Qırım Tatar Milli Meclisi Reisi M. Cemiloğlu’nun 6 Qurultayın 1 Oturumumda konuşması

Qırım Tatar Milli Meclisi Reisi M. Cemiloğlu’nun 6. Qurultayın 1.Oturumumda konuşması

(26 Ekim, 2013., Aqmescit)

Sayğılı 6 Qurultay vekilleri, sayğılı misafirlerimiz.

İlk önce tüm Qurultay vekillerini bu milletimizin en yüksek quruluşuna seçildiklerinden dolayı samimiyetle tebrik etmek isteyim. Ümit ederim ki, tüm vekillerimiz seçildikleri 5 yıllıq müddet içerisinde bu milletni en iyi ve onurlu şekilde temsil etmek için hep ellerinden kelgenini yapacaqlardır. Milli birliğimiz ne derecede olacağı, milli meselemizin çözümümde önümüzdeki 5 yıl devamında ne derecede önemli adım atılacağı, halqımızın milli ve insan haqlarına sayğı önümüzdeki 5 yıl içerisinde ne ölçüde artabileceği büyük derecede Qurultay vekillerinin ve Qurultay tarafından seçilecek Milli Meclisimizin, yerli ve bölge meclislerimizin davranışlarına va hareketlerine bağlı olacaqtır.

Milli yönetim sistemimizni yeniden qurmaya başladığımızdan artıq 22 yıldan fazla bir vaqit keçti. O hareketin başında turğan insanların ve birinci Milli Meclisimizin azaların bir qısmı artıq rahmetli oldu, diğerleri yaşlı ve ihtiyar insanlar oldular. O zamanın ufaq çocukları artıq mesuliyetli qararlar almağa çareleri olğan insanlar oldular. Şimdi Qırım yarımadasında mevcut olğan 322 yerli ve bölge meclislerimizge saylanğan 2129 azalarından büyük çoğunluğu, şimdi bu Qurultayımızğa saylanğan 248 vekillerinden büyük çoğunluğu 22 yıl önce ufaq çocuqlardı. Ümit ederiz ki, yeni nesilimiz de babalarının, dedelerinin inançları ve ideallerine sadıq olurlar.

Eğer vatanımıza aqın-aqın qaytmağa başladığımız birinci yılların ve şimdiki halqımızın durumunu qıyas etecek olsaq, elbette, önemli farq körmek mümkün. Halqımızın büyük qısmı artıq vatanlarına qaytıp keldi. Çadır kamplar, sadece ‘propiska’ olmaq için ardı-sırayürüyüşler, numayışler, piketler ve açlıq grevleri artık keçmişte qaldı. Birkaç tane ana tilimizde mektepler açıldı. Varlıklı ve hayırsever soydaşlarımızın, müslüman ülkelerin yardımınen birkaç camiler quruldu, birkaç gazet ve dergilerimiz, televizyon qanalımız, haber ajansımız var, haftada birqaç saat devlet televizyon qanalında ana tilimizde yayınlar izlemek mümkün, birçok çalğı taqımlarımız, milli teatromuz var ve saire. Birqaç Qırım Tatarı otonom cumhuriyetinin yönetim sisteminde, polisinde, savcılığında çalışmaqtadır. Halqımızın arasında becerikli ve varlıqlı işadamlarımız da çıqmağa başladı. Oların arasında kendi ailelerin ve yaqınların maddi meselelerini çözmekle beraber yerli meclislere ve zor durumda qalğan soydaşlarımızğa destek ve yardım ellerini uzatqan insanlarımız da az değil. Ve en önemlisi, hep bu yıllar devamında halqımızğa qarşı burada yürütülgen ayrıntıcılıq ve diskriminasyon siyasetke rağmen, çeşit şovenist grupların ve devlet adamların, bazı memleketlerin istihbaratların halqımızğa qarşı provokasyon davranışlarına rağmen, Rus dilinde yayınlanğan halqımızğa qarşı yoğun propagandaya rağmen, bizim camilerimizge, mezarlıqlarımızğa ve kültür varlıqlarımızğa ğarşı ardı-sıra yapılğan vandalizm hareketlerine rağmen biz bu topraqta büyük milletlerarası çatışmalarğa ve burada qan dökülmesine yol vermedik.

Eminim ki, dünya tarihinde tüm bir milletin, yüzbinlerce insanın bir yerden başqa bir yerge, hem de bu topluma qarşı düşmanca baqqan bir yerge göç etmesi çatışmasız, qavğasız ve qansız olmamıştır. Biz bunu başardıq! Çünki bizim İkinci Dünya Savaşından sonra meydana kelgen Milli hareketimiz, daima büyük ecdadımız İsmail Bey Gaspıralının humanistik, demokratik ve zor qullanmamaq prensiplerine sadıq oldu.

Halqımızın hep sorunlarını çözümü, onun temel haqları tamamı ile iade etilmesi yolunda Milli hareketimiz ve elbette birinci sırada milli yönetim sistemimizin rolü ileride de ğayet büyük olacaqtır.

