Elvida, bizim çoq qıymetli emcemiz!

Ankaradan, qalplerimizni sıñırsız  keder ile sarıp alğan, qafalarımıznı inanmamaq alında tutqan qara haber keldi – 92 yaştaki Ahmet İhsan Qırımlınıñ yüregi uruvdan toqtadı.

Aramıznı milliy areketimizniñ eñ körümli erbaplarından biri, Qırım ve onıñ asıl halqı-evlâdı çeçeklenmesini körmek daima arzu etken em de bunıñ üzerinde  ömüri devamında usanmastan çalışqan,  Türk-ukrain dostluq cemiyetiniñ reisi, soñki 24 sene içinde Qırım Türkleri Kültur ve Yardımlaşma Dernegi başı olmasını özüniñ eñ şerefli vazifesi, dep sayğan  ateşin vatanperver ve büyük insan terk etti.

Ahmet emce deşetli sürgünlik aqqında eşitkeninden başlap,  soñ nefesinece qırımtatar halqınıñ milliy meselesini imkânı olğan yerde ve dairede qoymağa, añlatmağa, cemaatçılıqnıñ diqqatını oña celp etmege, munasebetini bildirtmege ve başqa areketler yapmağa tırıştı.

O, 1949 senesi İngilterede, 1950-1957 seneleri Amerika Qoşma Ştatlarında ve diger memleketlerde ötkerilgen nufuzlı konferentsiyalarda çıqışlar yapıp, 1944 senesi milletimize qarşı yapılğan cinayet – insaniyetlikke qarşı yapılğan cinayettir, genotsiddir, dep añlattı.

A. Qırımlı Türkiye devlet erbabı olğan yılları çeşit halqara tedbirlerde qırımtatarlarğa nisbeten yapılğan aqsızlıqlarnı  açıqladı. Soñki yılları da o, aza olğan Demokratiya ve Azatlıq Bütündünya İttifaqı adlı teşkilâtnıñ toplaşuvlarında, muşaverelerinde milliy meselemiz aqqında eyecannen tariflemekte edi.

Ahmet İhsan Qırımlınıñ dedesi – Bağçasaray ülemalarından olğan Aqseit Memet efendi – Qırım cenkinden soñ fena, müdhiş yıllarda, daa doğrusı 1861 senesi, qorantasını müstemleke esirinden  qurtarmaq içün Türkiyege ozğarır eken, özü doğmuş Efendiköyge qaytacağını bildire em de: “Men mında qalacam. Etim-kemigim topraq olacaq. Üzerimde otlar çıqacaq. Olarnıñ qoqusına torunlarım buraya kelecek…”, dey.

Böyleliknen, qoranta Türkiyeniñ batı topraqlanına kelip, tamır ata ve 1920 senesi çeçek  ayı (aprel) 23-künü mında, Balıqesir şeeriniñ  Mecidiye maallesinde dünyağa Ahmet İhsan kele. 1937-senesi o, Balıqesirde orta tasil mektebini bitirip, İstanbulda ingliz tilini ögrenmek maqsadınen köllecge kire. Muvafaqiyetli oquv, temelli azırlıq neticesinde Ahmet İhsan İstanbul universitetiniñ tibbiyat fakultetine qabul oluna. Mında o, tek ilimde degil, cemaat faaliyetinde de öz istidatını köstere ve bir sıra student teşkilâtlarınıñ yolbaşçısı ola.

Universitetni bitirip ve orduda borcunı ödep, bala hastalıqları boyunca mütehassıs olğan A. Qırımlı Londonda namlı bir klinikada ameliyat keçe. Zenaatnıñ mükemmel saibi olmaq yolları 1950 senesi onı Amerika Qoşma Ştatlarına ketire. Üç yıl  o, mında çeşit klinikalarda çalışa, eki yıldan ziyade A. Eynşteyn adına Tibbiyat Merkezinde ocalıq yapa.

