Refat Çubarovnıñ Qırım platformasınıñ sammitinde çıqışı

24.11.2025

Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov, boş aynıñ 23-24 künleri İsveçiyanıñ Stokholm şeerinde milliy parlamentlerniñ spikerleri ve parlamentlerara teşkilâtlarnıñ vekillerini toplağan Halqara Qırım platformasınıñ Dörtünci Parlament sammitiniñ plenar toplaşuvında çıqışta bulundı.

Plenar toplaşuv İsveçiya Qırallığı Riksdagında Ukrayina Yuqarı Şurasınıñ reisi Ruslan Stefançuk ve Riksdag reisi Andreas Norlenniñ yolbaşçılığında keçe.

Öz çıqışında Refat Çubarov ilk evelâ İsveçiya parlamenti ve ükümetine Qırım platformasına qol tutqanları içün teşekkür bildirdi ve Qırım hanlığınen İsveçiya arasında tarihiy ceetten sıq diplomatik munasebetler olğanını hatırlattı.

Meclis reisi şunı da qayd etti ki, 2014 senesinden berli devam etken Rusiye-Ukrayina cenkiniñ toqtatılması boyunca muzakereler tamır qırımtatar halqınıñ kelecegi köz ögüne alınmadan keçirilemez.

Refat Çubarovnıñ çıqışınıñ tolu metniniñ tercimesi:

Sayğılı Spiker Andreas Norlen, Sayğılı Yolbaşçı Ruslan Stefançuk!

Sayğılı hanımlar ve baylar, Ukrayinanıñ sevgili dostları!

Qırım – Ukrayina devletiniñ ayırılmaz bir parçasıdır.

Amma Qırım – haritada olğan bir yer degil.

Qırım – tamır qırımtatar halqınıñ ve olarnıñ qaray ve qırımçaq qardaşlarınıñ yüregi ve canıdır. Qırımtatar medeniyeti, qırımtatar tili, qırımtatarlarnıñ maneviy mirası, asırlarnen devam etken tarihı, qırımtatar devletçiligi, Avropa tarihında müim rol oynap, asırlar devamında Qırımnıñ yüzüni şekillendirdi.

Eski tarih meselesine kirmesek – çünki, başqa topraqlarda öz “ruhiy qapuları”nı qıdırğan Rusiye reberlerinden farqlı olaraq – qırımtatar halqınıñ öz toprağı bar. O, doğğan toprağına canını berdi, onı qorçaladı, yarattı ve devletini inkişaf ettirdi.

Aynı zamanda, Qırım platformasınıñ İsveç parlamenti ve ükümetiniñ samimiy destegini köz ögüne alıp, şunı qayd eteyim ki, XVII-XVIII asırlarda Qırım hanlığı ve İsveç arasında faal diplomatik munasebetler bar edi.

Bugün açıq aytmaq kerekmiz: 2014 senesi kiçik ayda başlanğan Rusiye-Ukrayina cenki ve Rusiyeniñ Qırım işğali aqqında muzakereler qırımtatar halqınıñ kelecegini muzakere etmeden keçip olamay ve keçmek aqqı da yoq. Qırımnıñ statusını Ukrayina devletiniñ topraq bütünligi ve bu topraqnıñ qanuniy saibi olğan tamır qırımtatar halqınıñ aqlarından ayırılğan abstrakt geosiyasiy mesele olaraq baqmaq mümkün degil, ve qabul etilmez.

Şunıñ içün dünya liderleri, halqara teşkilâtlar, devletlerniñ ükümetleri Qırım aqqında laf etkende, qırımtatar halqı aqqında, olarnıñ öz toprağına aqqı ve Ukrayina devletiniñ terkibinde öz-özüni belgilev aqqı aqqında aytmaq mecburlar.

Qırımtatarlarnıñ devam etken Qırım işğali şaraitinde telükesiz yaşamaq imkânını temin etecek kefaletler, Rusiye apishanelerinden Ukrayina vatandaşlarınıñ azat etilmesi, tamır qırımtatar halqınıñ temsiliy institutlarınıñ ğayrıdan tiklenüvi, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ yasaq etilmesiniñ lâğu etilmesi ve ilâhre aqqında aytmaq kerekmiz.

Eminim ki, dostlarım, siz de bu kibi fikirde olasıñız. Qırımnıñ işğalden azat etilmesi em Ukrayinanıñ topraq bütünliginiñ ğayrıdan tiklenüvi, em de rusiye imperator siyaseti devamında facialı ğayıplar, repressiyalar ve kimliginiñ yoq etilmesi ıntıluvlarına oğrağan tamır qırımtatar halqına nisbeten tarihiy adaletniñ ğayrıdan tiklenüvi olmaq kerek.

Bu printsipni, Qırımnıñ azat etilmesini ve Ukrayinanıñ terkibinde tamır qırımtatar halqınıñ itibarlı kelecegini közde tutqan, nizamlı ve adaletli barışıqnıñ temeli olaraq qoymaq içün beraberlikte er şey yapayıq.

Yaşasın Qırım!

Yaşasın Qırımtatar halqı!

Ukrayinağa şan-şerefler!