Qırımtatar halqı VI Qurultayınıñ «Qırımtatar halqınıñ öz tarihiy toprağı Qırımda öz-özüni belgilev aqqını qullanması aqqında»

29 Mart 2014

Qırımtatar halqınıñ Qurultayı BMT, Avropa Şurası, Avropa Birligi, OSCE, halqlarğa, devletlerniñ parlamentleri ve ükümetlerine Qırımtatar halqınıñ öz tarihiy toprağı Qırımda öz-özüni belgilev aqqına qoltutmaq ricasınen muracaatta bulundı. Bu aqta Qırımtatar halqı VI Qurultayınıñ 2014 senesi mart 29 künü ötkerilgen nevbetten tış 2-nci sessiyasında qabul etilgen “Qırımtatar halqınıñ öz tarihiy toprağı Qırımda öz-özüni belgilev aqqını qullanması aqqında” qararında bildirile.

Qurultay delegatlarınıñ çoqluğı mezkür qararğa qoltuttı. 212 delegat qoltuttı, 1 delegat qarşı ve 4-i bitaraf qaldı.


Qırımtatar halqı VI Qurultayı qararınıñ tolu metini

“Qırımtatar halqınıñ öz tarihiy toprağı Qırımda öz-özüni belgilev aqqını qullanması aqqında”

2014 senesi mart 16 künü Qırımda “bütünqırım referendumı” ötkerilip, onıñ neticeleri esasında mart 18 künü Moskvada “Rusiye Federatsiyası ve Qırım Cumhuriyeti arasında Rusiye Federatsiyasınıñ terkibinde yañı subyekt meydanğa ketirilüvi aqqında añlaşma” imzalandı. Mart 21 künü ise Federal qanun “Rusiye Federatsiyası terkibine Qırım Cumhuriyetini qabul etüv ve Rusiye Federatsiyasınıñ terkibinde Qırım Cumhuriyeti ve federal emiyetke malik Aqyar şeerini meydanğa ketirüv” ve “Rusiye Federatsiyası ve Qırım Cumhuriyeti arasında Rusiye Federatsiyasınıñ terkibinde yañı subyekt meydanğa ketirilüvi aqqında añlaşmanı onaylamaq aqqında” federal qanunlar imzalandı.

2014 senesi fevral 27-den başlap “bütünqırım referendumını” ilân etüv, azırlav ve keçirüvnen bağlı bütün basqıçlarda teşkilâtçılarınıñ tarafından qanunlar bozulğanı alda, Qırımğa kütleviy şekilde askerler, arbiy tehnika kirsetilgen, Qırımğa kiriş ve çıqışta blokpostlar qoyulğan şaraitte keçirildi.
Aynı bu vaqıtta Qırımğa Rusiye Federatsiyasınıñ vilâyetlerinden kelgen qazaqlardan tertip etilgen yarıarbiy teşkilâtlar yarımada cemaatını ziyade telâşlandırdı.

Qırım sakinlerine, bilhassa ealiniñ Qırım statusı boyunca referendum teşkilâtçılarınıñ fikirinden farqlı fikirde olğan qısmına basqı telükesi, “referendum”ğa qoyulğan meselelerniñ muzakeresine vaqıt pek az (10 kün) ayırılğanı sebebinden Qırımtatar halqınıñ Meclisi qırımtatarları ve diger millet sakinlerini referendumda iştirak etmemege çağırdı.

Mart 16 künü ötkerilgen referendum ketişatı saylav uçastkaları boylap yapılğan talil qırımtatarlarnıñ esas qısmı Meclisniñ çağıruvına seslenip, referendumğa barmağanı belli oldı. Rey berüvde Qırımdaki diger millet vekilleri de iştirak etmedi.

QIRIMTATAR HALQINIÑ QURULTAYI:

– Qırımnıñ statusı Qırımnıñ tamır halqı qırımtatar halqınıñ razılığı ve açıq bildirilgen istegi olmadan deñiştirilgeni;

– öz-özüni belgilev aqqını teminlegen ve dünya tarafından tanılğan halqara vesiqalar — BMT Nizamnamesi, BMT Baş Assambleyasınıñ 1960 senesi dekabr 14-te qabul etken № 1514 (XV) qararı, Halqara iqtisadiy, içtimaiy ve medeniy aqlar aqqında pakt, 1966 senesi dekabr 16-da qabul etilgen Halqara vatandaşlıq ve siyasiy aqlar aqqında pakt, BMT Nizamnamesi esasında devletler arasında işbirlik ve dostane munasebetlerge dair halqara aqlarnıñ printsipleri aqqında 1970 senesi oktâbr 24-te qabul etilgen Deklaratsiya;

– öpirayas na Deklaratsiyu OON “O pravah körennıh narodov” ot 13 sentâbrâ 2007 goda, predusmatrivayüşçey, v çastnosti:
BMTniñ 2007 senesi sentâbr 13-te qabul etilgen ve cümleden:

a) tamır halqına öz-özüni belgilemege aqkını bergen (3-nci madde)

b) tamır halqına muhtariyet ve özüni idare etüv aqqını bergen (4-nci madde)

v) tamır halqına yaşadığı devletniñ siyasiy, iqtisadiy ve medeniy ömürinde öz istegine köre iştirak etmek aqqını bere(5-nci madde),

g) tamır halqnıñ toprağında onıñ razılığı ve ya da bu aqta ricası olmağanda arbiy faaliyet alıp barılmay (30-ncı madde),

d) tamır halqınıñ devletler ve diger taraflarnen davalarnı çezüvde iştirak etmek aqqı (40-ncı madde);

– Qırımtatar halqınıñ 1991 senesi iyün 28-de 11 Qurultayda qabul etilgen Milliy mustaqillik deklaratsiyasına esaslanaraq;

– qırımtatarlar ve Qırımda yaşağan epsi milliy cemiyetlernen özara sayğı, insaniy ve vatandaşlıq aqlarını tanımaq, siyasiy, iqtisadiy, medeniy, diniy ve diger qanuniy aqlarınıñ musaviyligi esasında munasebetlerni inkişaf ettirmege ve pekitmege tırışqanımıznı tasdiqlayaraq

QIRIMTATAR HALQINIÑ QURULTAYI QARAR BERE:

1. Qırımtatar halqınıñ tarihiy toprağı Qırımda milliy-territorial muhtariyetni ğayrıdan tiklevniñ siyasiy ve qanuniy protseduralarnıñ başlaması ilân etilsin.

2. Qırımtatar halqınıñ Meclisine halqara teşkilâtlar – MT, Avropa Şurası, Avropa Birligi, OSCE, halqlarğa, devletlerniñ parlamentleri ve ükümetlerinen qırımtatar halqınıñ öz tarihiy toprağı Qırımda özüni belgilev aqqınıñ teminatı meseleleri boyunca munasebet qurmaq avale etilsin.

QIRIMTATAR HALQINIÑ QURULTAYI

BMT, Avropa Şurası, Avropa Birligi, OSCE, halqlarğa, devletlerniñ parlamentleri ve ükümetlerine qırımtatar halqınıñ öz tarihiy toprağı Qırımda özüni belgilev aqqınıñ tanılmasına qoltutmaq ricasınen MURACAAT ETE.

Qırımtatar halqı VI çağırılış Qurultayınıñ 2-nci nevbetten tış sessiyasında qabul etildi

2014 senesi mart 29
Bağçasaray, Qırım