Kıyivde “Qırım ve Qırımtatar halqınıñ tarihındaki müim ve unutılmaz vaqialar taqvimi” taqdim etildi

08.05.2025

Mayısnıñ 7-nde Kıyivdeki Qırım evinde “Qırım ve Qırımtatar halqınıñ tarihındaki müim ve unutılmaz vaqialar taqvimi”niñ taqdim merasimi olıp keçti.

Neşir “Kureş” Qırımtatar medeniy-idman merkezi tarafından Avropa demokratiya fondu (EED) ve “Kureş Radiosı” haber ortaqlığınıñ desteginen teşkil etildi.

Neşirniñ sıñırlı neşiri 366 nushadır, müelliflerniñ bildirgenlarine köre, kitaphaneler ve oquv yurtlarında, siyasetçiler ve Qırımtatar cemiyetiniñ vekillerinde tarqatılacaq.

Kitapnıñ bir qaç esas qısmı bar:

1. Qırım Hanlığınıñ er bir ükümdarınıñ soy-sopı ve tercimeial vesiqaları;
2. Hanlıq zamanından bugünge qadar Qırımtatar halqınıñ müim vaqiaları ve meşur şahısları taqvim şeklinde taqdim etildi;
3. Milliy idare organları, bayramlar ve olarnıñ tefsirleri.

Taqdim merasiminde Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov, malümat toplağan ve neşirni azırlağan taqımnıñ vekilleri iştirak ettiler:

• İbragim Süleymanov, leyhanıñ reberi;
• Gülnara Abdulayeva, tarihçı, leyhanıñ mütehassısı;
• Mamure Çabanova, terciman;
• Feride Kurtmamedova, dizayncı;
• Rustem Skıbin, ressam;
• Leyla Caksim, leyhanıñ mütehassısı.

Neşir üç tilde çıqtı – bütün metinler Qırımtatar, Ukrayin ve İngliz tillerinde dublaj etile. Mamure Çabanovanıñ aytqanı kibi, Qırımtatar tili birinci ola, çünki şimdi o pek zayıf alda, ve böyle bir taqdim müim, çünki kitap Qırımtatar tiliniñ dünyasına yol köstericisi olmaq kerek.

“İnanam ki, ileride Qırımtatar tilinden başqa tillerge tercime etecekmiz, şimdi olğanı kibi aksine degil”, – dedi Mamure Çabanova.

Refat Çubarov öz çıqışında 2022-2032 seneleri içün 2022 senesi kiçik aynıñ 23-nde, Rusiyeniñ tolu miqyaslı istilâsı başlamadan evel qabul etilgen Qırımtatar tiliniñ inkişaf strategiyasını hatırlattı, ve bu taqvimniñ tek devlet seviyesinde malümatnen toldurılacağına ümütini bildirdi.

“Ukrayinada er bir memurnıñ ya da er bir faal vatandaşnıñ masasında Qırım, Qırımtatar halqınıñ tarihında müim ve unutılmaz vaqialar taqvimine irişim olmasını ister edim, onı qullanması ve onı elde etmesi içün”, – dedi o.

Taqvimniñ cıltı Bağçasaraydaki Hansaraynıñ Demir Qapu portalından (1503 senesi) yapılğan rozetka yaraştırğan, anda tamğa tasvirlengen ve Qırımtatar halqınıñ “Halqnıñ bir evi bar – o da Vatan. Halq yürgen yoldan yür” ata sözü yazılğan.

Taqvimni “Radio Kureş” saytında elektron şekilde de tapmaq mümkün.