Çehiya Senatı qırımtatar halqınıñ sürgünligini genotsid olaraq tanıdı

18 December 2024

İlk qış ayınıñ 18-nde Prağada Çehiya Senatı qırımtatar halqınıñ sürgünligini genotsid olaraq tanığan qararnı bir ağızdan qabul etti. 70 adam qararnı destekledi, kimse qarşı çıqmadı ve rey bermedi.

Çehiya Cumhuriyeti 1944 senesi mayıs ayında qırımtatar halqınıñ sürgünligini genotsid olaraq tanığan yedinci devlet oldı. Bundan evel Ukraina, Litvaniya, Latviya, Estoniya, Kanada ve Lehistan parlamentleri böyle qararlarnı qabul ettiler.

Rey bergen soñ Senat azaları ögünde qırımtatar halqınıñ lideri ve Ukraina halq mebusı Mustafa Cemilev çıqışta bulundı. Öz muracaatında o, 1944 senesi Stalin sürgünliginiñ genotsid olaraq tanılması aqqında qararnıñ qabul etilmesi Ukrainağa ve hususan işğalciler tarafından eñ büyük basqılarğa oğrağan ve aslında tekrar genotsidge oğrağan Qırımnıñ tamır halqına müim maneviy destek olğanını qayd etti.

Öz çıqışında Mustafa Cemilev Çehiya Cumhuriyetine Ukraina içün bu qıyın yıllarda destek köstergeni, er taraflama yardım köstergeni ve Rusiye tarafından devamlı bombalavlardan qorçalanıp, Vatanını terk etmege mecbur olğan yüz biñlernen ukrainalını qabul etkeni içün teşekkür bildirdi.

“Ukraina ve hususan işğal etilgen topraqlarnıñ sakinleri içün eñ telükeli, cenkleşken taraflarnıñ çatışma çizgisi boyunca ateş toqtatılmasını, yani istilâcı tarafından işğal etilgen bütün ukrain topraqlarınıñ belli olmağan müddetke qaldırılmasını közde tutqan leyhalardır. Bizim fikirimizce, böyle bir planğa barışıqlı dep aytmaq mümkün degil. Büyük ihtimalnen bu, istilâcığa daa büyük qanlı cenkke azırlanmaq içün muvaqqat bir tedbir olacaqtır. Er bir barışıq planı halqara uquq qaidelerine esaslanmalı. Halqara uquq qaideleri ise devletlerniñ toqunılmazlığına, topraq bütünligine, siyasiy mustaqilligine, tecavuzcı memleket tarafından tecavuz neticesinde ketirilgen maddiy zararlarnıñ tazminatına ve tecavuzcı memleketniñ reberleri ve bütün arbiy cinayetçilerniñ mesüliyetke çekilmesine esaslana”, – dep Cemilev şimdi muzakere etilgen cenkniñ toqtatılması ve barışıq muqavelesiniñ imzalanması planlarınıñ variantlarına dair çıqışında qayd etti.