Bekir Mamutov: Qırımtatar tilinde neşir etilgen «Qırım» gazetası qapaluv telükesi altında bulunmaqta

28 Noyabr 2013

Qırımda milliy neşirlerniñ qapaluvı havfı ve qırımtatar milliy kütleviy matbuat vastalarınıñ ğayet ağır vaziyeti aqqında 2013 senesi noyabr 28-de ötkerilgen matbuat konferentsiyasında Meclisniñ medeniyet, tarih ve maneviy ömür meseleleri boyunca idaresiniñ başı, “Qırım” gazetasınıñ baş muarriri Bekir Mamutov, “Qırım qaraylar” ilmiy keñeşniñ reisi, akademik Yuriy Polkanov, milliy areket veteranı İzzet İzedinov ve cemaat erbabı Rasim Kerimov söz yürsettiler.

Endi çoqtan finansirlev toqtatılğanı, bütün muracaatlar ise cevapsız qalğanını Bekir Mamutov “Qırım” gazetasınıñ misalinde ayttı.

“Al-azırda “Qırım” gazetası qapaluv ve demek, yoq oluv havfı altında bulunmaqta, – dedi gazetağa çoq yıllardan berli baş muarrirlik yapqan Bekir Mamutov, – Bugünde-bugün Sotsial siyaset nazirliginiñ gazeta neşirine ayırğan 300 biñ grivnâdan 149 biñi haznadarlıqnıñ esabında qalmaqta, gazetanıñ esapları ödenilmey qala”.

B.Mamutov emin ki, neşirge eñ büyük yardımnı daima abuneciler köstereler. “Eger qırımtatarlar milliy gazetalarğa abune olsalar, bu eñ yahşı yardım olur”, – dedi B.Mamutov ve şunı da teessüfnen qayd etti ki, milliy gazeta ve mecmualarnıñ tarqatıluv alanı pek sıñırlı.

“Çeşit sebeplerge köre tirajımız 4 biñden 3 biñge tüşti”, – dedi Bekir Mamutov ve al-azırda gazetanıñ “Tavrida” neşriyatına borcu olğanını, lâkin ödemege çaresi yoqluğını bildirdi.

Bekir Mamutov “Qırım” gazetası qırımtatar tilinde çıqqan bir qaç gazetniñ biri olğanını da söyledi. Bundan da ğayrı, bu gazeta qırımtatarlar vatanğa qaytqan soñ qırımtatar tilinde çıqqan birinci devlet neşiridir. “Qırım” 1989 senesi iyül 1-den çıqmaqta, – hatırlattı gazetanıñ baş muarriri. 2005 senesinden başlap gazetada Qırım qaraylarınıñ ayatını aydınlatqan “Qırım qaraylar” saifesi de ilâve etilmekte.

“Qırım qaraylar” ilmiy keñeşniñ reisi, akademik Yuriy Polkanovnıñ aytqanına köre “Qırım” gazetası Qırım qarayları içün tek Ukrainada degil, bütün dünyada çıqqan yekâne gazetadır. “Biz, Qırım qarayları içün, gazeta ille bugün, bizni aziz yerlerimizden bile mahrum etkenlerinde, ğayet müimdir, – devam etti Yu. Polkanov. – Biz içün, bu özüne has bir entsiklopediya, çünki gazetada zengin etnografik, tarihiy ve til malzemeleri bar”.

İzzet İzedinov, öz nevbetinde qayd etti ki, ana tilinde gazeta ve mecmualar qırımtatarlarnıñ ömürinde müim rol oynamaqta, çünki qırımtatar tilini saqlamaq ve inkişaf etmege yardım eteler.

Şunı qayd etmeli ki, VI çağırılış Qurultayınıñ Teftiş komissiyası Qurultay delegatlarına, regional ve yerli meclislerniñ azalarına semetdeşler arasında milliy kütleviy matbuat vastalarına abune olmaqnı teşviq etmek muracaatında bulundı.