Mustafa Cemilev: Akimiyetniñ qırımtatar milliy qurumını yoq etmek oğrundaki areketleri qırımtatar diasporasını telâşlandıra

05 May 2013

Qırımtatar halqı Meclisi azalarınıñ qırımtatar diasporası dernekleri ve cemaat teşkilâtlarınıñ reisleri ve vekilleri ile körüşüviniñ neticeleri boyunca mayıs 4 künü Aqmescitte Milliy Meclis reisi Mustafa Cemilevniñ brifingi olıp keçti.

Brifingde Meclis reisi ile birlikte Türkiye Qırım medeniyet ve yardımlaşma dernegi İstanbul bölüginiñ reisi Celâl İçten, Meclisniñ Türkiyedeki temsilcisi Zafer Qaratay, Eskişeer qırımtatar derneginiñ başı Mesut Or ve Qocaeli qırımtatar derneginiñ vekili Zumran Aracı iştirak ettiler.

“Belli ki, qırımtatar diasporası yolbaşçılarınıñ israrlı ricalarına köre keçirilgen ve vefqulade demek de mümkün olğan toplaşuvda Türkiye, Almaniya, Poloniya, Rusiye ve Kiyev şeerindeki qırımtatar dernekleri ve cemiyetleriniñ 70-ten ziyade yolbaşçıları iştirak etti, – dedi Brifingniñ başında Meclis reisi M. Cemilev. – Eñ çoq sayılı olğan Türkiye diasporasını 38 dernek ve cemiyetleriniñ reisleri temsil ettiler”. M. Cemilevniñ bildirgenine köre bazı dernek ve cemiyetlerniñ reisleri kelip olamadılar, amma toplaşuv iştirakçileri alğan qararğa qoltutacaqlarını ayttılar.

Hıdırlez milliy bayramına ve bunıñ kibi de mayıs 18 milliy matem kününe azırlıq işlerinen meşğul olğanına baqmadan Meclis vaqıt taptı ve işbu toplaşuvnıñ keçirilmesini teminledi.

Meclis reisi mezkür körüşüvniñ keçirilmesine Ukraina akimleri qırımtatar halqınıñ vekâletli organı ve milliy qurumı Qurultay-Meclisni esapqa almamaq ya da umumen yoq etmek aktsiyasınen bağlı Qırımdaki soñki adiseler sebepçi oldılar.

Meclis reisi toplaşuvnıñ neticelerine yekün çekerken, şunı seslendirdi ki, akimlerniñ böyle areketleri qırımtatar diasporasını telâşlandıra ve olar “Qırımda neler ola, qırımtatarlarına nisbeten böyle provokatsion areketlerniñ soñu ne olacaq?”, diye sual bereler. “Diaspora vekilleri neler yapmaq kerek hususında öz fikirlerini bildirdiler. Qırımtatar diasporası dernekleri ve cemaat teşkilâtları yolbaşçıları ve vekilleriniñ pozitsiyasını ifade etken umumleştirilgen teklifler toplaşuvnıñ neticelerinden biri olacaq”.

“Kün tertibinde muzakere etilgen ekinci mesele – bu Bütündünya qırımtatarlar kongressiniñ ekinci toplantısını keçirmek oldı, – devam etti Mustafa Cemilev. Bütündünya qırımtatarlar kongressiniñ ekinci toplantısını keçirüv yeri de muzakere olundı. Onı Qırım, Türkiye ve ya da Romaniyada keçirmekni teklif ettiler. Toplaşuv iştirakçileriniñ çoqluğı Kongressni Qırımda keçirmek teklifini maqullediler. Tam vaqtı, şimdilik tayinlenmedi, çünki qarar bir aydan soñ yañı delegatlar seçilgen soñ Qırımtatar halqı Qurultayınıñ oturımında alınacaq. Diasporanıñ teklifi boyunca qırımtatar diasporası vekilleri yaşağan yerlerde milliy idare organı Qurultay-Meclisni qorçalav boyunca göñüldeşlik aktsiyalarını keçirmek qararı qabul etildi. Mayıs 18 arfesinde ve şu künü de Ukraina, Türkiye, Vaşington, Anqara, Brüssel, Londonda piket ve aktsiyalar keçirilecek”.

