Mustafa Cemilev: «Qırım eyyetiniñ Türkiyege ziyaretiniñ neticeleri tez arada amelge keçecegine eminim»

18 Aprel 2012

2012 senesi aprel 17-de Qırım Nazirler şurasınıñ reisi Anatoliy Mogilöv reberligindeki Qırım eyyeti bir künlük resmiy ziyaretnen Türkiye Cumhuriyetinde bulundı.

Eyyet erkânına Qırımtatar halqı Meclisiniñ reisi, Ukraina halq deputatı Mustafa Cemilev, Ukraina halq deputatı Böris Deyç, Qırım iqtisadiyatı ve ticareti naziri Svetlana Verba, Ukraini içki işler nazirligi üçünci departamenti direktorınıñ muavini Ölga Çubrikova ve Qırım baş naziriniñ mesleatçısı Refat Kenjaliyev kirdiler.

Resmiy ziyaret Türkiye Cumhuriyeti esasçısınıñ qabirine çeçekler qoyuv ve Mustafa Kemal Atatürk dürbesi nufuzlı musafirleriniñ hatıra yazılar kitabında qaydlar qaldıruv ananeviy merasiminden başlandı. Soñra Türkiye devlet akimiyeti ve idaresi vekillerinen bir sıra resmiy körüşüvler başlandı. 

Cümleden, Qırım eyyeti Türkiye Cumhuriyetiniñ Tışqı işler naziri Ahmet Davutoğlu, Türkiye Büyük Millet Meclisiniñ başqanı Cemil Çiçek ile körüşip, taraflar Türkiye ve Qırım Cumhuriyetleriniñ özara munasebetleri, bunıñ kibi de kelecekte içtimaiy-iqtisadiy ve medeniy emekdaşlıq istiqballerini muzakere ettiler. 

Şunı da qayd etmeli ki, Türkiye Büyük Millet Meclisiniñ başqanı Cemil Çiçek Qırım eyyetinen söyleşüvler devamında Ukraina ve Qırım akimleriniñ qırımtatar halqınıñ öz Vatanına qaytuvı ve yerleşmesinen bağlı meselelerge terence yanaşmaq kerekligi huhusında fikir bildirip, bunıñ Türkiye ve Ukraina arasındaki emekdaşlıqnıñ daa da semereli olmasına müsbet tesir etecegini de qoştı. 

Qırım eyyetiniñ söyleşüvleri Türkiye borsalar birligi reberleri, Türkiye İlim, sanayı ve tehnologiyalar naziri Nihat Ergün, bunıñ kibi de Türkiye Naqliye ve alâqa naziri Binali Yıldırım ile körüşüvlerde devam etti. 

Qırım baş naziri Anatoliy Mogilöv Qırım içün Türkiyeniñ tehnoparklarnı meydanğa ketirüv tecribesi ğayet meraqlı olğanını bildirip, böyle parklarnıñ Qırımnıñ üç regionında açılması közde tutulğanını bildirdi. Şu münesebetnen Anatoliy Mogilöv Türkiye eyyetini Qırımğa yaqından tanışmaq içün davet etip, Qırım vekillerini ise Türkiyege tecribe almaşmaq içün yollamaq kerekligini ayttı. 

Türkiye tarafınıñ vekilleri böyle yatırım leyhalarında iştirak etmege azırlıqlarını bildirip: “Biz bu leyhalarnıñ kerçekleşmesinde iştirak etmege azırmız. Biz tehnoparklar açmaqnı bilemiz ve bu bilgilerimiznen paylaşmağa da azırmız”, dedi Nihat Ergün.

Türkiye Sanayı palatalar ve birjalar birleşmesiniñ azalarınen körüşüvde bulunğan tamırları Qırımdan olğan belli iş adamı, Qocaeli qırımtatar derneginiñ reisi İbraim Araci qayd etti ki, türkiyeli iş adamları Ukraina ve Qırım iqtisadiyatına yatırımlar yapmağa azırlar, amma olarnı ukrain qanunlarınıñ tutarsızlığı ve iqtisadiy ve siyasiy stabillikniñ kefilligi olmağanı şübelendire. 

Türkiye Sanayı palatalar ve birjalar birleşmesiniñ yolbaşçıları Qırımnen işbirlikni devam ettirmek istegini bildirdiler. “Qırım bizim müim iş ortağımızdır. 2011 senesi Qırımnen alış-veriş kölemi 90 million dollarnı teşkil etti. Bu pek yahşı netice ve biz daa da yüksek neticelerni elde etmek niyetindemiz”, -dep qayd etti Birleşme azası, Eskişeer ticaret palatasınıñ başı Harun Qaracan. Onıñ fikrince Qırım ve Türkiye eki taraflama ticaret kölemini 200 million dollarğa yetkizmek kerekler. 
 

Türkiye Sanayı palatalar ve birjalar birleşmesiniñ başı şu seneniñ aprel ayında birleşme azaları yarımadanıñ alış-veriş ve yatırım imkânlarınen yaqından tanış olmaq içün Qırımnı ziyaret etecekler, dedi. 
 

Qırım eyyetiniñ TİKA reisi Serdar Cam ile körüşüvi neticesinde 2012 senesi mayıs 5-te Kiyevde Türkiye ve Qırım iş daireleri vekilleriniñ körüşüvini keçirmek qararı alındı. Serdar Camnıñ aytqanına köre TİKA vekilleri Qırımğa da kelip, yerlerde qırımlı iş ortaqlarınen ameliy adımlarnı tüşünecekler. 
 

TİKA ofisinde körüşüvde evelden Qırımtatar halqı Meclisiniñ reisi Mustafa Cemilev ve Türkiye baş naziri Recep Tayip Erdoğan arasındaki añlaşmanı amelge keçirmek imkânları, şu cümleden Aqmescitte Cuma cami, Aqmescit, Bağçasaray ve İçki qasabasında qırımtatar tilinde oqutılğan mektep, qırımtatar medeniy merkeziniñ ve meskenge muhtac qırımtatarlar içün eV qurucılığı meseleleri muzakere etildi. 

Meclis reisiniñ fikrince Qırım eyyetiniñ Türkiye Cumhuriyetine bir künlük iş ziyareti ğayet mahsuldar oldı. Mustafa Cemilev böyle yüksek seviyede körüşüvniñ neticeleri eñ yaqın vaqıtta ömürge keçirilecegine emin olğanını bildirdi. 

Qırımtatar halqı Meclisiniñ reisi Mustafa Cemilev bunıñ kibi de qayd etti ki, 2012 senesi aprel 17-de Anqarada olğan bütün resmiy körüşüvlerde Türkiye tarafı şuña ayrıca diqqatnı celp etti ki, çoqmilletli Qırımda yaşağan Ukraina vatandaşları olğan qırımtatarlarnı diger türkiy halqlarnen bir tarihiy, diniy, medeniy ve til bağoları birleştirip, Türkiye ve Ukraina kibi qomşularnıñ özara munasebetlerinde bağlayıcı alqadır. “Ukraina ile dialog alıp barırkenmiz, biz qırımtatarlarnıñ eyiallılığını da tüşünemiz. Ukraina qırımtatar halqınıñ aqlarını ne derecede qorçalasa, Türkiyeniñ Ukraina ve Qırımnen munasebetleri şunıñ qadar aktiv ve istiqballi olur”, dediler Türkiye Cumhuriyetiniñ resmiy şahısları Qırım eyyeti ile körüşüvler vaqtında. 

Meclis matbuat hızmeti ve Arvidas Şemetasnıñ resimleri