Latviyada genotsidniñ dünya tarafından tanınması ve Ukrainada qırımtatarlarnıñ aqlarınıñ ğayrıdan tiklenmesi muzakere etilecek

22 Oktâbr 2024

Orta küz ayınıñ 23-nde saat 11:00-de (Riğadaki) Latviyanıñ işğali müzeyinde “Qırımtatar halqınıñ 1944 senesi sürgünligi: genotsid tanınmasından başlap Ukraina devletiniñ terkibinde qırımtatarlarnıñ aqlarınıñ ğayrıdan tiklenmesine qadar” yan tedbiri ötkerilecek.

Teşkilâtçıları: Qırımtatar Milliy Meclisi, Latviyadaki Ukraina Elçihanesiniñ desteginen Qırımtatar Maaliy Merkezi CT.

Tedbir 1944 senesi qırımtatar halqınıñ sürgünligini dünya tarafından genotsid olaraq tanınmasına ve mustaqil Ukraina terkibinde tamır qırımtatar halqınıñ aqlarını ğayrıdan tiklev yollarını muzakere etmesine bağışlana.

Tedbirniñ iştirakçileri sürgünlikniñ genotsid olaraq halqara seviyede tanınmasına, hususan Halqara Qırım platformasınıñ memleketleriniñ bu esnasqa qoşulmasına diqqat ayıracaqlar. Qırımtatarlarğa sürgünlik neticesinde ketirilgen zararlarnıñ miqyası ve aqibetleri muzakere etilecek, halqara teşkilâtlarnıñ tamır qırımtatar halqınıñ aqlarını temin etüvde rolü ve yeri belgilenecek, şu cümleden mustaqil Ukraina devletiniñ terkibinde öz kimligini tayin etüv aqqı muzakere etilecek.

Mahsus diqqat vaqtınca işğal etilgen Qırımnıñ Ukraina terkibine reintegratsiyasınıñ halqara mehanizmleriniñ müimligine ayırılacaq.

Subet içün sualler:

• 1944 senesi qırımtatar halqınıñ sürgünliginiñ genotsid olaraq halqara tanınması: yolları, neticeleri, emiyeti.
• 1944 senesi sovet rejimi tarafından yapılğan genotsid siyasetiniñ devamı olaraq Rusiye tarafından Qırımnıñ vaqtınca işğali ve qırımtatar halqınıñ taqip etilüvi.
• Ukraina topraq bütünliginiñ ğayrıdan tiklenüvi ve qırımtatar halqınıñ aqlarınıñ teminlenüvi: Qırımnıñ Ukraina devletiniñ terkibinde statusı.

Moderator:

Romuldas RAJUKAS – Latviyanıñ 12-inci Seym mebusı (2014 – 2018), Latviya Halq Cebesiniñ ekinci reisi.

Qonuşacaqlar:

Ruslan STEFANÇUK – Ukraina Yuqarı Şurasınıñ reisi (tebrik sözü);

Vadım ĞALAYÇUK – Ukraina halq mebusı, Ukraina Yuqarı Şurasınıñ Ukrainanıñ Avropa Birligine integratsiyası meseleleri eyyetiniñ reisiniñ birinci muavini, “Qırım platforması” fırqalararası birleşmesiniñ reisdeşi;

Refat ÇUBAROV – Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi;

Nariman CELÂL – Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisiniñ birinci muavini, 2021 senesi berim ayından 2024 senesi bozarğan ayğa qadar – Kreml mabüsi (17 senege maküm etildi; cenk esirleri ve vatandaş reinelerini deñiştirüv neticesinde 2024 senesi bozarğan aynıñ 28-nde azat etildi);

Eskender BARİİEV – Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azası, “Qırımtatar maaliy merkezi” cemaat teşkilâtınıñ idare reisi;

Andris TEYKMANİS – Latviyalı siyasetçi, uquqçı, diplomat, E. Levits Latviya Prezidentiniñ Kâtibiyetiniñ reisi;

İneta TSİMELE – professor, felsefe doktorı, Latviya uquqçısı, uquqşınas ve makemecisi. Latviya Anayasa makemesiniñ reisi (2017-2020) – evelden çıqarılğan video.