Eñ büyük yaşlı yazıcı Rustem Osman oğlu Muyedin 24-yanvarda bu dünyanı terk etti

25 Yanvar 2012

Qırımda ve, belki de, Ukrainada eñ büyük yaşlı yazıcı, edebiyatta ilk adımını 75 yıl evelsi atqan belli edip Rustem Osman oğlu Muyedin 24-yanvarda bu dünyanı terk etti.O, başından çoq müsibetler keçirdi. Sovet rejimi onı degil tek Vatanından – sevimli edebiyat faaliyetinden de ayırmağa tırıştı. Özgün edebiy istidat saibi olğan Rustem ağa sürgünlikte çoq yıllar eñ adiy – ammal, çilengir, aydavcı, fotoresim çıqarıcı, tornacı, qurucı ve diger vazifelerde çalıştı. Vatanğa avdet onı bunıñnen beraber faal edebiy icaatqa qaytardı. O, degil tek ikâyeler – vatanperverlik duyğuları ile tolu şiirler, dramaturgik eserler, povestler yazğan  mahsuldar edip oldı. Dersiñ, totalitar akimiyet ondan zorbalıq ile çekip alğan qalemini endi qolundan tüşürmey, yazıp yetiştire almağan “borc” eserlerini halqına qaytarmağa, bağışlamağa istedi. R. Muyedin 1919 senesi 6-iyülde Aqmescit şeerinde dogdı. Ağası –  1950-1990 seneleri diasporadaki milliy areketimizniñ teşkilâtçılarından biri Memet Sevdiyar ile meşur 13-mektepte oqudı. 1939-1944 seneleri orduda hızmet etti, ekinci Cian cenkiniñ cebelerinden keçti. Moskva, Kavkaz mudafaalarında, Qırımnı azat etüvde iştirak etti. Buña baqmadan, Vatan qorçalayıcısını Vatanından ve edebiyatnen oğraşmaq arzularından marum ettiler. Rustem ağanı ordudan çıqarıp, sürgünlikke, Taşkent civarındaki Yañıyolğa yollaylar. Bilgisine, tecribesine lâyıq işlerni oña işanmadılar. Ağası Amerikada yaşağanı ve halqımıznıñ aq-uquqları tiklenmesi içün küreşkeni sebebinden, KGB onı daima nazareti astında tuttı, taqiplerge oğrattı. Buña baqmadan, öz israrlığı ile R. Muyedin 1972 senesi “Taqdir” adlı povestini derc etmege nail ola. Qırımğa qaytqan soñ ise onıñ “Ana qayğısı” (1995), “Qatmerli qaderler” (1999) adlı ikâyeler ve pyesalar cıyıntıqları, “Ağır taqdirler” (2009) romanı dünya yüzüni kördi.  1993-1996 seneleri o, “Qırım” gazetinde çalıştı ve özüni pişkin, milletperver jurnalist, publitsist olaraq kösterdi. Bir qaç yıl evelsi Milliy akademik teatrimizde onıñ “Sönmegen yıldızlar” pyesası sanalaştırılğan edi. Bütün bu işleri o, milliy edebiyatımıznıñ inkişafına öz degerli issesini qoştı, demege esas bere. Rustem ağa Muyedin vefat etkeni munasebetinen onıñ qızına, oğullarına, torunlarına ve diger yaqınlarına samimiy taziyemizni bildiremiz ve sabır, baş sağlığı tileymiz. 

Alla rahmet eylesin!

Qırımtatar Milliy Meclisi