleri Ukraina Silâlı Quvetleriniñ arbiy qısımları ve strategik obyektlerni zapt etip, Qırım toprağına kirdiler. Bu kün, rusiye-ukrain cenkiniñ başlanğıçı oldı ve Qırım yarımadasınıñ Rusiye tarafından işğaliniñ 11-nci yıllığına yetti. Bundan evel Rusiye uzun vaqıt devamında “rus Qırımı”, Şuralar Birliginden Rusiyege Qara deñiz flotunıñ keçmesi ve öz menfaatına köre Ukrainanıñ suverenitetini bozmaq aqqı aqqında ğayelerini şekillendirmek içün çalışqan edi. 2003 senesi Tuzla adasınen bağlı vaziyet kibi devlet siyasetke ve sıñırlardan tışqa kirişmege qaba şekilde tırışqan edi”, – dep tedbirniñ teşkilcileri qayd ettiler.

Tarihçı, ilimler namzeti, NaUKMAnıñ “Qırım studiyaları” merkeziniñ reberi Martin-Oleksandr Kıslıynıñ idare etkeni munaqaşalar vaqtında spikerler, Qırımnıñ işğaline yol açqan Rusiyeniñ çeşitli saalar ve ölçelerde areketleriniñ tarihı ve aqibetlerini, 2014 senesinden soñ Qırım tarihındaki sebepler ve vaqialarnı, yarımadanıñ 2022 senesi rusiyeniñ qıtaiy Ukrainağa tecavuzınıñ başlanğıçı içün bir meydan nasıl olğanını muzakere ettiler.

Munaqaşalarda aşağıdaki insanlar iştirak ettiler:

– Refat Çubarov – Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi

– Artem Kıselöv – Qırımdan deñiz flotunıñ askeri;

– Oleksandra Visıç – Yaltadaki Lesâ Ukrainka müzeyiniñ müdiri;

– Darya Svırıdova – insan aqları meseleleri uquqçısı ve mütehassısı, “AZONES” Advokat birleşmesiniñ ortağı.

Öz çıqışında 2014 senesi Qırımnıñ işğali başlağan ve onıñ sebebi olğan vaqialarnı hatırlayaraq ve talil eterek, Meclisniñ lideri Refat Çubarov qayd etti ki, 2014 senesinden evel qırımtatarlar Rusiye tarafından havf aqqında añlatqan ve Ukraina akimiyetine yarımadada olıp keçken vaqialarnı añlatmağa tırışqan ediler. O vaqıt Qırımtatar Milliy Meclisi, Ukrainanıñ toprağında RF Qara deñiz flotunıñ ve Ukraina devleti tarafından eşitilmegen havfı aqqında bir qaç rezolütsiya ve muracaat qabul etti.

“Eger Rusiye Qırımda qalsa, qırımtatarlar yoq olur. Eger biz şimdi Ukrainanı qorçamap olmasaq, bir qaç yıl soñ ukrainalılar da öz devleti olmadan yoq olıp başlarlar. Biz bu aqqında laf etmelimiz, çünki eger dünya AQŞnıñ yañı administratsiyasından yañı siyasetçiler yardımınen pragmatik boşluqqa keçse ve halqara uquqnıñ temeli olğan esas qıymetlerni körmemezlikke ursa, dünyada haos olur”, – dep Refat Çubarov hulâsa çıqardı.