Milli Meclis reisinin 18 Mayis 2012 konushmasi

Saygılı vatandaşlarımız ve bizimle beraber matem künüğmüznü qaydetmek için Ukrayna’nın çeşit bölgelerinden, komşu ve uzaq ülkelerden kelgen qıymetli misafirlerimiz!

Malüm olduğu kibi, halqımız için bu en manalı künde bizler adeta 1944 yılın sürgünü esnasında ve gurbet topraqlarına ölgen ve öldürülgen insanlarımızın ruhlarına dua etmekle beraber, bu facianın neticelerini ne derecede düzeltip olduğumuz ve ileride bu yolda neler yapılması kerek olduğu hususta da fikirleşemiz.

İşte ben de, keçken senenin neticeleri ve ileride bizleri bekleyen bazı önemli vakialar hususta bırqaç söz söylemek isteyim.

Eğer keçken yılın 18 Mayısından bu künge qadar sayacaq olsaq, birqaç hem olumlu, milli haq-huquqlarımızı iade edilmesi yolunda olğan, ve ayni zaman olumsuz, yani geriye adım kibi değerlendirmek mümkün olğan vakialar da olup keçti.

Olumlu olaylar sırasına esas olaraq bu sene 11 Ocaqta (Yanvarda) Ukrayna Yuqarı Şurasında devletin etnik politikasına bağışlanan mahsus oturumu ve bu oturumda kabul etilgen bazı tavsiyelerni hesaba almaq mümkündür. Bu tavsiyelerin sırasında bizim için en önemli olğan maddeler şu ki, burada Ukrayna devletinin etnik politikasının konsepsiyasının kabul etilmesi kerek olduğu ve Qırım Tatarların vaziyetini müzakere etmek, olarnın sorunlarını çözmek için bir uluslararası forum keçirilmesi hususta da söz yürütülmektedir.

Bu tavsiyelerge esaslanaraq Ukrayna Yukarı Şurasına milli-etnik konsepsiyası hususta ikki kanun projesi teslim etildi – birisi Qırım Tatar Milli Meclisi tarafından hazırlanğan proje, ikkincisi ise Ukrayna başbakanlığı tarafından. Projelerin ikkisinde de ‘tamır halqlar’ kelimesine açıklamalar verile ve bu projelerin birdebiri parlamento tarafından qabül etildiği taqdirde Qırım Tatar halkı Ukrayna devletinde ‘tamır halkı’ olaraq tanılacaq ve buna köre halqımızın haq-huquqlarını qorçalayacaq kerekli qanunlarım qabül etilmesine yol açılacaqtır. Bundan da gayrı, Ukrayna devletine Birleşik Devletler tarafından birqaç yıl önce qabül ettiği tamır haqlarının haq-huquqları hususta deklarasını imzalamağa nihayet imkan yaratılavaqtır.

Çoq yıllar devamında qabül etilmesinin talap ettiğimiz Qırım Tatar halqının ve diğer sürgünlükke uğratılğan milli azınlıqlarının hakları iade edilmesi hususta qanun daha qabül etilmedi. Malüm olduğu kibi, 2010 senesi Ukrayna cumhurbaşkanı V.Yanukoviç   Kırım’ı   ziyaret   ettiğinden   sonra   onun   tarafından   bizim   birkaç meselelerimizni çözmek için niyetlendirilgen çeşit devlet maqamlarına talimatları olğan edi.  Bu talimatlar arasında  Ukrayna başbaqanlığına Qırım Tatarların ve diğer sürgünlükke uğratılğan toplumların haqları iade etilmesi qonuda qanunu tesce qabul etilmesi için kerekli çalışmalar yapılması haqqında da vazife verilgen edi. Ama bu talimat yerine ketirilmedi.

Bu qanun qabül etilmesi çoq zarur olduğu hususta uluslararası teşkilatlar da ve bu sırada birqaç kere AGIT’in milli azınlıqlar komisarlığı da hatırlatqan edi. Nihayet, birqaç hafta evvel Ukrayna parlamentosunun çoğunluğu teşkil etken koalisyon bu qanun için oy vermeye hazır olduğunu haber ettiler. Qanun baqılması 18 Mayıs kününe tayin etilgen edi, ama men, halkımızın sürgünün yıldönümünde, yani bugünsizlere ilan etmek için hiç olmadıqta bir hayırlı haber olsun diye, parlamento spikerine rica ettim ve mesele 16 Mayıska keçirildi.

