Refat Çubarov: «MOGİLÖV BİRLEŞKEN MİLLETLER TEŞKİLÂTINIÑ ESAS PRİNTSİPLERİNE QARŞI ÇIQTI»

12 March 2013

“Jurnalistniñ telefon vastasınen Qırım Nazirler Şurasınıñ reisi A. Mogilövnıñ Qırımtatar halqı Meclisi aqqında bugün aytqan sözlerine izaat bermege rica etkende men bir toplaşuvdan ekincisine ketâtqanımdan dolayı tafsilâtlı izaat bermege imkânım olmadı.

Endi A. Mogilövnıñ bugün keçirgen matbuat konferentsiyasınıñ ketişatınen tanış olıp, bunıñ kibi de Nazirler Şurasını açuvlandırğan sualni “Novıy region” informatsion agentlikniñ jurnalisti olğanını bilgenimden soñ şunı qayd etmek isterdim ki, cenap Mogilöv özüniñ “Meclis – bu, Ukrainanıñ uquqiy alanından tışta bulunğan struktura” degen sözlerinen qarmaqqa ilindi. “Novıy region” informatsion agentliginiñ jurnalisti şu sualni ille böyle cevap almaq maqsadınen bergen edi. Ebet. Qırım baş naziri tuzaq qoyulğanını öz vaqtında añlar, degen şübe de yoq degil edi.

Amma köremiz ki, militsiya hızmetçisine has tikbaşlıq idareciden üstün keldi. Ya da akimiyetke hızmet etken siyasetşınaslar er şeyni esapqa almadırlar…İşte, “Novıy region” informatsion agentliginiñ jurnalistlerini Qırım akimiyeti ve qırımtatarlarnıñ arasını bozmaq oğrundaki areketlerinde elde etken nevbetteki yeñişlerinen hayırlamaq mümkün.

Tabiiy ki, bir çoq yerli vazifedar şahıslar Mogilövnıñ tüşünmeden aytqan sözlerni buyruq kibi qabul etebilirler. Qırımtatarlarnıñ meselelerini çezüvnen oğraşqan milliy idare organlarına akimiyetniñ böyle munasebetine qırımtatarlar nasıl sesleneceklerini kün evelden bilmek içün çoq aqıl kerek degil.

Mogilövnıñ sözlerinden soñ Mecliske pek çoq semetdeşimiz telefon açqanı insanlar böyle çıqışlarnı qabul etmegenlerinden delâlet bere. Adamlar bunı Qırım akimiyeti qırımtatar halqınıñ aqlarını aqsımlağanını tasdiqlağan bir fakt olaraq kördiler.

Şu munasebetnen, fursattan faydalanaraq, Birleşken Milletler Teşkilâtınıñ temeliy qanuniy aktı – BMT Baş Assambleyası 2007 senesi sentâbr 13-te qabul etken Tamır halqlarnıñ aqları aqqında deklaratsiyasından bir qaç nizamlarnı ketirmek isteyim. Olarda halqara standartlar ve qırımtatar halqı ve onıñ sayladığı idare organları – Meclis ve yerli meclislerniñ bulundığı vaziyetke yanaşuv yolları qayd etilgendir.

 

TAMIR HALQLARNIÑ AQLARI AQQINDA DEKLARATSİYASI

(BMT Baş Assambleyası 2007 senesi sentâbr 13-te 61/295 qararınen qabul etildi)

5-nci madde

Tamır halqlar özleriniñ hususiy siyasiy, uquqiy, iqtisadiy, sotsial ve medeniy institutlarını saqlap qalmaq ve pekitmek aqqına malik olaraq, aynı zamanda eger istekleri olsa devletniñ siyasiy, uquqiy, iqtisadiy, sotsial ve medeniy ömürinde iştirak etmege aqları bar.
 

18-nci madde

Tamır halqlar olarnıñ aqlarına dair mesleler boyunca qarar qabul etüvde kendilerine ait protsedura boyunca saylanğan vekilleriniñ vastasınen iştirak etmege, bunıñ kibi de özleriniñ idarelerini saqlamağa ve inkişaf ettirmege aqları bar.

19-ncı madde

Devletler ait tamır halqlarğa toqunabilgen qanuniy ya da memuriy çarelerni qabul etmek ve amelge keçirmekten evel olarnıñ serbest, künevelki ve añlı razılığını almaq maqsadında şu halqlarnıñ vekâletli institutlarınen aqıl tanışalar ve işbirlikte bulunalar.

20-nci madde

1. Tamır hakllar özleriniñ iqtisadiy ve sotsial sistemleri ya da institutlarını saqlamağa ve inkişaf ettirmege, olarnıñ yaşayışı ve inkişafı, ananeviy ve diger iqtisadiy faaliyetnen oğraşmaq imkânını bergen öz vastalarından kefilli qullanmağa aqları bar.

Belki Mogilövğa Birleşken Milletler Teşkilâtınıñ temeliy qanuniy aktı – BMT Baş Assambleyası tarafından qabul etilgen Tamır halqlarnıñ aqları aqqında deklaratsiyasını añmaqnı yasaq etmek daa da qolay olur?”
 

Refat Çubarov,
Qırımtatar halqı Meclisi reisiniñ birinci muavini