Lvovda Qırımtatarlarnıñ öz topraqlarına qaytqanlarınıñ 25 yıllığına bağışlanğan «Müzeyler» gecesi halqara tedbir keçirildi

17 May 2013

Mayıs 16 künü saat 18-den saat 30-ge qadar “Türma na Lontskogo” Okkupatsion rejim qurbanlarınıñ milliy müzeyinde Stalin rejimi tarafından sürgün etilgen qırımtatarlarnıñ öz topraqlarına qaytqanlarınıñ 25 yıllığına bağışlanğan “Müzeyler gecesi” halqara tedbir keçirildi. Tedbirde yarım biñge yaqın insan bulundı.

Tedbirniñ resmiy qısmını Lvov şeer reisiniñ gumanitar meseleleri boyunca muavini Vasiliy Kosov açtı. O, sovet rejiminden onıñ ailesi de zarar körgenini hatırladı. Lvovda qırımtatar medeniyeti festivalleriniñ eş teşkilâtçısı Alim Aliyev qırımtatarlar artıq yigirmi beş yıldan berli Vatanğa qaytuv aqqına malikler, amma alâ daa özlerini evlerindekisi kibi sezmeyler, dedi.

“Şunıñ içün de biz keçmişniñ apshanesinde körüşkenimiz pek simvolik bir aldır, keçmiş kelecegimizni zeerlememesi içün bugünni añlamamız zarur. Beraber areket eterkenmiz, küçlü olamız ve biz istegen devletni qurabilemiz”, – qayd Aliyev.

Tedbirde iştirak etken Lvov vilâyet şurasınıñ reisi Pytr Kolodiy apshane azbarında tiklengen haçqa çeçekler qoydı ve qırımtatarlar Vatanğa qaytqanlarınıñ 25 yıllığına bağışlangñan “Sürgünlik” sergisini ziyaret etti. Öz nevbedinde “Türma na Lontskogo” apshanesiniñ baş müdiri Ruslan Zabilıy bu tedbirni ne maqsadnen teşkil etkenini ayttı. “1944 senesi qurşunlav, aqaret, açlıq ve hastalıqnı başından keçirgen qırımtatarlar 1989 senesi vatanğa qaytıp başladılar, – dedi o. – Qırımda sürgün etilgenlerniñ hatırasını añmağa izin bermeyler, amma Lvovda biz bağımıznı ğayıp etmeymiz, ukrainlerge unutmağa bermeymiz”.

Lvov yeudiylikni tedqiq etüv merkeziniñ direktorı Meyli Şeyhet bugünki tedbir ukrainlerniñ bir devlette yaşadığı diger milletlerge, medeniyeti ve tarihına sayğısını köstere.

“Qırımtatarlar kim?” lektsiyası vaqtında Alim Aliyev öz halqınıñ asıl oluvı, tarihı, millity temsiller ve bugünki vaziyetini añlatıp, 87 yaşlı qartanası Niyar Halilovanıñ taqdiri, nasıl sürgün etkenleri ve nasıl olar soñra vatanğa qaytqanları aqqında ikâye etti. Bundan soñ bütün istekliler 2011 senesi Lvovda Ukraina katolik universitetiniñ rektorı, yepiskop Böris Gudzâk Mustafa Cemilev ile yapılğan video levhasını seyir ettiler.

Bunıñ kibi de seyircilerni qoqulı qavenen sıylap, qırımtatarca selâm, sağ ol ve meni seni sevem kibi bir qaç kelime yazılğan flayerler dağıttılar..
Tarihiy rekonstruktorlar NKVD ve Gestapo subayları urbasını kiyip apshane turmuşından levha, sorğu levhasını kösterdiler. Müzey ressamı ise öz ellerinen otkrıtka yapmaqnı ögretti.

Programmanıñ müim qısmında T. Şevçenko adına Ukraina Milliy mukâfat saibi yazıcı İgor Kalinets çıqışta bulunıp, belli ukrain şairesi,dissident areketiniñ faali İrina Kalinetsniñ şiirleri cıyıntığınıñ 8-nci cıltını taqdim etti.

Gece saat 23-te Viktoriya Sadovaya ve Alim Aliyev Enveot Şerfedinov, Zarema Aliyeva ve “Aqyar” gruppasınıñ muzıkası zil tutuvında qırımtatar şairleri Samadin Şukurci, Refat Müslimov ve Lilâ Bucurovanıñ rus, qırımtatar ve ukrain tilinde şiirlerini oquğanda kölgeler teatri oyun numayış etti. Aynı zamanda qırımtatarlarnıñ 20-nci asırdan başlap 21 asırnıñ başlanmasına qadar tarihını aks ettirgen videolevha kösterildi.
“Müzeyler gecesi” yanğan mumlardan ukrainlerniñ üç tiş ve qırımtatarlarnıñ tamğası tizilüvnen yekünlendi