Menu 
Ana ve balalarğa büyük bahşiş
01 Iyün 2011
İyün 1 – Halqara balalarnı qorçalav künü “Közaydın” resurs-informatsion merkezi ATR televizion kanalı ile birlikte “Yeşil ada” banket salonında balalar içün acayip bir bayram teşkil etti. Onda merkez özüniñ “Ayneni” leyhasını taqdim etti.
Belli ki, ayneniler er bir halqnıñ ağız yaratıcılığınıñ müim ve qıymetli bir qısmı olaraq, dünyağa kelgen balanıñ anasından ana tilinde alğan ilk dersidir. Rusiyeniñ Tümen universitetiniñ professorı, filologiya ilimleri doktorı İrina Qarabulatovanıñ keşf etkenine köre, ayneniler balanıñ genetik afızasını uyandıra ve oña kimligini, milliy mensüpligini bildire, kelecekte ömüriniñ programmasını tize. Qırımtatar aynenilerini başqa milletlerniñkinden farq etken yeri şu ki, bizim aynenilerimizde balağa eyi çizgiler aşlana, qızlarğa merhametli, dülber olmalarını ögretse, oğlanlarnı arslan kibi cesür, batır olmasını tenbiyeley.
Ayneniler janrı soñki yıllarda bir çoq mütehassıslarnı meraqlandıra, lâkin olarnı birinci kere ciddiy şekilde toplav, İnternette mahsus saife açqan ve leyha işlegen “Közaydın” resurs-informatsion merkezniñ reisi Zarema Hayredinova oldı. 2008 senesi Zarema hanım “Aist” Hayriye fondınıñ qoltutuvında “Qıymetli asabalıq” leyhasını qorçaladı. Leyha çerçivesinde qırımtatar aynenileri boyunca bütün olğan malümat toplandı ve tertipke ketirildi, Qırım köyleri boylap qartlardan beşik yırları yazıp alındı. Bu işniñ neticesi İnternette yerleştirilgen www.aynenni.qirim.org saifesinde aksini taptı. Saytnı çoqtan-çoq adam ziyaret etti, kendileri içün zarur malümatnı köçürip aldı. Aradan üç yıl keçken soñ Zarema hanım Ankaradan Qırımtatar dernegi baş merkezi reisiniñ yardımcısı Namıq Kemal Bayardan mektüp aldı. Onda Namıq bey, leyhası ve saifeniñ qıymetini qayd etip, bu işniñ devamına nasıl qoltutabilirmiz, diye konkret teklifte bulundı.
Böyleliknen leyha canlanıp, endi Ayneniler yazılğan audio disk çıqarmaq ğayesi tüşünildi. Bu işniñ masraflarını Ankara dernegi üzerine aldı. Yırlarnı yazmaq içün öz hızmetini bu leyhağa qoşulğan ATR televizion kanalı teklif etti. Leyha aqqında fevral ayında ötkerilgen “Ana tili –Vatan tili” marafonında ilân etildi.
Zarema Hayredinova endi degil tek SD disk, aynenilerniñ metinleri olğan cıyıntıqnı da azırlamaq ve kitapqa resimlerni ise balalarğa sımarlamaq ğayesini ögge süre ve kene de ATR kanalında resimler yarışı ilân etile. Yarışqa 50 resim tüşip, olardan 9-ı seçile. Çünki diskke şu qadar yır kirsetildi.
Mında em Ediye Topçı, Sabriye Erecepova, Sakine Nalbandova icrasındaki klassik, em de zemaneviy yırcılar Aksana Amet Mustafa, Afize Yusuf qızı, Mavile Ümerova, Naciye Yaqubovanıñ icrasında yırlar yazıldı.
İşte, tedbir keçirilgen künü “Yeşil ada” salonında yarışta iştirak etken bütün resimlerniñ, belli ressam ve dizayner Zarema Trasinova, Ülviye Ablayeva, Venera Qurmayeva ve Zarema Hayredinova çeşit malzemelerden yasağan dülber qoqlalar, bunıñ kibi de usta nağışçı Zarema Mustafayeva reberliginde nağış sırlarını ögrengen Bağçasaray milliy mektebiniñ talebeleri nağışlağan Quran qapları, kise ve pannolar sergileri numayış etildi. Bayramnı “İlham” ansambliniñ oyuncıları, yırcılar Aksana Amet Mustafa ve Afize Yusuf qızı yaraştırdılar.
Bayramnı hayırlav sözlerinen açqan Bütündünya qırımtatarlar kongressiniñ prezidenti, Milliy Meclis reisiniñ muavini, Qırım Yuqarı Şurasınıñ deputatı Refat Çubarov, ATR televizion kanalınıñ reberlerinden biri Şevket Memetov, “Közaydın” merkeziniñ reisi Zarema Hayredinova ve digerleri aynenilerniñ insan ömürindeki büyük emiyetini ayrıca qayd ettiler. Bayramnıñ resmiy qısmından soñ balalarnı tatlı sofra beklemekte edi. Olarğa meyva, tatlılar, dondurma ikram etildi. Mahsus masa üstünde ise balalar plastikten çeşit şeylerni yasamağa ögrendiler. Bayramda er kes bahşış aldı. Bayramnıñ şeñ ve tatlı keçmesi şahsiy maddiy yardım bergen Cumhuriyet milletler komitetiniñ reisi Edem Dudakov, Aqmescit şeer şurasınıñ deputatı, iş adamı Sadıh Tabah, milliy areket iştirakçisi Bekir Ümerov, “DEF” şirketiniñ başı Ernest Celâlov ve “Yeşil ada” banket salonınıñ saipleriniñ hızmetidir.
Bayramnı ATR kanalınıñ mühbiri Tamila Abduveliyeva ve Zarema Hayredinova alıp bardılar.
Zera BEKİROVA
