Refat Çubarov: Qırım toprağı içün anane olğan ve facianıñ manasını añlatqan mayıs 17-18 matem tedbirlerini keçirmekni iç bir kimse yasaq etip olamaz

Malüm olğanı kibi, yanvar 25 künü Qırımtatar halqı Meclisiniñ toplaşuvında qırımtatar halqı sürgünliginiñ 69 yıllığı munasebetinen matem tedbirlerini keçirüv boyunca teşkiliy komitetni meydanğa ketirüv qararı alınıp, Meclis reisi, Ukraina halq deputatı Mustafa Cemilev reberliginde onıñ erkânı tasdiqlanğan edi. Fevral 4 künü Aqmescit şeer şurasınıñ reisi V.N. Ageyevniñ adına Meclis ve qırımtatar cemaat teşkilâtlarınıñ Sürgünlik qurbanlarınıñ hatırasına bağışlanğan tedbirler keçirmek niyeti aqqında Mustafa Cemilevniñ imzasınen bildirüv mektübi yollanıldı.
Aqmescit şeer icrakomı idare işler bölüginiñ başı Yelena Matskova Milliy Meclis reisi Mustafa Cemilevge yollağan cevap mektübinde Meclisniñ matem tedbirlerini keçirüv arizası red etilgeni aqqında yazılğan.
Mektüpte cümleden denile ki “sürgünlik qurbanlarınıñ hatırasına bağışlanğan tedbirler umumqırım tedbirleri olaraq ananege köre er yılı mayıs 18 künü cumhuriyet ükümeti, yerli idare organları, yerli devlet memuriyet, vekâletlikler hadimleriniñ iştirakinde keçirile.
Öz nevbetinde Qırım Nazirler Şurası ve Aqmescit şeer icra komiteti er sene Sürgünlik qurbanları hatırasına bağışlanğan tedbirlerni tasdiqlay. Şu sebepten Aqmescit şeer icra komiteti Meclis reisi, Ukraina halq deputatı Mustafa Cemilevge “icra akimiyeti organları, uquqqoruv hızmetleri, teşkilâtçılar ve iştirakçilernen bağlı bütün zarur teşkilâtiy tedbirlerni amelge keçirgen soñ mayıs 17-18 tedbirlerini keçirüv aqqındaki malümatınıñ tekrar muzakere etmesini teklif etti”
Meclis reisiniñ birinci muavini Refat Çubarov Aqmescit şeer şurasınıñ Mecliske matem tedbirlerini keçirüvge izin bermegenini izaatladı. “Aqmescit şeer şurasınıñ bazı vekilleri bu aralıq mektübi, deyler, amma mektüpniñ mündericesi ve üslübi şunı köstere ki, şeer şurası 20 yıldan berli qırımtatarlarnıñ kendileri keçirdigi tedbirler artıq Qırım Nazirler Şurasınıñ stsenariysi boyunca keçkenini istey”, – dey eminliknen Refat Çubarov.
Bunıñ kibi de o, qayd etti ki, evel çoq yıllar devamında hatıra tedbirleri cumhuriyet akimiyeti vekillerinen birlikte azırlanılıp, umumiy plan tizile edi.
“Bes-belli, facianıñ manasını ifade etken, em qartlar, em yaşlar beraber iştirak etken bu tedbirlerni bu sene kimdir Qırım ayatından çıqarıp taşlamağa istey”, – dep añlattı Çubarov.
R. Çubarovnıñ fikrince şeer şurasından kelgen bu cevap ükümetniñ Meclisni mayıs 17-18 tedbirlerini keçirmekten çetleştirmek niyetini köstere.
“Men şunı hatırlatmaq isteyim ki, mayıs 17 künü “Qalbiñde ateş yaq” aktsiyasına faqat gençler degil, er kes ve mayıs 18 matem mitingine ise bütün Qırım toplana. Mayıs 17-18 künlerine belgilegen tedbirlerimizni keçirecegimizde iç te şübem yoqtır. Olar Ukraina qanunları çerçivesinde olur. Sürgünlikte elâk olğanlarnıñ hatırasını añmaq içün on biñlernen insan kelir”, – dedi R. Çubarov. Bu aktsiya akimiyetke er kes Qırımnıñ eyi kelecegini qayğırğanını kösterir, insanlarnı akimiyetni sevgenler ve sevmegenlerge bölmege iç kimseniñ aqqı yoqtır, dep qayd etti R. Çubarov.

“Bu topraqnıñ kelecegini akimiyet belgilemey ve demek, iç kimse insanlarnıñ fikirini yasaq etip olamaz, bahusus Qırım toprağı içün ananeviy olıp qalğan ve er sene keçirilgen mayıs 17-18 matem tedbirlerini keçirmekni iç kimse yasaqlayamaz, – dedi R. Çubarov. – Akimiyetniñ soñki areketleri, bilhassa insanlarnı akimiyetke hızmet etkenler – bizimki, başqa fikirde olğanlar ise bizimki degil, degen printsip boyunca bölgeni memleketimizdeki eñ büyük provokatsiyadır. Akimiyetniñ vazifesi insanlarnı ve birinci nevbette onıñ faaliyetinen memnün olmağanlarnı birleştirmektir. Bunıñnen men qırımtatarlar akimiyetten narazılar, demek istemeyim. Qırımtatarlar akimiyet ile açıq qonuşmaq ve bizler seçken ve bizlernen beraber olğanlarnen qonuşıñız, demege isteyler. Akimiyet ise oña yanbasqanlarnen çalışmağa areket etti”.
Refat Çubarov akimiyet kelecekteki areketleri içün zemin azırlamaq içün bu vaziyetni meydanğa ketirdi, dep tahmin ete. Onıñ qayd etkenine köre, nasıldır “başqa teşkilâtlar” matem tedbirlerini keçirmek aqqında ariza bergenler.
“Bu teşkilâtlar mayıs 18 künü rica ettigi tedbirni nasıl keçireceklerini baqarmız. Akimiyet ikmetli olsa, akimiyet olabilir. Eger kimdir, olsun Milli Firqa ya da kazaklar birligi mayıs 18-de öz tedbirlerini keçirmege izin soray eken, barsın başqa yerde keçirsinler. İşte o zaman er kes körer – kim Milli Firqa ya da kazaklar birliginiñ çağıruvınen keldi, kim ise 20 yıldan berli olğanı kibi qalp daveti ile keldi. Akimiyet öz tarafdarlarınıñ mağlübiyetini körmege istemey, şunıñ içün insanlarnı sıttırmaq içün areket eter”, – dedi Refat Çubarov.