Meclis Ukrainada eñ qadimiy Üzbek han camisiniñ 700 yıllığını resmiy sürette qayd etmek teşebbüsinen çıqtı

03 Oktâbr 2013

2013 senesi oktâbr 2 künü Meclisniñ ofisinde Meclis reisiniñ muavini, Qırım Yuqarı Şurasınıñ deputatı Remzi İlyasovnıñ reisliginde toplaşuv keçirildi. Kün tertibiniñ baş meselesi 2014 senesi Ukrainadaki eñ qadimiy Üzbek han camisiniñ 700 yıllığına bağışlanğan tedbirler keçirilmesine azırlıq oldı. Bu aqta QHA informatsion agentligi bildire.

Toplaşuv devamında qayd etildi ki, Üzbek han camisiniñ 700 yıllığına bağışlanğan tedbirler musulman ve qırımtatar medeniyeti, mimarlıq abideleriniñ ve tarihınıñ vaziyetine cemaatçılıqnıñ diqqatını celp etmesi kerek.

Mezkür meseleniñ muzakeresinde Meclis reisiniñ muavini Remzi İlyasov, Qırımtatar sanat müzeyiniñ direktorı Safiye Eminova, Eski Qırımdaki “Vatan” din cemiyetiniñ başı acı Rasim Sadredin. Qırım musulmanları müftisiniñ muavini Ayder İsmailov, İ. Gasprinskiy adını qırımtatar kütüphanesiniñ direktorı Gülnara Yağyayeva, “Larişes” müzeyiniñ ilmiy hadimi, QMPU ocası Nariman Abdulvapov iştirak ettiler.

Rasim Sadredin tarif etkenine köre, al-azırda Üzbek han camisi ğayet acınıqlı bir alda bulunmaqta ve bazı obyektlerni acele sürette vaqtınca konservatsiya yapmaq zarur. Toplaşuvda caminiñ 700 yıllığı munasebetinen bir sıra emiyetli tedbirler keçirimek kerekligi qayd etilip, teklif ve fikirler seslendirildi.

Qırım musulmanları müftisiniñ muavini Ayder İsmailov 2014 senesi Qırımda İslâm peyda olması ve inkişaf etmesine bağışlanğan Halqara konferentsiya keçirmekni teklif etip, onıñ kün tertibine esas mesele olaraq Üzbek han camisiniñ taqdiri meselesi kirsetilmek kerek.

Öz nevbetinde Safiye Eminova da “Ukrpoçta” ile 2014 senesi Üzbek han camisi tasvir etilgen poçta zarflarını çıqarmaq aqqında añlaşqanlarını bildirdi. Bunıñ kibi de müzeyde Qırımda İslâm tarihını aydınlatqan sergi açmaq planlaştırıla.

Toplaşuvda Ukraina Medeniyet nazirligine, Qırım Yuqarı Şurasına 2014 senesi Üzbek han camisiniñ 700 yılılığını qayd etüv boyunca qarar leyhasınen muracaatta bulunmaq qararı alındı.

Eski Qırım – qırımtatar halqı medeniyeti ve tarihınıñ hazinesidir. Anda qurulğan Üzbek han camisi 2014 senesi 700-ncı yılını qarşılay. Bu müim bir vaqiadır. Keçken sene ötkerilgen Halqara ilmiy konferentsiyada Üzbek han camisiniñ problemleri ve mıtlaqa restavratsiya yapılması meseleleri baqılğan edi. Bu munasebetnen biz şu yubileyge bağışlanğan bir sıra tedbirlerni keçirmekni qarar ettik. Bunıñ içün Ukraina Medeniyet nazirligine Ukraina halq deputatı Mustafa Cemilevniñ vastasınen mektüp yollap, nazirnen körüşmek ve oña yıl devamında keçirilecek bütün tedbirler yazılğan teklifimizni bermek qararını aldıq. Bunıñ kibi de Qırım Yuqarı Şurasına muracaat azırlap, oña Üzbek han camisiniñ 2014 senesi 700 yıllığını qayd etmek boyunca teşkiliy komitetni tasdiqlamaq ricasınen tekliflerimiz leyhasını eklemekni qararlaştırdıq, dedi R. İlyasov.

Malümat:

Üzbek han camisi (XIVa.) – Qırım yarımadasında saqlanıp qalğan eñ qadimiy camidir. 1312 senesi Altın Ordu tahtına mingen Üzbek Han Solhatta dülber bir medrese ve cami qurmaq emirini bergen. Cami qurucılığı 1314 senesi başlanğan. Türk seyahatçısı Evliya Çelebi bildirgenine köre 1512-1513 senelerde Meñli Geray 1 devrinde o baş cami olğan.