TMU Qırımtatar halqınıñ genotsid fedalarınıñ hatıra kününe bağışlanğan tedbirni keçirdi.

17.05.2025

Cuma künü, mayısnıñ 16-nda, V.İ. Vernadskıy adına Tavriya milliy universitetiniñ “Rodovid” müzeyinde Qırımtatar halqınıñ genotsid fedalarınıñ katıra kününe bağışlanğan tedbir keçirildi.

Tedbirde Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov, Qırımtatar Maaliy Merkeziniñ idare reisi, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azası Eskender Bariiev ve Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azası Riza Şevkiyev iştirak ettiler.

Refat Çubarov talebeler ve ocalar ögünde çıqışta bulundı:

“Bu genotsid edi. Halqımıznıñ barlığını yoq etmek ıntıluvı. Amma biz yoq etilmedik. Biz qaytmaq içün sağ qaldıq. Ve bizler halq olaraq, hatıra olaraq, tarih olaraq qaytacaqmız”.

Eskender Bariiev tedbirge onlayn şekilde qoşuldı ve facianıñ çoq vaqıt devamında susturılğanını hatırlattı – aman-aman yarım asır devamında “qırımtatarlar” adı uquqiy ve ilmiy qullanımdan, halq ise – SŞCB resmiy tarihından çıqarıldı. Tek 1989 senesi sürgünlik cinayet olaraq tanıldı, 2015 senesi ise – Ukrayina parlamenti seviyesinde genotsid olaraq tanıldı. Daa soñra bu qararnı Latviya, Litvaniya, Kanada, Poloniya, Çehiya ve Estoniya qabul ettiler.

Öz çıqışında o, genotsidniñ aqibetlerini yoq etmek içün esas adımlarnı belgiledi:

– halqara toplulıq, BMTnıñ müessiseleri ve qurulışları, Halqara cinaiy mahkemesi, uquq qorçalayıcı qurulışlar, tarihiy institutlar, Qırımtatar halqınıñ ve dünyanıñ diger tamır halqlarınıñ temsilcilikleri ve cemaat qurulışları tarafından Ukrayina akimiyetiniñ cinaiy tahqiqatına yardım etüv;

– Qırımtatar Milliy Meclisiniñ uquqiy statusınıñ pekitilmesi;

– Ukrayina terkibinde Qırımtatar halqınıñ milliy-topraq muhtariyeti vastasınen özüni belgilev aqqınıñ amelge keçirilmesi;

– Qırımnıñ medeniy alanı ve toponimleriniñ dekolonizatsiya elementi olaraq ğayrıdan tiklenmesi;

– sürgünlikniñ aqibetleri boyunca teren ilmiy tedqiqatlarnıñ keçirilmesi;

– genotsidniñ tanılması boyunca Qırım platformasınıñ iştirakçisi olğan memleketlerniñ parlamentlerinen faal iş.