Riza Şevqiyev: «QIRIMTATAR MEDENİY MERKEZniñ meydanğa ketirilmesi umummilliy iştir, amma onıñ qurucılığına mania olğan inat küçler mevcuttır»

12 Sentâbr 2013

2013 senesi sentâbr 11 künü Meclis yolbaşçıları kütleviy matbuat vastaları, icadiy birleşmeler vekilleri, tarihçılar ile “Qırım tarihını sahteleştirmek oğrunda maqsadlı areketler ve tarihiy aqiqatnı qorçalav meseleleri” mevzusında körüşüv keçirdiler.

Körüşüvde iştirak etken “Qırım” fondı” Hayriye teşkilâtınıñ baş direktorı Riza Şevqiyev öz çıqışında şunı qayd etti ki, Qırım tarihını devamlı sahteleştirmek areketleri artıq kimdir çetten kelip tarihımıznı bizim iştirakimizsiz yapacağını beklemeden, onıñ yazılmasında bivasta qatılmaq kerekmiz, degen hulâsanı ketire. Tarihnı bile turıp bozuv alları ve tarihiy faktlarnı bozıp köstermek nasıl olğanını Qırımtatar merkeziy merkez qurucılığı etrafındaki vaziyet aks ete. “Qırım” fondı” Hayriye teşkilâtı ta 2009 senesi Karl Marks soqağında iç kimse yaşamağan binanı satın alğan edi.

R. Şevqiyev Qırım medeniy mirasnı qoruv cumhuriyet komitetinden alınğan resmiy cevaplarğa esaslanaraq körüşüv iştirakçileriniñ diqqatını şuña celp etti ki, bina satın alınmadan evel o Ukrainanıñ “Medeniy mirasnı qoruv aqqında” qanunı 14-nci maddesiniñ 2-nci qısmına binaen yerli organlar tarafından tizilgen iç bir türlü cedvelge, bunıñ kibi de “Tarih ve medeniyet abidelerini qoruv ve qullanuv aqqında” Qanun boyunca cedvelge de kirsetilmegen edi. Riza Şevqiyevniñ añlatqanına köre bina resmen yıqılmaq telükesi altında bulunğan ve ğayrıdan tiklenilmesi imkânsız tanılğan.

Amma cumhuriyet idarelerniñ esaslı deliller ile pozitsiyasını nasıldır bir “Rus qadınlar klubı” şübe altına aldı. Bu teşkilât azaları sabıq deputatlarnıñ qoltutuvında K.Marks soqağındaki 25-nci eV sanki Arendt evi degen mevzunı ögge sürip başladılar. “Apansızdan peyda olğan cemaat teşkilâtınıñ azaları şunı közden qaçırdılar ki, bu eV planerci Arendtniñ vefatından soñ qurulğan”, – dedi “Qırım fondı”nıñ başı.

Riza Şevqiyev emin ki, cemaat teşkilâtınıñ “klub faaliyeti” yeterli olmadı ve klub reisi 2013 senesi baarinde kene de özüniñ reisliginde daa bir teşkilâtnı – endi “abidelerni qoruv” teşkilâtını resmiyleştire.

“2013 senesiniñ avgust ayında bu cemiyet Ukraina Medeniyet nazirliginiñ 2013 s. Avgust 14-te alınğan 757 raqamlı “Medeniy miras obyektlerini Ukraina abideleri devlet cedveline kirsetüv aqqında” emirniñ kopiyasını tarqattı. Aynı zamanda Medeniy mirasnı qoruv boyunca cumhuriyet komiteti tanıdı ki, mezkür emir köçürmesi iş alıp baruv tertibine uyğun şekilde yapılmağan”, – devam etti R. Şevqiyev. – Amma buña baqmadan Medeniy mirasnı qoruv boyunca cumhuriyet komiteti elektron poçta vastasınen Ukraina Medeniyet nazirliginden alğan faksogrammağa esaslanaraq Karl Marks soqağındaki 25-nci eVniñ qorulması boyunca muqavele imzalanmasmını acele talap ete. Delil olaraq bina Ukraina devlet cedveline kirsetilgenini ketire. Biz avgust 21 künü Ukraina Medeniyet nazirligine tarihiy vesiqalarnı sahteleştirüv ihtimalını toqtatmaq ricasınen muracaat ettik. Lâkin cevabını daa almadıq”.

R.Şevqiyevniñ söylegenine köre Aqmescit şeer şurası da Ukraina Medeniyet nazirligi emiriniñ köçürmesine esaslanaraq “Qırım fondı” hayriye teşkilâtına K. Marks, 25-nci evni rekonstruktsiya parametrlerini deñişitirmek aqqında mektüp yollağan.

R.Şevkiyev tahmin ete ki, yuqarıda qayd etilgen “kopiyalar” faqat qırımtatar medeniy merkezniñ qurucılığına mania olıp qalmadan, aynı zamanda ükümette çalışqanlarnıñ belli bir areketlerinden delâlet bere. Körüşüv iştirakçilerine o 9 qatlı binanıñ qurucılığı birinci olıp kim yasaq etmek teklifini seslendirgenini de hatırlattı

“Aqılıñızdamı, deputatlardan angi birisi bu obyektni anda olğan püsürlikten dolayı çekip almaqnı talap etkeni? Ya Medeniyet nazirliginiñ susıp oturğanını nasıl añlatmaq mümkün, – dedi R. Şevqiyev. – Bir baqıñız, devlet adamları evel adı-esamesi bile oqulmağan, kimsege belli olmağan biñde bir teşkilâtnıñ “bildirüvini” eda etmege çaptılar”.

Qırımtatar medeniy merkez qurucılığı etrafındaki kergin vaziyet aqqındaki haberlerge yekün çekerek “Qırım fondı”nıñ direktorı Kütleviy matbuat vastalarına “mustaqil jurnalist taqiqatı keçirip, isbatsız delillerni faş etmek, “tarihiy adalet cankuyerleriniñ” K. Marks 25-te planerci Arendt yaşağanı-yaşamağanını belgilemekni tevsiye etti

“Biz qırımtatar milliy medeniyeti ve diger saalarnı ğayrıdan tiklev oğrunda areketler baltalanğanı, tarihiy vesiqalar ve umumen Qırım tamır halqı tarihı sahteleştirilgeniniñ şaatları olamız, – dedi R.Şevqiyev.