İşte öbürsü (tünevinden önceki gün) bu qanun parlamentoda baqıldı. Büyük çoğunuz bu qanun etrafında parlamentoda olup keçken tartışmanı televizyonda izlegensizdir. Orada bu qanunu destekleyen, bu qanun Qırım Tatar halqına qarşı adalet olması için, devlette milletlerarası barış ve qardeşlik münasebetler olması için, devletin istiqrarı için, onun dünyadaki prestiji için mutlaqa qabül etilmesi lazim olduğunu anlatmaya çalışan namuslu deputatlarnen beraber, ağızları zeher dolu, halqımızğa qarşı haqaretler püsküren ve kesinlikle bu qanun qabul edilmesine qarşı olğan iktidar koalisyonun zıncırlı köpeği – Komünist partisinin başqanın ve onun yardımcısın sözlerini de işitkensizdir. Neticede qanun qabül etilmesi için, 440 qadar qayıttan keçken deputatlardan yalnız 177 deputat oy verdi. Böylelikle, hem halqımız için qanun da qabül etilmedi, hem de Stalin zamanında olduğu kibi milletimize qarşı haqaretler ve pis sözler işittik.

İşte Qırım Tatar halqının haq-huquqları iade etilmesi meselesinde Ukrayana parlamentosunda siyasi güçlerin oranı şudur.

Ama elbette, Qırım Tatar halqının doğal haqları iade etimesi için küreş, hem parlamentoda ve hem de diğer alanlarda, devam etecektir, düşmanlarımızın bu kibi şüpheli zaferleri çoq sürmeyecektir. Çünki Ukrayana’nın ve hem de dünyanın demokratik güçleri bizim taraftadır.

Keçken yılın olumsuz vaqiaları sırasında, elbette, devlet bücesinden halkqımızın sosyal problemlerine ayrılan maaliyetin miqtarı keskin kısaltılması, Qırım Tatarların devlet işlerine qabül etme meselesinde diskriminasyon devam etmesi, devlet strukturlarında öyle de az sayıda çalışqan Qırım Tatarların sayısı daha ziyade azalması, cumhurbaşkanınen Qırım Tatar halqının temsilcileri korüşmesi tamamile durdurulduğu ve daha birqaç meseleleri qaydetmek mümkün.

Sonki 8 yıl devamında olduğu kibi keçken senede de Qırım Tatar tilinde oqutan hiçbir yeni mektep qurulmadı ve bu meselede vaziyet son derece kritik.

Topraq meselesinde de önemli adımlar atılmadı.

Sürgünlükte, gurbet topraqlarında yaşağan soydaşlarımızın, bunların arasında büyük zorluqlarnen olsada, artıq Ukrayna vatandaşlığına keçkenlerin bile öz vatanlarına qaytıp kelmesi için devlet tarafından hiçbir adım yapılmadı.

Keçken yılın sonunda qabül etilgen Ukrayna İmar kanununda da halqımızın menfaatlarına büyük zarar ketirecek maddeler var. Elbette bu kanun mahsus Qırım Tatarlarına zarar ketirmek için kabul etilmedi, ama muhaqqaq bu qanun iqtidarda olanların Qırım Tatarların problemlerine diqqatsızlığın ve qayıtsızlığın bir ifadesidir.

Rus dilinde yayınlarda ve ayrıca ınternet saytlarda Qırım Tatar halqına qarşı ve birinci sırada bu milleti temsil etken quruluşqa – Milli Meclisimizge qarşı zeher dolu propaganda devam ete.

Halqımıznı bölmek ve aramızda kavga çıqarmaq için yönetilgen çalışmalar bu sene daha ziyade aktivleşti.

