20-dekabrde belli alim, Milliy areketimizniñ eñ körümli vekillerinden biri Refik Muzafarov vefat etti

20 Dekabr 2011

20-dekabrde ağır ve devamlı hastalıq aramızdan Milliy areketimizniñ eñ körümli erbaplarından biri, II Milliy Qurultay delegatı, 1991-1993 seneleri Milliy Meclis azası, belli alim, filologiya ilimleri doktorı, professor Refik Muzafarovnı aramızdan alıp ketti.

Refiq ağa bütün añlı ömürini, zenaat ve cemaat işlerini asıl qırım halqını aşşa aqaret ve aqsızlıqtan, zulum ve soñ derecede adaletsizlikten qurtarmaq, aqlamaq em de o, özüne has şanlı tarihı, qaramanları, degeri olğan millettir, degen isbatlav faaliyetine bağışladı.

R. Muzafarov 1928 senesi Aq-Şeyh (Razdolnoye) rayonınıñ Büyük-Ass köyünde doğdı. Genç olaraq cinaiy sürgünlikniñ deşetlerini başından keçirdi. Mektepten soñ, 1957 senesi o, Taşkent pedagogika institutınıñ rus filologiya fakultetini bitire.

1960 senesi Qazanda qırımtatar atalar sözlerine bağışlanğan namzetlik, 1967 senesi Bakuda qırımtatarlarnıñ folklorı ve onıñ şarq slavânlarnıñ ağzaviy-nazm icadınen olğan bağı mevzusında doktorlıq dissertatsiyalarını qorçaladı. 1969 senesi oña professor unvanını berdiler.

Şu yılları R. Muzafarov “Öçerki folklora türkov”, “Russko-türkskiye folklornıye svâzi”, “Krımskotatarskiy folklor v russköy literature” ve bir sıra diger ilmiy işlerni becere, şu cümleden, qırımtatarca-rusça ve rusça-qırımtatarca luğatnı azırlay.

Bu saada o, körümli tetqiqatçı ola. Onıñ yapqan araştırmaları halqımıznıñ zengin edebiy-maneviy hazinesi olğanını açıqlay ve isbatlay. Sürgünlik yılları bunen oğraşmaq belli bir cesaretni talap ete, çünki medeniy asabalığımız bivasta Qırımnen bağlı olıp, yasaq astında edi.

Refiq ağa tek milliy edebiyat, folklornen degil, tarihnen de sıq oğraştı. Birinci yerde onıñ içün sovet-alman cenkiniñ cebelerinde, Qırım partizan areketinde qırımtatarlarnıñ faal iştirakini köstermek, devlet seviyesinde uydırılğan sahtelik ve yalanlarğa teren, er taraftan esaslanğan izaat ve cevaplar bermek edi.
Bu ilmiy ve cemaat faliyeti içün alim toqtamay taqiplerge oğradı, defalarca işten boşatıldı, yılarnen işsiz yürdi.

1987 senesi R. Muzafarov Qırımğa avdet ola. “Vatan” adlı Qırımtatar medeniy-yarıqlandıruv ve ilmiy-tetqiqat merkezinin meydanğa ketire. Böyle adnen mecmua çıqara. Onıñ 1990-1994 ss. dünya yüzüni körgen 36 sanında halqımıznıñ şekillenüvinen bağlı, umumen, tarihımız ve medeniyetimiz aqqında qıymetli malümatlar derc olundı.

1991 senesi Refiq ağa Milliy Qurultaynıñ azırlanuvında faal iştirak ete. 1995 senesi onıñ eki cıltlı “Krımskotatarskaya entsiklopediya”sı basıla.
Yañı asırnıñ başından onıñ sağlığı ğayet zayıflaşa, közleri soqurlana. Ecel onı qolaylıqnen almağanday ola…

Refiq Muzafarov vefat etüvi munasebetinen, onıñ yanında 45 yıldan ziyade olıp, bütün meşaqqatlar, taqiplerden keçmege yardım etken sadıq ömür arqadaşı, Azaliya hanım Krotkayağa, qardaşı – belli neşirci Nuzet Muzafarovğa ve diger yaqınlarına teren taziye bildiremiz ve baş sağlığı tileymiz.
Refiq ağa hatıramızda daima vatanperverlik, halqqa çin hızmette bulunmaq misali, iradeli ve cesür insan olaraq yaşacaq.

Alla rahmet eylesin

Milliy Meclis azaları