İngilterede de, AqŞda da Ahmet emce Türk studentleri ve Türk diasporası teşkilâtlarınıñ işinde faallik köstere, yetekçilerden biri ola. O, Amerikada Qırımtatar Cemiyetiniñ çalışmalarına da öz salmaqlı issesini qoşa. A. Qırımlınıñ yardımı ve hızmetleri o derecede ola ki, onı Amerikadaki semetdeşlerimiz soñra bu Cemiyetniñ Fahriy reisi saylaylar.

Türkiyege o, büyük tecribeli ekim ve cemaat erbabı olaraq qayta. Zenaatı boyunca Balıqesirde çalışa, siyasiy faaliyet alıp bara, Demokratik firqanıñ vilâyet bölügine reberlik yapa.

1961 senesi Ahmet İhsan Qırımlı Adalet firqasından Türkiye Büyük Milliy Meclisiniñ deputatı  saylana ve 16 yıl devamında halq vekili, Milliy Mudafaa ve  Halqara munasebetler boyunca Komissiyalarınıñ azası ola. 1973-1974 seneleri Türkiye Cumhuriyetiniñ Turizm Veziri vazifesini eda ete.

Bu aliy dereceli, mesül vazifelerde  Ahmet emce ealiniñ sağlıq saqlavı ve diger müim meselelernen bağlı çoqtan-çoq konferentsiyalarnıñ maruzacısı ola, halqara körüşüvler, muzakereler ve leyihalarda  iştirak ete. O, Cavaharlal Neru, İndira Gandi kibi bir sıra dünyaca belli siyasetçiler ve devlet erbaplarınen  şahsen tanış edi.

1987 senesi Ahmet İhsan Qırımlı bundan 32 yıl evel meydanğa ketirilgen Qırım Türkleri Kültur ve Yardımlaşma Derneginiñ yolbaşçısı ola. Bundan soñ, dernekniñ faaliyeti bayağı canlana ve semereleşe, çünki onıñ başında ğayet zengin siyasiy ve devlet idarecilik tecribeniñ saibi turmaqta.

Türkiyege Qırımdan yüzlernen vatandaşlarımız, eñ-evelâ sanatçılarımız barıp, andaki bayramlarda, medeniy tedbirlerde milliy degerliklerimizni numaiş eteler. Türkiyeniñ aliy oquv yurtlarında oquğan talebelerimizge 16-17 yıldan berli destek yapıla. Milliy mekteplerimizge bayağı qol tutula. Vatandaşlarımızğa çeşit saalarda başqa yardımlar etile.

Bu soñusız işlerde, umumen, halqımıznıñ Vatanına qaytması ve yerleşmesinde  dernekniñ em de şahsen Ahmet emceniñ issesi qocaman oldı. Biz oña temenna etemiz ve öz sıñırsız teşekkürlerimizni bildiremiz.

Ahmet İhsan Qırımlı torun borcunı yerine ketirdi – dedesi Aqseit Memet efendi mezarı çeçekleriniñ qoqusına seslendi, keldi.  Onıñ soñ derecede alicenap vatanperver işleri, milletimizniñ birlik-beraberligine doğrulanğan sözleri ve areketleri  qalplerimizde ve halqmıznıñ hatırasında daima yaşacaqtır. Onıñ adı Qırım köyleri, şeerleri soqaqlarında ve diger lâyıq yerlerde mıtlaq ebediyleştirilecektir.

Millet oğrunda büyük hızmetler etip, büyük yaşqa yetken safdaşımız Ahmet İhsan Qırımlınıñ vefat etüvi munasebetinen onıñ qorantasına – ömür arqadaşı sayğılı Çiçek hanımğa, oğulları Haqan ve Cihan beylerge, torunlarına ve diger aqrabalarına samimiy taziyemizni bildiremiz ve baş sağlığı tileymiz. 

Elvida, bizim çoq qıymetli emcemiz!

Alla rahmet eylesin!

Qırımtatar Milliy Meclisi

Qırım Müftiyligi

Qırımtatar cemaat teşkilâtları