Stalinniñ qırımtatar halqına nisbeten yapqan cinayetini aqlağan siyasetçi Qırım içün kelişmey

07 Noyabr 2011

Qırımtatar halqı Meclisiniñ reisi, Ukraina halq deputatı Mustafa Cemilev “1+1” telekanalınıñ Ukraina Prezidenti Qırım Nazirler Şurası reisligine A Mogilövnıñ namzetine razılıq bergenine izaat bermek ricasına cümleden böyle dedi:

“Anatoliy Mogilövnı biz çoqtan bilemiz. Öz vaqtında Mogilöv Qırım militsiyasınıñ başı edi ve o devirde özünden soñ menfiy teessurat qaldırdı. Başta bir, 2007 senesi Ay Petriniñ töpesinde militsiya hadimleriniñ silâsız tınç sakinlerge oq üzmesi neticesinde yüz bergen adiseler az qaldı milletlerara davasına çevirilecek edi. O zaman açılğan cinaiy işniñ akimiyet deñişken soñ “üstü qapatılğan” edi.

2009 senesi prezident saylavlarınden soñ Mogilevnı Qırım ükümetiniñ başı etip tayinleycek ediler.

Men bugün resmiy sürette Mogilöv ayttı dep olamam. Lâkin vazifedar insanlar qırımtatarlarnen kergin munasebetlerini köz ögüne alğanları alda, ondan nasıl ükümet reisi olabilecegini sorağanlarında, meger tahminen böyle degen: “qırımtatarlar men içün kim olğanlar ki, akimiyet qurumını qırımtatarlardan temizlerim”.

Zaten, bugün akimiyetni qırımtatarlardan temizlemek içün çoq areket yapmaqnıñ aceti de qalmadı, çünki olar şay da anda deyerlik qalmadı. Bütün vazifelerni bugünde-bugün Qırımdan tıştan, esasen Makeyevkadan kelgen “istidatlı insanlar” işğal etmekteler.

Biz içün eñ kelişmegen tarafı şunda ki, Mogilöv matbuat vastalarında Stalinniñ qırımtatar halqını tarihiy vatanlarından sürgün etkenini açıqtan-açıq aqlağanıdır. Mogilövnıñ aytqanına köre Stalin aqlı eken, çünki qırımtatarlar hainlik yapqanlar. Sovetler devrinde böyle fikirde olğan insanlarnı cinaiy cevapkârlıqqa çeker ediler, amma özüni demokratik devlet dep sayğan Ukrainada buña yol berile. Men, Ukraina halq deputatı olaraq, Ukraina Baş prokuraturasına Mogilövnı cevapkârlıqqa çeküvni talap etip muracaatta bulunğan edim. Maña kelgen cevap böyle edi: ” Ukraina Anayasası boyunca er bir insan öz noqtai nazarını bildirmege aqqı bar” . Menim: “Ya milletlerara davanı qozğağanı içün 161-nci madde nege kerek?” degen sualim cevapsız qaldı. Soñra men Mogilövnı Ukraina İçki işler nazirligi vazifesinden boşatılmasını talap etken qarar leyhasını Ukraina Yuqarı Şurasınıñ kün tertibine kirsetken edim, amma çoqluq buña qoltutmadı.

Tabiiy ki, bugün Qırım Nazirler Şurası reisligi vazifesine Mogilövnıñ namzeti kelişilgeni bizni şaşmalattı. Belki, bu tayinlev munasebetinen Qırımda peyda olğan bir çoq suallerge cemiyetimiz yaqın vaqıtta cevap alır.

Tünevinki Mogilövnen bugünki Mogilöv arasında farqnı tahmin etken bazı bir ekpertlerniñ suallerine Mustafa Cemilev: “zaman ve Qırım Nazirler şurası reisinini birinci areketleri bu tahminge eñ doğru cevap berir”, dedi.

Mustafa Cemilev şunı da qayd etti ki, “eger kerçekten de Mogilövnıñ qırımtatarlarğa nisbeten bildirgen fikirleri bozup kösterilgen olsa, o, cemaat arasında belli şahıs olaraq sürgünlik, “vatan hainleri” hususında sözlerini, bunıñ kibi de Ay-Petride silâsız insanlarğa qarşı davranışlarını añlatmaq borclu. Buña köre, soñra biz de öz fikirimizni beyan etermiz”.