Qırımtatar Milliy Meclisiniñ Qırımtatar halqınıñ genotsid fedalarınıñ hatıra künü (sürgünlikniñ 81-inci yıllığı) BEYANATı

18.05.2025
Qırımtatar Milliy Meclisiniñ Qırımtatar halqınıñ genotsid fedalarınıñ hatıra künü (sürgünlikniñ 81-inci yıllığı) BEYANATı

Ukrayinada mayısnıñ 18-i SŞCB kommunistik rejimi tarafından Qırımtatar halqınıñ genotsid fedalarınıñ hatıra künü olaraq belgilendi. Tam şu künü, 81 yıl evelsi, bütün Qırımtatar halqınıñ tuvğan Qırımdan Orta Asiya, Sibir ve Uralğa sürgün etilmesi başlandı. Bir qaç kün içinde tahminen 200 biñ insan – çoqusı qadınlar, balalar, qartlar – evlerinden zornen çıqarıldı, yük vagonlarına yüklendi ve aman-aman yarım asır sürgünlikte ölmege yollanıldı. Vatanından marum etilgen yüz biñlernen Qırımtatar ecnebiy topraqlarda defin etildi.

İnsanlıqqa qarşı işlengen bu cinayet, Qırımtatar halqını yoq etmek, onı tarihiy vatanından zorbalıqnen sürgün etmek ve böylece tamır Qırımtatar halqınıñ saqlanuvı, inkişafı ve refahı içün temelni yoq etmek maqsadınen yapılğan planlaştırılğan büyük areketlerni közde tuta edi.

Sürgünlikniñ ilk yılları açlıq, hastalıq, ağır işler ve komendant rejiminiñ sert şaraitinden Qırımtatar halqınıñ 46,2%-i elâk oldı.

Bugün, genotsid yapılğan 81 yıl keçken soñ ve 2014 senesi Qırımnıñ Rusiye işğalinen başlağan yañı kolonial esaretniñ 11 yılından soñ, Qırımtatarlar kene repressiyalar, siyasiy taqipler, vatanından sürgün etüv, öz kimliginiñ sebepli yoq etilmesi, tamır Qırımtatar halqına nisbeten genotsid siyasetiniñ devamı olğanına oğraylar.

Qırımtatar Milliy Meclisi – tamır Qırımtatar halqınıñ yuqarı temsiliy organı – Qırımtatar halqınıñ genotsidi fedalarınıñ hatırasını ürmet etken ve adalet, serbestlik ve menlik oğrunda küreşte Qırımtatar halqınıñ yanında turğan er keske teren minnetdarlığını bildirip, şunı beyan ete:

– 1944 senesi mayısnıñ 18-nde Qırımtatar halqınıñ sürgünligi Ukrayina devleti tarafından resmen tanılğan genotsid aktı edi, ve bu cinayetniñ sıñırlav müddeti yoq;

– Qırımtatar halqınıñ genotsidini tanımaq – tek tarihiy adalet aktı degil, aynı zamanda – Qırımtatar halqı, onıñ serbestligi ve kimligi telükege oğrağan şimdiki vaqıtta – bunıñ kibi cinayetlerniñ tekrarlanmasını toqtatmaq içün bir alet, em de Qırımnıñ Rusiye işğali şaraitinde Qırımtatar halqınıñ siyasiy-uquqiy qorçalavınıñ müim bir elementidir;

– Qırımdaki Rusiye işğalli akimiyetiniñ şimdiki cinayetleri – siyasiy repressiyalar, apis cezaları, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ faaliyetiniñ yasaq etilmesi, qavmiy ve diniy alâmetlerge köre taqip etüv, ruslaştırma, assimilâtsiya, demografik terkibiniñ deñiştirilmesi – Qırımtatar halqını yoq etüvge doğrultılğan rusiyeniñ genotsid siyasetiniñ devamıdır;

– Qırımnıñ işğaline qanuniy qıymet kesüv ya da onı azat etmekten vazgeçüvniñ er angi ıntıluvı, Rusiyeniñ vaqtınca işğal etilgen Qırım toprağında cinaiy siyasetini qapatmaq, insanlıqqa qarşı cinayetke qol tutmaq ve genotsid fedalarınıñ hatırasına hainlik etmek demektir;

– Ukrayina Nazirler Kabinetiniñ “Ukrayinanıñ tamır halqları aqqında” Ukrayina Qanunına binaen Qırımtatar Milliy Meclisiniñ tamır Qırımtatar halqınıñ temsiliy organı statusınıñ pekitilmesi Qırımtatar halqınıñ aqlarını temin etüvde müim adım olmaq kerek.

Qırımtatar Millit Meclisi, adaletli barışıq ve Qırımtatar halqınıñ aqlarınıñ ğayrıdan tiklenüvi içün yekâne yol şunı qayd ete:

– Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar şeeriniñ işğalden azat etilmesi;

– Ukrayinanıñ halqara seviyede tanılğan sıñırlarında topraq bütünliginiñ ğayrıdan tiklenüvi;

– tamır Qırımtatar halqınıñ öz-özüni belgilev aqqını yerine ketirüv ve Qırım toprağında yaşağan bütün Ukrayina vatandaşlarınıñ aq-uquqlarını ve serbestliklerini temin etüv şekli olaraq suveren Ukrayina terkibinde Qırımtatar halqınıñ milliy-topraq muhtariyetini meydanğa ketirüv;

– vaqtınca işğal etilgen Qırımda Qırımtatarlarğa ve Ukrayina vatandaşlarına qarşı cinayet yapqan er kesni mesüliyetke çeküv;

– 1944 senesiniñ sürgünliginiñ genotsid olaraq halqara toplulıq tarafından tanılması.

Qırımtatar Milliy Meclisi halqara toplulıqqa muracaat ete:

– istilâcı devletke nisbeten siyasiy, diplomatik ve iqtisadiy mehanizmlerni qullanıp, basqını quvetleştirmege;

– Ukrayinağa onıñ suveren topraqlarını azat etüv, Avropa qıtasında ve Qara deñiz bölgesinde kollektiv havfsızlıqnı temin etüv oğrunda küreşinde yardımını arttırmağa;

– BMTnıñ Tamır halqlarınıñ aqları beyannamesine köre, tamır halqlarınıñ, hususan Qırımtatar halqınıñ aqlarını qorçalamağa;

– Qırımtatar halqınıñ genotsid fedalarınıñ hatırasını añmağa, bu vaqialarnı insanlıqqa qarşı cinayetlerge qarşı küreşte global emiyetke saip olaraq tanımağa.

Qırımtatar halqı Ukrayina devletiniñ ayırılmaz qısmı olğan ve olacaq Vatanına – Qırımğa – itibarı ve sadıqlığında sıñırsız ve sarsılmaz olıp tura.

Hatırlaymız! Küreşemiz! Ğalebe qazanacaqmız!

Qırımtatar Milliy Meclisiniñ 

Başı Refat Çubarov

mayıs ayınıñ 18-i