Malüm olduğu kibi, Qırım Tatarlarına ve birinci sırada olarnın milli organı Meclis’ke düşmanca baqan siyasi quvvetler hem Ukrayna içerisinde ve qomşu memlekette gayet çoq. Qomşu memleketi bizlerge çoq zıt, çünki bizim siyasiy pozisyonumuz, davranışlarımız ve aslında bu topraqta var olduğumyz oların Qırım’da stratejik menfaatlarını gerçekleştirilmesine problemler yarata ekenmiş. Öz devletimizde de bizleri savmeyenlerin sayısı quvvetler epeyce çok, çünki devlet organları bizleri Qırım yarımadasında esas muhalefet bir siyasi güç olaraq koreler. Onun için ikki taraf da Meclisimiznı zaiflatmaq, ona qarşılıq Qırım Tatar halqın içinden bir siyasi güç yaratmaq, aramızı bozmaq, insanlarımız arasında qavğa çıqarmak istekleri var. Bu niyetleri gerçekleştirmek için ikki taraftan da büyük paralar ayrıla, daha Sovyet zamanında organlar tarafından Milli hareketimizge soqulğan hainler harekeiendirile ve yeni pislikler kiralanmaqtadır. Ama eminim ki, çoq yıllardan beri öz haqları için küreşken ve bu küreşte büyük tecrübesi olğan Qırım Tatar halqını hüç bir kimse parçalap olamaz.

Keçken sene 18 Mayıs maten mitinginde qabül ettiğimiz rezolütsiyada, bildiğiniz kibi, Qırım Tatar halqının sosyal ve siyasi durumunu müzakere etmek ve kerekli qararlar almaq için Qırım Tatar Milli Meclisine mahsus bir uluslararası forum toplaması için uygun çalışmalar yapılması hususta vazife verilgen edi. Bu rezolütsiyanın taleplerini yerine ketirmek için Milli Meclis tarafından hep kerekli hareketler yapıldı. Avropa’nın önde gelen devletlerin, Amerika, Kanada ve daha birkaç ülkelerin diplomatik misyonlarınen, Avropa Birliği    ve diğer uluslararası teşkilatların temsilcilerinen körüşmeler yapıldı ve hepsinin böyle forum Avrupa Güvensizlik ve İşbirlik teşkilatı himayesinde geçirilmesi hususta tam desteği alındı.

Ukrayna’nın çeşit yüksek maqamlarına da bu hususta mektüpler yollanıldı ve cevaplar alındı. Cevaplarına köre, onlar böyle forum keçirilmesine prensip olaraq qarşı değiller, ama, düşüncelerine köre, başta sürgünlükke uğratılan toplumların haq-huqukları iade edilmesi qonuda qanun qabül edilmesi ve oların sosyal problemleri çözülmesine ait program tasdıqlanması kerekmiş. Elbette, biz buna qarşı değiliz, ama neden bu künge qadar hep bizim çoqtan çoq müracaatlarımızğa köre ne qanun ve ne de program qabül etilmey – buna oların cevapları yoq. Nasıl da olsa, ümit etemiz ki, böyle forum mutlaqa olacaqtır, çünki bizim sosyal ve huquqı problerimiz mümkün oiduğu qadar tezce çözülmesi hem halqımızın ve hem de Ukrayna devletinin menfaatınadır.

Bu yılın yazında biz Beşinci Kurultayın sonkı sessiyasını keçirecekmiz. Qurultayda bu sene Ekim ayında olup geçecek parlamento seçimlerinde iştirağımız hususta qarar alınacak, yeni Milli Meclis reisi seçilecek ve sıradaki Altıncı Milli Qurultayın vekillerini seçim sistemine denişmeler kirsetecekmiz. Endiden sonra Qurultay vekilleri gizli oynen bülletenlerle seçilecek. Bu yeni ve daha demokratik sisteme köre Aqyardan gayrı tüm Qırım bölgelerinde yerli meclisler seçildi. Ve bu künge köre artık 294 yerli meclisler -2095 meclis azaları seçildi. Burada şunu hatırlatmaq isteyim, saygılı vatandaşlar. Yerli ve bölge meclisleri bizim milli yönetim sistemimizin temelidir. Ve milli meselemizin ne qadar tez çözülebileceği, soydaşlarımızı günlük sorunları ne ölçüde çözülebileceği büyük derecede şu yerli meclislerin efektif çalışacağına ve ne derecede insanlarımız o meclislere destek ve yardım vereceğine bağlıdır.

Bu yılın Eylül ayında biz yine de Ukrayna’da akredite etilgen önde gelen Avropa ülkelerin ve uluslararası teşkilatların temsilcilerini toplayacağız ve keçirelecek forum konsepsiyasını ve teknik detaylarını müzakere eteceğiz.

