Deutsche Welleniñ Meclis reisi Refat Çubarovnen intervyusı

25 Noyabr 2024

_{Foto: DW}

Qırımnı azat etüv usulları, prezident Trampnıñ rolü, Ukraina içün o qaytacaq soñ ola bilecek stsenariyler ve Ğarpnıñ yapmaq kerek olğanı adımlar aqqında – Refat Çubarovnen DWniñ intervyusı.

Rusiye tarafından vaqtınca işğal etilgen Qırımnıñ kelecegi bu afta Brüsselde Avropa parlamentinde Refat Çubarov tarafından muzakere etildi. Avropa Birliginiñ paytahtında o, esas parlament siyasiy gruppalarınıñ vekillerinen körüşti.

DW onen Avropa Birliginiñ destegi, AQŞnıñ ilerideki areketleri, Qırımnıñ qaytarıluvı ve işğal etilgen yarımadanıñ Rusiye istilâsı başlağan soñ esas meseleleri aqqında laf etti.

DW: Refat bey, cebedeki vaziyetni köz ögüne alıp, Qırımnı arbiy yolnen qaytarmaq mümkünmi?

Refat Çubarov: Menimce, şimdi böyle laflar – Qırım nasıl, diplomatik ya da diplomatik-arbiy şekilde qaytarılacağı – biraz erteceliktir. Böyle aytmaq ertedir, çünki cenk ve umumen halqara siyasette böyle tektonik deñişmeler olğanda, Rusiye Ukrainanıñ işğal etilgen topraqlarından ordularını özü çıqarmağa mecbur olacaq kibi vaziyetler peyda ola bilir. Bazı vaqıtları maña soraylar: bu nasıl bir vaziyet ola bilir?

İşğal etilgen topraqlarnı saqlap qalmaqtan ğayrı, onıñ içün daa qabul etilmez telükeler peyda ola bilir. Bu meseleler Rusiyeniñ iç vaziyetinen, dağılmasınen bağlı. Menimce, halqara teşkilâtlar, dünya seviyesinde siyasetçiler, halqara uquqnı temin etmek içün mehanizmlerni qıdırıp, bir sıra tedbirler alıp barğanda, aynı zamanda Rusiyeniñ esir halqlarınıñ vaziyetine baqmalılar. Ve anda körünmegen pek çoq şey bar. Rusiye içün Kremlniñ Rusiyeniñ şimdiki sıñırlarında saqlamağa tırışa bilecegi telükeler peyda ola bilir.

Siziñ fikiriñizce, çeşit stsenariylerde ya da Ukrainadaki silâlı çatışmanı al etmek içün Ukrainanıñ ortaqlarınıñ ve tek ortaqlar degil teklif etkenleri adımlarda Qırımğa yeterli diqqat ayırılamı?

2022 senesi kiçik aynıñ 24-nden soñ, tolu miqyaslı istilâ başlağan soñ, Qırımnı azat etüv meselesi Ukraina devletiniñ topraq bütünligini ğayrıdan tiklev meselesiniñ bir qısmı oldı, dep aytar edim, ve şimdi bunı ayrı baqmaq kerekmey. Men bellesem, Ukraina akimiyeti ve cemiyeti bu cenkni tek Ukraina devletiniñ topraq bütünligini ğayrıdan tiklemek içün toqtatmaq kerek olğanını añlay. Qalğan er şey daa beter ola bilir.

Bağlantığa basıp, tam intervyunı oquñız.