Menu 
«Qurultay –Ruh» fraktsiyasınıñ deputatları Qırım Tasil ve ilim, yaşlıq ve sport naziriniñ esabatını keskin tenqid ettiler
22 Dekabr 2011
Keçeyatqan yılnıñ soñki sessiyası Nazirler şurası apparatında kadro deñişmelerinden başlandı.
2001 senesi dekabr 21 künü QMC Yuqarı Şurasınıñ deputatları İgor Şpaknıñ istifası ve Qırım Sağlıq saqlavnıñ yañı naziri içün rey berdiler. Nazir olaraq Aleksandr Könevskiy tayinlendi. Bunıñ kibi deputatlar Medeniy asabalıqnı qoruv boyunca cumhuriyet komitetiniñ reisi Sergey Turnı vazifesinden boşattılar. Kün tertibinde planlaştırılğan bir sıra nazirlik ve idarelerniñ, şu cümleden Maliye naziriniñ de, faaliyeti boyunca esabatını diñlemediler ve olarnıñ muzakeresiz qabul etilmesi içün rey berdiler.
Aynı zamanda Qırım Tasil ve ilim, yaşlıq ve sport naziri Vitalina Dzoznıñ esabatı “Qurultay –Ruh” fraktsiyasınıñ deputatları Refat Çubarov ve Safure Kacametova tarafından keskin tenqidge oğratıldı.
Deputatlarnıñ bildirgenine köre 2010 senesi oktâbr ayında Qırım Yuqarı Şurası tarafından qabul etilgen “Qırım Muhtar Cumhuriyetinde qırımtatar tilinde tasil köntseptsiyası” ömürge keçirilmey, Qırım Tasil nazirligi ise ana tillerde mektepkece ve mektep tasilini inkişaf ettirüv meselelerniñ çeziminden tolusınen çetleşti.
Qırım Yuqarı Şurasınıñ minberinden Maarif naziri Vitalina Dzozğa hıtap etken Refat Çubarov böyle dedi: “Sizni diñlegende sanki tasil saası inkişafınıñ eñ yuqarı noqtasına köterilgen, dep bellemek mümkün. Amma men şunı qayd etmege ister edim ki, Qırım Tasil ve ilim, yaşlıq ve sport nazirligi köy, qasaba, şeer mekteplerindeki aqiqiy vaziyetten iç haberdar degil. Mektepkece balalar müessiselerinde de aynı al meydanğa kelgen. Siziñ vazifeñiz dairesine kirgen meseleler boyunca suallerim bar. Tasil nazirligi sıfatında siz ana-babalar ve balalarnıñ anna tilinde oqumaq uquqını teminlemek ve Ukraina qanunlarına riayet etmek borclusıñız. Qarasuvbazar rayon şurasınıñ qararı ukrain, qırımtatar ve diger milliy tillerde oqutılğan sınıflarnı tolduruv normativlerini öz başına lâğv ete. Tertip boyunca sınıfta köylerde – 5, şeerde ise – 8 bala yerine endi rayon şurasınıñ qararınen deñişme kirsetilip, endi köyler içün 12, şeerler içün 15 talebe normativi kirsetilgen. Sizden soramaq isteyim, ne içün siz, nazir olaraq, şu rayon deputatlarını tazirlemek içün prokuraturağa muracaat etmediñiz? Ne içün bu qararnıñ lâğv etilmesini talap etmediñiz? Bu birinci sualim.
Ekinci sual. Sizden soramaq isteyim, milliy mekteplerde çalışqan ocalar ile şahsen siz ne vaqıt ve nasıl konkret tedbirler keçirdiñiz, mezkür mekteplerde oqutuv içün dersliklerni azırlav boyunca planlarıñız nasıl?
Ve soñki sualim. Qarasuvbazar rayon şurasınıñ qararını daa bir kere baqıp çıqsañız, şura milliy tillerde oqutılğan sınıflarnı açmaq uquqını kendine alıp, tasil bölügine ise milliy sınıflarnı tek maddiy-tehnikiy bazası tekmillengen soñ açmaqnı tevsiye ete. Ya bu sınıflarnı yerli akimiyet donatmasa, kim donatacaq?
Nazir hanım, şunı da bilmege isteyim, ana-babalar ve balalarnıñ ana tilinde tasil almaq aqqını teminlegen Ukraina qanunlarınıñ episinden tolusınen faydalanasıñızmı?”
Öz nevbetinde Qırım Yuqarı Şurasınıñ deputatı Safure Kacametova qayd etti: “Köntseptsiyanı amelge keçirmek maqsadınen Qırım Yuqarı Şurası Qırım Nazirler şurasına Qırım Muhtar Cumhuriyetinde qırımtatar tilinde tasil köntseptsiyasını amelge keçirüv programmasını işlemekni avale etken edi. Aradan bir yıldan ziyade vaqıt keçti, Programma öyle de işlenilmedi. 2010 s. Oktâbr 20-de qabul etilgen №1915-5/10 Qararnıñ esasında maqsadlı devlet programmasını işlev boyunca işçi gruppanı meydanğa ketirüv boyunca Tasil nazirine bizim muracaatlarımız ve deputatlıq soravlarımız cevapsız qaldı.
Köntseptsiya becerilmedi, neticede biz bir sürü çezilmegen problemlerge ve bunıñ aqibetinde yüz bergen davalarğa rastkelemiz. Davalar ise qırımtatar tilinde oqutılğan sınıflarnı açmaq imkânı olğan yerlerde çoqusı vazifedar insanlar ve mektep direktorlarınıñ qarşılıq köstergeni sebebinden ola”