Mustafa Cemilev toplaşuv iştirakçilerine teşekkür bildirip, böyle körüşüvlerni muntazam sürette keçirmek teklifine qoltuttı. “Eñ azdan yılda bir kere – meselâ, qırımtatarlarnıñ matem künü mayıs 18-de körüşeyik, – dedi Meclis reisi.

Qırım dernegi İstanbul şübesiniñ reisi Celâl İçten: “Biz, qırımtatar diasporası olaraq, Ukrainanıñ İstanbuldaki Baş Konsullığınıñ faaliyetini kütleviyleştirmek boyunca tedbirlerge qoltutamız ve faal qatılamız. Daa ziyade söyleyim, aramızda dostane munasebet ve semereli işbirlik quruldı. Amma Qırımda Qırımtatar halqınıñ Meclisine nisbeten haberler ve adiseler bizni açıqçasına kederlendirdiler. Zanımca, dostlar arasında böyle olmamalı”, dedi.

Celâl İçten akimiyetnen Milliy Meclis arasındaki dialognı ve evelki semereli işbirlikni ğayrıdan tiklemek zarurlığını bildirdi.

Brifingniñ soñunda Mustafa Cemilev Qırım ealisiniñ 13 fayızını teşkil etken qırımtatarları yarımadanıñ tamır halqı olaraq Qırımnıñ akimiyet qurumlarında temsil etilmegenlerine ve böyleliknen aqsımlanğanlarına bulunğanlarnıñ diqqatını celp etti. Bunıñ kibi de o, mayıs 18 Matem mitingi iştirakçileri qabul etmesi içün teklif etilecek qarar leyhasını tezisler şekilinde taqdim etti. Qararnıñ maddelerinden biri cellât Stalinniñ qırımtatar halqına qarşı cinayetlerini aqlağan ve bugün de qırımtatarlarnıñ vekâletli organı Meclisni yoq etmege tırışqan Qırımnıñ baş naziri Anatoliy Mogilövnıñ istifağa çıqarılmasını talap etmek olacaq.

“Ebet, qararnıñ esas talaplarından biri Qırımtatar halqınıñ vekâletli organı Meclisniñ Ukraina akimleri tarafından tanılması ve qırımtatarlarnıñ Ukrainada inkişafınen bağlı diger meseleler de köterilecek”, – qayd etti M. Cemilev.

“Eñ müimi bu körüşüvde insanlarnı meydanğa kelgen vaziyetnen tanış etmek edi, ve biz bu maqsadımızğa iriştik. 2010 senesi seçimlerinden soñra neler oldı, Ukraina ve Qırım akimiyetiniñ qırımtatarlarğa nisbeten siyasetiniñ deñişmesi sebepleri ve neler bizni eñ ziyade raatsızlay, – dep devam etti Meclis reisi. – Bugünde-bugün Ukraina Qurultaynı halq tarafından saylanğan organ olaraq tanımay ve bütün aqlarnı sovet imperiyasınıñ eñ yaramay usulı boyunca tayinlev printsipinen seçilgen “Vekiller keñeşine” bere. Biz ise demokratik printsip ve degerliklerge köre iş tutamız, şunıñ içün de eminmiz ki Ukraina Prezidenti yanındaki Qırımtatarlar vekilleriniñ keñeşinde Qırımtatar halqınıñ Qurultayında saylanğan halq vekilleri olmaq kerekler”.

Mustafa Cemilev emin ki, Qırımtatar halqınıñ Meclisi daima Ukraina mustaqilligi ve territorial bütünliginiñ, devlette demokratiya ve halqlar musaviyligi, Avropa ve Avropa Atlantik cemiyetine qatıluvınıñ tarafdarı ve qoruyıcısı edi ve böyle de devam etecek. Onıñ aytqanına köre, yarımadanıñ tamır halqınıñ vekâletli organı olğan Qırımtatar halqı Meclisini esapqa almamaq ve yoq etmege tırışuv Ukrainanıñ bugünki ükümetinde şovinistçesine davranğan belli küçlerniñ qabaatınen ola.
“Bütün bu areketler Qırımda ve çet elde yaşağan qırımtatarlarnıñ tabiiy ve aqlı narazılığını qozğamaqta, – dedi Meclis yolbaşçısı M. Cemilev. Mezkür cinaiy siyaset ve olabilecek aqibet içün mesülietni Ukrainada Qırım baş naziri A. Mogilöv yolbaşçılığındaki aynı şu küçler taşımaqtalar”.