Meclis reisi Mustafa Cemilev Çehiya Tış işleri naziri Karel Şvartsenberg ile körüşti

28 April 2013

2013 senesi aprel 25 künü Meclis reisi Mustafa Cemilev Karel Şvartsenberg ile körüşti. Körüşüvde Çehiya Tış işleri nazirliginiñ hadimleri: Avropa siyaseti sektsiyasınıñ direktorı Yaroslav Kürfürst, “Avropa ortaqlığı”nıñ mahsus avaleler boyunca elçisi Pötr Mariç, Avropa Birliginiñ Ukraina boyunca Departamentiniñ hadimi Milan Ekkert, departament direktorınıñ muavini Yakub Skalnik, Çehiyanıñ Ukrainadaki Elçiliginiñ siyasiy meseleler boyunca mesleatçısı Lüboş Veselu iştirak ettiler. Çehiya Tış işleri naziri Mustafa Cemilevge hıtap eterek, dedi ki: “Bugün biz Siziñ yolbaşçılığındaki Qırımtatar halqı Meclisiniñ delegatsiyasını resmiy sürette qabul eterkenmiZ, qırımtatarlarnıñ bugünki alı ve 2011 senesi Pragada körüşkenimizden soñ olğan deñişmeler aqqında aytmañıznı rica etemiz”.

Mustafa Cemilev 2010 senesi prezident saylavlarından soñ qırımtatarlar aqsımlanğanını qayd etip, Qırım ükümetiniñ başı Anatoliy Mogilöv halqara qanunlarda pekitildigi tamır halqnıñ aqlarını qaba sürette bozğanı ve qırımtatarlarnıñ vekâletli organları Qurultay-Meclisni yoq etmege, qırımtatarlar arasında olarnıñ itibarını tüşürüvge doğrultılğan areketleri aqqında açıqtan-açıq ayttı.

Bunıñ kibi de Qırım ükümeti milliy matem künü ile bağlı kelişmegen qararlar alğanı ve bu qararlar Qırımda vaziyetniñ kerginleşmesine alıp kelebilgeni de tilge alındı. Anatoliy Mogilöv qırımtatarlarnıñ “Hıdırlez” milliy bayramını keçirüv kününi de öz başına deñiştirip, onıñ keçirilmesini halqlar cellâtı Stalin qırımtatarlarnıñ sürgün etilmesi aqqında fermannı imzalağan mayıs 11 kününe tayinledi. Qırımtatarlarnıñ vaziyeti aqqındaki sözlerine yekün çekerken, meclis başqanı dedi ki, Ukraina akimiyetiniñ Qırımda qırımtatarlarnıñ milliy organı Qurultay-Meclisni yoq etüv boyunca areketleri çirkin siyasiy taqiptir.

Bundan bir maqsad yani yarımadada Ukraina ve Avropağa meyil bergen yekâne siyasiy küçni dağıtmaqtır. Bunıñ kibi de Halqara forumğa azırlıq ketişatı da tarif etildi.

Çehiya Tış işler naziri Karel Şvartsenberg bu sene küzde Yaltada Avropa komissarı Ştefan Füleniñ teklifi boyunca keçirilecek tögerek masa tedbirinde iştirak etmek razılığını tekrar tasdiqladı. Tedbir qırımtatarlarnıñ meselesi boyunca halqara forumnı keçirüvge bağışlana.

“Ukrainanıñ Avropa cemiyetiniñ bir qısmı olaraq inkişaf etmesi ve Avropa Birligine qatılması Çehiyanıñ strategik maqsadıdır. Kommunist rejiminden zarar körgen ve ğayrıdan tiklenmek istegen qırımtatar halqınıñ bütün aqları teminlengeni alda bu toluqanlı bir ceryan olabilir”, – dedi Çehiya tış işler naziri. Sürgün etilgen qırımtatar halqınıñ meselelerini çezmek içün Avropa Birliginiñ vastalarından da qullanmaq teklif etildi.

Körüşüvniñ soñunda Çehiya Cumhuriyeti tarafından qırımtatar mezunları içün universitetlerde kvotalar ayırmaq ve gumanitar yardım köstermek meselesi de baqıldı. Bu teşebbüs çerçivesinde qırımtatarlar içün umumtasil mektep qurucılığınen bağlı maddiy yardım bermek imkânı da muzakere etildi. Çehiya Tış işleri naziri Mustafa Cemilevniñ qırımtatar halqı vaziyetini muzakere etmek içün Vışegrad dörtlügi ve Baltiya devletleri (Estoniya, Latviya ve Litva) Tış işleri nazirliklersi derecesinde muşavere keçirmek teklifini maqulledi. Bunıñ kibi de Çehiya devleti ve Meclis arasında muntazam sürette körüşüvler keçirmek qararlaştırıldı.

Meclis reisi içün 1948 senesi belgilenmegen vaziyette öldürilgen Çehoslovakiya Tış işleri naziri Yan Masarikniñ ev müzeyine mahsus ziyaret teşkilâtlandırıldı.