33 yıl evel Bütünukrain referendumı olıp keçti

02 Dekabr 2024

1991 senesi ilk qış ayınıñ 1-nde Bütünukrain referendumı olıp keçti, aman-aman 32 million ukrainalı iştirak etti. Qırım saylayıcılarınıñ yarısından çoqusı olğan 54%-i ve Aqyar sakinleriniñ 57%-i Ukraina devlet mustaqilligini destekledi.

Suspilne Qırım o vaqıt Qırımda ne olğanını ve qırımtatarlar referendumnıñ neticelerine nasıl tesir etkenini añlattı.

Ukraina mustaqilligi ğayesini yarımadanıñ tamır halqı olğan qırımtatarlar desteklediler. O vaqıt tahminen 100 000 qırımtatar sürgünlik yerlerinden evlerine qaytqan edi.

Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov, aman-aman 73 yıllıq teneffüsten soñ, çoqusı sürgünlik yerlerinde bulunğanına baqmadan, milliy qurultay – qırımtatar halqınıñ ekinci Qurultayı (II Qırımtatar Milliy Qurultayı) toplanğanını hatırlay. Qurultay delegatları temsil organı olğan Qırımtatar Milliy Meclisini sayladılar.

Referendumdan bir qaç afta evel Aqmescitte Qurultay delegatlarınıñ konferentsiyası ötkerile, anda ukrain devletiniñ mustaqilligini nasıl destekleyceklerini belgileyler.

“Ukraina devletiniñ mustaqilligine qarşı çıqqan qırımtatarlarnı tanımay edim, çünki Ukraina mustaqilligi aqqında aktnıñ qabul etilmesinde biz, bizge qarşı cinayetler yapqan Moskvadan ketkenimiz içün, qaytmaq şartını kördik”, – dep hatırlay Meclisniñ reisi.

O vaqıt Qırımtatar Milliy Meclisiniñ esas maqsadı – yarımada ealisiniñ eñ azından yarısı Mustaqillik Aktınıñ tasdıqlanmasına rey bermli edi.

“Qırımda qırımtatarlar olğanı içün, olarnıñ reyleri sayesinde, “ebet” degen reylerniñ sayısı 54%-den çoq oldı. Qırımtatarlarnıñ reyleri Qırımnıñ Ukraina mustaqilligini desteklegenlerniñ sayısı ealiniñ yarısından az olğan tek bölge olmamasına yardım etti. Soñra Rusiye tarafından nasıl qullanılacağını tasavur ete bilemiz”, – dep qayd etti Çubarov.

Meclisniñ reisiniñ aytqanına köre, qırımtatar milliy areketi o vaqıt Ukraina milliy-demokratik quvetlerinen sıqı işbirlikte bulunğan edi.

“Qırımtatarlarğa rey bermege çağırğanda, mustaqil Ukrainada aqlarımız ğayrıdan tiklene bilecegini ayttıq, onı beraber demokratik memleket olaraq quramız. Biz Ukrainanıñ mustaqilligini daima demokratik qurulış ve demokratiya printsiplerinen bağlaymız. Bu bizim içün ayırılmaz edi”, – dep yekünledi Refat Çubarov.