Saygılı vatandaşlarımız!

Qırım Yarımadası bu ülkenin tamır halqı için yasaq bölge olmaqtan vazgeçildiğinden ve insanlarımız büyük zorluqlarla sürgünlükten vatanlarına qaytmağa başladıqlarından artıq çeyrek yüzyıl qadar bir zaman geçti. Artıq halqımızın büyük qısmı qaytıp keldi. İnsaniyetin tarihinde öz topraqlarından binlerce kilometre uzaqlıqqa sürgün etilgen ve yarısına qadarı yoq etilgen bir milletin yarım yüzyıldan sonra yeniden öz vatanına qaytıp kelmesı çoq seyrek bir örnektir. Ama bizim milletimiz bunu başardı. Başardı, çünki bizim Milli hareketimizde binlerce bizim soydaşlarımız aktif iştiraq etti. Çünki bizler hiç zaman zor qullanmamak ve sadece demokratik usülleri qullanmaqprensiplerine sadıq qaldıq, çünki o zaman bizler hep Sovyet rejimi altında olğan halqların milli-qurtuluş ve demokratik hareketlerinen beraber ve qardeşlik münasebetler içerisinde olduq.

Halqımızın vatanına qaytıp kelmesi için, insan haqları ve halqların serbestliği için dehşetli rejimnen kureşken çoq arqadaşlarımız artıq hayatta değil. Ama bu dünyada oların alicanap hareketlerin neticeleri qaldı. Ve bugün sürgünlük neticesinde şehit olğan insanlarımızın ruhlarına yaptığımız dua aynı zaman çoq yıllar devamına bizim haqlı davamızda, milletin vatalarına qaytıp kelmesi için küreşken, ama vatanın öyle de körmeyip gurbet topraqlarına kömülgen, serbestlik için küreşip hapishane ve lagerlerde ölgen arqadaşlarımız aziz huhlarınadır.

Bugün burada bizimle beraber eski Sovyetler Birliği zamanın insan haqlan ve demkratik hareketi savaşların veteranları. Bu efsanevi, isimleri bütün dünyaya belli olğan insanlardır. Büyük derecede bunların sayesinde, bunların kureşleri neticesinde dünya harıtasından zamanımızın en acimasız totaliter rejimi yoq olup gitti ve insanlar, milletler öz serbestliklerini qazandı. Olar bizi küreşimize de destek vere ediler ve bizim haqlarımız için de hapishanele qapatıla ediler. Biz o zamanlarda aramızda doğan qardeşliği saqlamaq ve quvvetlendirmek niyetindeyiz. Bu mitingten sonra biz toplanıp hep totaliter rejimden miras qalğan problemleri çözümüne yardım verecek bir eski siyasi mahpusların birliğini qurmaq niyetindeyiz.

Bugün buraya daha birkaç Rusya topraqlarında sürgün etilgen ve biz kibi soyqırıma uğratılan milletlerin – Karaçayların, İnguşların, Balkarların, Kalmukların -temsilcileri var. Oların da çok haqları geri verilmedi, bazıların durumları bizimkisinden bile daha zor. Hep sürgünlüklere uğratılan milletlerin haq-huquqlarını korçalamaq yolunda ortaq bir strateji qabül etmek için biz olarnen de ayrı bir konferans geçirmek planlaştıramız.

Sürgünlükke uğratılan milletlerin ve toplumların haq-huquqları iade edilmesi meselesi yalnız o milletlerin ve toplumların meselesi değildir. Bu ayni zaman o milletler ve toplumlar yaşağan memleketlerde istiqrar meselesidir, ne derecede o memleketlerde adalet ve demokrasi var veya yoq olduğu göstergesidir. Onun için biz kendi mücadelemizde hem öz ülkemizin ve hem de bütün dünya demokratik quvvetlerinin desteğini beklemeye haqqımız vardır. Ve eminim ki, bu desteği biz mutlaqa alacaqmız. Yeter ki, halqımızın arasında bir birimiznen qavğalar ve tartışmalar olmasın, bir birimize qarşı daima qardeşçesine, aqrabacasına davranayıq.

Allah hepinizden razı olsun!