Remzi İlyasov: «Evlerni resmiyleştirüv sadeleştirilmeli»

24 Iyül 2013

Qırım parlamentiniñ deputatı, Meclis reisiniñ muavini Remzi İlyasov Qırım Nazirler şurası yanındaki Topraq meselelerini çezüv boyunca komissiya reisi Georgiy Psarövğa sürgünlikten qaytqan qırımtatarlarnı topraqnen teminlev ve endi alınğan topraqnı resmiyleştirüv işini qolaylaştırmaqnı rica etti.

Cümleden o, Nazirler şurası yanında idarelerara işçi gruppanı ğayrıdan qurıp, onı şeer şuraları ve rayon devlet memuriyetlerine pekitmek imkânlarını baqıp çıqmaqnı tevsiye etti. Remzi İlyasovnıñ fikrince bugünde-bugün adaletli şekilde topraqnen teminlev eñ keskin sotsial problemlerden biridir.

“2010-2013 senelerde şahsiy mesken evler qurucılığı içün topraq ayıruv tertibine, bunıñ kibi de diger vesiqalarğa kirsetilgen deñişmeler qurucılıqnı bir kereden başlamaq imkânını bermey edi. Öz nevbetinde bu qırımtatarlarnıñ yerleşmesinde ciddiy bir mania oldı”, – denile muracaatta. Şimdi ise qurulğan binalarnı qanunlaştıruv, topraq uçastkalarını resmiyleştirüv, gaz, elektrik, suv keçirüvni ve atta endi qurıp bitirilgen evlerde saiplerini resmiyleştirüv zaruriyeti peyda olmaqta.

Bütün bu protsedurağa eki yıl vaqıt ve altı biñ grivnâ sarf etile.

İşte, evni qullanmağa aşağıdaki sebeplerge köre teslim etmek imkânsız:

– qurulğan evge saiplik aqqı yoqluğı (evel bu mesele qomşularnıñ şaatlıqları ile ya da sürgün etilgenlerni yerleştirüv meselelerinen oğraşqan organlarnıñ tasdiqlamasınen mahkemede çezile edi);

– ev qurayatqan insannıñ maddiy imkânları sıñırlı olğanından aile şu soñunace qurulmağan evde yaşağanına baqmadan;

– topraq damartılarınıñ bir qısmı eali noqtasınıñ sıñırından tışta ya da qomşu qasabada buluna(meselâ, Hoşkeldı qasabasındaki bir sıra damartılar Trudovoye köy şurasınıñ yerlerinde, topraqqa qarar ise Aqmescit Şurasından alınğan;

– topraq uçastkasına devlet aktı ya da şu damartınıñ saibi olğanını tasdiqlağan ya da qurucılıqnı başlamağa izin bergen vesiqanıñ yoqluğı;

Sürgünlikten qaytıp, yerleşmege istegen insan nasıl bir ögü qapalı yol içinde qalğanını köstergen bir misal ketireyim. Topraq damartısını resmiyleştirüv vaqtında Devlet Topraq komiteti bölükleri şu topraqtaki inşaatqa saiplik vesiqaları olmağance tehnikiy vesiqalarnı maqullemeyler. Diger taraftan ise topraq saibi olğanını köstergen akt olmağance şu damartıdaki inşaatnı qullanmağa teslim etmekniñ çaresi yoqtır.

Böyle vaziyet insanlarnı çeşit müessiselerniñ qapılarını qaqmağa mecbur ete. Qullanuvğa berilmegen evler, resmiyleştirilmegen damartılar şuña ketire ki, insanlar öz mülkünden qanuniy şekilde faydalanıp olamay. Meselâ, Qırımgaz hızmeti böyle inşaatqa gaz keçirmey, bu evlerge suv keçirmek de mümkün degil. Qanunlaştırılmağan evni asabalıq olaraq qaldırmaqnıñ da çaresi yoqtır.