Avgust 23 künü saat 11-de Aqmescitte Umumavropa natsizm ve stalinizm qurbanlarınıñ hatırası kününe miting ötkerilecek

21 Avgust 2013

Avgust 21-de QHA matbuat merkezinde Meclis reisiniñ birinci muavini Refat Çubarov, Kâtibiyetiniñ başı Zair Smedlâyev. “Yaşlar şurası” qırımtatar yaşlar teşkilâtınıñ reisi Dilâver Akiyevniñ iştirakinde “Umumavropa natsizm ve stalinizm qurbanlarınıñ hatıra künü munasebetinen ötkerilecek tedbirler aqqında” mevzusına bağışlanğan matbuat konferentsiyası olıp keçti.

Meclis reisiniñ birinci muavini Refat Çubarov 2009 senesinden başlap er yılı Milliy Meclis ukrain milliy-demokratik ve qırımtatar cemaat teşkilâtlarınen birlikte Umumavropa natsizm ve stalinizm qurbanlarınıñ hatıra künü munasebetinen informatsion mitingler keçirilgenini hatırlattı. Bu yılı avgust 23 künü saat 11-de Aqmescitniñ Salğır bağçasında qırımtatar halqı sürgünligi qurbanlarınıñ hatıra taşı ögünde natsizm ve stalinizm, sürgünlik ve repressiyalar qurbanlarınıñ hatırasına bağışlanğan matem mitingi olacaq.

Refat Çubarov OSCE parlament assambleyasınıñ “Bölüngen Avropanı birleştirüv aqqında: OSCE regionında 21-nci asırda insan aqları ve vatandaşlıq serbestliklerini taqdirlev” Qararı aqqında qısqadan tarif etip, mezkür qarar Avropa parlamentiniñ böyle kün olaraq aynı avgust 23, Molotov-Ribbentrop uzlaşması künü de olğan, kün belgilemek teşebbüsine qoltuttı.

“Bu yılı, Qırımda olğan çeşit vaqialar sebebinden biz insanlarnıñ aktiv olğanı, böyle tedbirlerde iştirak etmek isteklerini köremiz ve şu künü 1000-ge yaqın adam toplanır, deymiz, – qayd etti Çubarov. Bundan da ğayrı o, dedi ki “eger bizim Ukraina devletimiz OSCE qararlarındaki bütün çağıruvlarğa seslenseydi, biz bir çoq kelişmemezliklerden, bilhassa natsizm ve stalinizm kibi totalitar rejimlerniñ qurbanlarını aqlamaq davetlerinden qaçınır edik. Teessüf ki, bizim memleketimizde böyle bir şey olmay.

Men Ukraina Telükesizlik hızmeti kibi hususiy bir idare aqqında aytmaq isteyim. Soñki vaqıtta çeşit müellif, siyasetçi, cemaat erbapları tarihımızğa qıymet keserken söyledikleri fikirlerini olarnıñ dünyabaqışlarınen añlatmaq mümkün olur edi. Daa bir taraftan ise bunı men bu insanlar SSSRniñ 20-40 yıl evelki siyasetini bilmegenlerinen de añlatır edim, – dedi Çubarov. –OSCE Qararında bütün devletlerni öz tarihiy ve, diqqat etiñiz ki, siyasiy arhivlerni açmalarına çağırğan bir madde bar. Siyasiy arhivler tam manada sovet bekçiliginiñ çeşit şekillerinde olğan İçki işler nazirligi, sabıq KGB, prokuraturanıñ arhivleridir. Zanımca, bizim Ukraina Telükesizlik hızmeti çoqtan bütünukrain, cümleden UTHnıñ bir qısmı olğan Qırım idaresiniñ, çağrısına seslenerek mahkeme, taliliy spravkalar, maruzalar, çıqışlar, qırımtatarlarnıñ zorbalıqla sürgünligi aqqında malümatlarnı açması kerek.

Qırımda yaşağanlarnıñ çoqusı sovet akimiyeti qırımtatarlarğa nisbeten ve olarnıñ tarihiy vatanları Qırımğa qaytmasına, yani insan aqlarınıñ ğayrıdan tiklenilmesine qarşı qullanğan siyasiy areketleri aqqında bilmeyler. Bu, Qırımda yaşağan bugünki nesil SSSR devrindeki akimiyet qırımtatarlarnıñ qaytmasına, öz aqları oğrundaki küreşlerine qarşı munasebeti nasıl olğanını bilmesi içün zarur. Telükesizlik hızmet arhivleriniñ açılması sayesinde araştırmacılar ve cemaat erbapları talil etecegi ceryanlarnı yahşıca añlap olur ediler, – dedi Meclis reisiniñ birinci muavini.

“Yaşlar şurası” qırımtatar yaşlar teşkilâtınıñ reisi Dilâver Akiyev Aqmescit şeer şurası olacaq tedbir aqqında qanunğa köre haberdar etilgenini bildirdi. Bunıñ kibi de o, Stalin ve stalincilikniñ soñki vaqıtta ep aktiv teşviq etilmesine qarşı yaşlar daa da faal olmağa çağıralar, dep, teşviq misali olaraq 2013 senesi iyün 22-de cumhuriyetniñ yolbaşçıları Ebediy alev yanındaki Stalin portretine çeçekler qoyğanını hatırlattı.

Miting keçirmek zarurlığı aqqında söyleyerek semetdeşlerimizni onda faal qatılmağa çağırğan Meclis Kâtibiyetiniñ başı Zair Smedlâyev Qırım ve Ukrainada Stalinniñ cinaiy rejimini aqlağan bir sıra vaqialar aqqında ayttı. Olar sırasında Smedlâyev 2012 senesi dekabr ayında Stalinni propaganda etken ve onıñ doğğan künü şerefine yapılğan sergi, Stalin portretine çeçekler qoymaq, qırımtatarlarğa nisbeten iftira saçqan “Hatıra kitabı” kibi misallerni ketirdi. “Bu kitapta Telükesizlik hızmetine sıltav ketirilip, sahte malümat berile. Açıqtan-açıq yalanğa UTHni celp ettiler, bu idare ise resmiy reddiyesini beyan etmedi. Yani böyle alda mezkür idare qırımtatarlarğa nisbeten munasebetniñ, qırımtatarlarnı tarihten başlap bugünge qadar satqın etip köstermek areketlerine ortaq ola, – dedi Z. Smedlâyev.

Bütün bu vaqialar cemaatçılığımıznı qozğadılar, – dedi Zair Smedlâyev, – şunıñ içün de semetdeşlerimiz bu tedbirni keçirmemizni rica etip, mıtlaqa qatılacaqlarını bildirdiler.

Biz bütün semetdeşlerimizni avgust 23 künü saat 11-de Salğır bağçasına Qırımdan sürgün etüv qurbanlarınıñ hatıra taşı yanına kelip, aktsiyada iştirak etmek ve böyleliknen stalin ve natsist rejimleri yapqan cinayetliklerge munasebetlerini köstermelerine çağıramız”.

Matbuat konferentsiyanıñ soñunda Refat Çubarov Umumavropa natsizm ve stalinizm qurbanlarınıñ hatıra künü munasebetinen ötkerilecek informatsion pikette siyasiy baqışlarından ve milliy mensüpliginden qatiy nazar er angi insan qatıla ve qoltutabilecegine diqqatnı celp etti.