Gayana Yüksel Şefiqa Gasprinskaya adına Halqara qadınlar cemiyetiniñ reisi oldı

26 December 2024

Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azası, içtimaiy kommunikatsiyalar ilimleri doktorı Gayana Yüksel Türkiyede teşkil etilgen Şefiqa Gasprinskaya adına Halqara qadınlar birliginiñ reisi olaraq saylandı.

Ankarada Qırımtatarlarnıñ medeniyeti ve yardımlaşması cemiyetiniñ Baş ofisi (Dernek) esasında çalışqan 2016 senesi Şefiqa Gasprinskaya adına teşkil etilgen teşebbüs, cemaat teşkilâtınıñ esası oldı. O vaqıttan berli ondan çoq çeşitli tedbir keçirildi.

“Tolu miqyaslı istilâdan soñ, men Türkiyede bulunğanda, Qırımtatar medeniyeti ve yardımlaşması cemiyetiniñ baş ofisiniñ reisi Mükremin Şahinden bu qadın teşebbüsiniñ yolbaşçılığını yapmağa teklif aldım. Amma men bunı farqlı bir şekilde yapmaq kerek olğanını kördim, çünki teşebbüs endi cemaat teşkilâtı seviyesine yetti. Bu ğayeni em teşebbüsniñ azaları, em de dernekniñ reberligi desteklediler. Böylece, 11 qadından ibaret olğan bir gruppa teşkilât şurasını teşkil etip, nizamnameni işlep çıqarmağa, faaliyet yönelişlerini belgilemege ve ilâhrenen oğraşmağa başladı. Ve 2024 senesi arman ayınıñ 20-nde biz resmen qayd oldıq”, – dep Gayana Yüksel birleşmeniñ esas şartlarını añlattı.

Teşkilâtnıñ maqsadı qadınlarnıñ aqlarını pekitmek ve olarğa farqlı saalarda musaviy aqlar ve imkânlar bermektir. “Elbette, tek qırımtatar qadınları aqqında aytmaymız, aynı zamanda dünyanıñ farqlı zıddiyet bölgelerinden, Ukrainadan, Türkiyeden, başqa memleketlerden kelgen qadınlarnı qorçalamaq aqqında da aytamız. Aynı zamanda biz milliy kimligimiz ve qırımtatar qadınlarınıñ milliy areketke qoşuluvı aqqında da tüşünemiz”.

Teşkilâtnıñ AQŞdaki temsilcisi bar, Ukraina qadınları birliginen işbirlik aqqında memorandum imzalandı, büyük qırımtatar cemiyeti olğan Romaniyada, Azerbaycanda ve diger memleketlerde temsilcisi aqqında muzakereler alıp barıla.

Birleşmeniñ faaliyetiniñ esas qısmı tasil programmaları, ihtisasını yükseltüv seminarları, konferentsiyalar, işhaneler, Ukrainada ve dünyada qırımtatar halqınen olğan esnaslar aqqında añlaşılmasını arttırmaq içün leyhalarnı keçirmek ve halqara teşkilâtlarnen işbirlik olacaqtır.

“Şimdi sayt, içtimaiy ağlar, içtimaiy qurulış, yerli siyasiy teşkilât ve kütleviy haber vastaları arasında teşkilâtımıznıñ tanılması ve alâqalarını qurmaq içün çalışamız. Amma Şefiqa Gasprinskayanıñ şahsiyetini populârlaştırmaq içün bir qaç maarif tedbirleri keçirildi. İlk qış ayınıñ 13-nde ise yerli türk siyasetçileri, cemaat sektorınıñ erbaplarınen birligimizniñ taqdim merasimi keçirildi. Anda Ankarada Ukraina işleri boyunca muvaqqat vekâletli Oleksiy Çernışev, Ukraina qadınlar birliginiñ vekilleri ve Azerbaycan vekilleri bar ediler (çünki Şefiqa Gasprinskayanıñ ayat yolu Qırım, Türkiye ve Azerbaycannen sıq bağlıdır)”, – dep birleşmeniñ reisi ayttı.

Gayana Yükselniñ qayd etkenine köre, qırımtatar cemiyetinde qadınlar işniñ çoqusını becerip, pek faal olalar, amma erkekler yetekçi olıp qalalar – Qırımtatar Milliy Meclisiniñ ya da Bütündünya qırımtatar kongressiniñ azalarına baqmaq yeterlidir. Bu, Yükselniñ aytqanına köre, tüzetilmek kerek olğan cinsiyet musaviysizligidir:

“Belki de, cınıs kvotaları olğan memleketlerniñ tecribesinden faydalanmaq kerek, anda belli vazifeler tek qadınlar içün ayırılğan. Qırımtatar qadınları bütün saalarda lâyıq şekilde temsil etilmeliler. Çünki biz bu yolnı Avropa memleketleriniñ çoqusından evel başladıq ve 1917 senesi Şefiqa Gasprinskaya ve daa 4 qadın birinci Qurultay delegatları edi. Sürgünlikten soñ milliy arekette qadınlar büyük ve faal bir rol oynadılar. 1990 seneleri Qırımğa qaytqan soñ, qadınlar yolbaşçılığında çeşit hayriye ve tasil teşkilâtları meydanğa ketirildi. Amma şimdi işğal şaraitini ve Qırımğa kiriş imkânınıñ olmağanını köz ögüne alıp, böyle teşkilâtlarnıñ çalışma ananelerini ğayrıdan tiklemege tırışamız”.