“Qırımdaki insanlar er şeyni bağışlarlar, amma bizden vazgeçmeñiz”. Nariman Celâlnıñ qorantası Babel içün intervyu. Birinci qısım

04 Sentâbr 2024

_{Foto: Oleksandr Kuzmin / “Babel”}

“Cemiyet merağı jurnalistika laboratoriyasınıñ” arbiy cinayetler jurnalisti ve vesiqalı jurnalisti Ğanna Mamonova “Babel” içün Celâl ve qorantasınen Kıyivdeki muvaqqat dairelerinde körüşti. Subet uzun oldı – altı saatten çoq. Neşir onı eki qısımda derc eter. Birincisi – işğal etilgen Qırımda ukrain ve qırımtatarlarnıñ yaşayışı ve ğalebeden soñ olarnıñ istiqballeri aqqındadır. Ekincisi – Narimannıñ apis ve azat etilmesi, Rusiye apishaneleri ve olarnıñ mabüsleri aqqındadır.

Nariman, prezident Qırımnı işğalden qurtarmağa istegenlerniñ sayısını soradı. Loyal ya da israrlı olğanlarnen qonuşmaq – bu qolay, dep añlaşılır. Bunıñ arasında olğan qırımlılarğa ne aytmaq kerek?

Nariman: İnsanlar anda normal olmağan yaşayış devam etip olamağanını añlaylar, amma birisiniñ soy-sopı poliste çalıştı, birisiniñ arbiy hızmetinde çalıştı, istese de istemese de, amma öyle oldı. Er kesni şu sual raatsızlay: işğalden soñ ne olacaq – apiske alacaqlarmı, sürgün eteceklermi? İnsanlarnıñ cevapları yoq. Cevaplar olmasa, qorqu ve hayaller olur. Cevap bermege istesek, Qırım sakinlerinen laf etermiz.

Bu suallerge cevaplarıñız barmı?

Nariman: Birinciden, er keske – Qırımğa kirgen ukrain askerlerine de, yarımadada ukrain akimiyetini tikleyceklerge de – Qırım sakinleri bizim halqımız, bizim vatandaşlarımız olğanını añlatmaq kerekmiz. Olarğa bizim olmağanları kibi davranmaq mümkün degil. İşğalge öz isteklerinen oğramadılar.

İşğalli akimiyette yaqın soyları olğan insanlarnı şahsen bilem. Onı qanunğa köre cezalandırmaq kerek, deyler. Men qarışmaycağım. Amma devlet ve cemiyetniñ işğal altında qalğan er kesni ayırım yapmayıp, qabaatlamaq kimseniñ aqqı yoq.

Bağlantığa basıp, tam intervyunı oquñız.