Qırım’ın dışarısında ğurbet topraqlarında, sürgünden qaytıp olamağan ağırlıqlı Orta Asya cumhuriyetlerinde tahminlerimizge köre daha 100 bine yaqın soydaşlarımız var. Eğer de olarğa yardım verilmezse, olar için burada başlarını soqacak evleri ve iş yerleri temin etip olamazsaq, oların büyük çoğunluğu yaqın yıllar içerisinde vatanlaranıa qaytıp öz milletinen qoşulup olamıyacaqlar.

Qırım’da bizim toplu yaşağan 300 ge yaqın köy-qasabaların büyük çoğunluğu acınıqlı vaziyette. Birçoq köylerde su, bazılarında ise devamlı elektrik bile yoq. Köy-qasabaların büyük çoğunluğunun soqaqları perişan durumda ve yağmurlu zamanlarda o soqaqlar hiç yürülmeyecek bataqlıqlar gibi olalar. İşsizlik seviyesi Qırım Tatarları arasında Qırım’ın içerisinde en yüksek noqtadadır. Soydaşlarımızın hayat seviyeleri, bıraqın Avrupa standartlarını, tüm Qırım ve hem de Ukrayna’nın seviyesinden daha çoq düşüktür.

Halqımızın sosyal meselelerinin sırasında bizlerni en çoq rahatsızlatğan mesele elbette bizim köy-qasabalarımızda ana tilimizde mekteplerin sayısı son derece az olduğudur. Bizim evlatlarımızın yüzde 90-nı Rus mekteplerine qatnamaq zorunda ve her milletin öz evlatlarını ana tilde oqutmağa haqqı olduğu hususta Ukrayna anayasasının maddesi bizim halqımız için pratik olaraq çalışmay demek mümkündür. Bizim evlatlarımızın büyük çoğunluğu ana tilini evlerinde bile oğrenmeye imkanları yoq, çünki oların ana-babaları da sürgünlükte ve hiç ana tilimizde mektepler olmağan şaraitte büyüdüler. Böylelikle, önümüzde bizim ana tilimiz tamam ile yoq olup ketmesi ve buna köre milli kimliğimiz de yoq olup ketmesi tehlikesinen qarşı-qarşımız. Qırım Tatar tili UNESCO’nun yeryüzünden yoq olup ketme tehlikesinde olan tiller listesinde olduğu da hepinizin malümatındadır.

Onun için prioritetler, yani öncelikler hususta söz yürütülecek olsa, elbette, yeni Qurultayımızın ve Milli Meclisimizin dıqqatının merkezinde ana tilimizde maarif sistemimizni yanıdan qurmaq meselesi olması kerektir. Ama bu sistem qurulmazdan evvel de, hep bizim evlatlarımızın oquğan Rus mekteplerinde de ana tili dersleri olmasını ve bizim evlatlarımız artıq çoğunluğu teşkil etken mekteplerni ise tamamile Qırım Tatar tilinde mektepler statüsüne keçirilmesini talap etmemiz kerek olacaqtır. Bu çok adaletli ve haqlı talaptır. Ve bu talaplar yerine ketirilmediği taqdirde yerli ve bölge meclisleri her türlü protesto hareketleri keçirmeye haqları vardır.

Hep bu kibi meselelerin çözümü birinci olaraq elbette devlet tarafından ayrılacaq paralarnen bağlıdır, ama devlet Qırım Tatarlarına ayrılan paraların miktarını yıl yıla azalta. Bu sene sıfır noqtasına keldi demek mümkündür.

Bu sene halqımızın sürgünün 69. yıldönümü münasebetinen, malüm olduğu kibi, bizim diasporamızın temsilcileri birkaç Avrupa memleketlerindeki Ukrayna elçilikleri yanında Qırım Tatarlarına qarşı yürütülen şovenist ve ayrıntıcılıq politikasından dolayı protesto gösteriler yapqan ediler. Buna qarşılıq olarak Ukrayna Dışişleri baqanlığı da bir açıqlama yayınladı. Bu açıqlamağa köre Ukrayna devleti Qırım Tatarların meselelerini çözmek için büyük fedakarlıqlar yapqan ekenmiş ve şimdiye qadar bu maqsatlar için devlet tarafından 1,2 milyard grivna ayrılğan ekenmiş.

Hiç bir şeyden haberleri olmağan kimseler için bu söylenilgen raqam kerçekten de büyük kibi körünebilir. Bazı kimselerin ve bu sırada esas vazifeleri Meclis’imize qarşı düşman hareketlerle uğraşan Kırım Tatarların arasından kiralanğan heriflerin basında yazdıqlarına köre, eğer bu paraların büyük qısmı hırslanmaqan olsaydı, tüm milletimizni vatanına qaytarıp yerleştirilmesine yeterli olacaq ekenmiş. Qırım Tatar Milli Meclisi bu paralarnen hiçbir alaqası olmağanına rağmen, bu paralar sadece Kiev tarafından tayin etilgen memurların elinde olduğuna ve nasıl masraf etildiğini yinede Kiyev kendisi kontrol etmesine rağmen, bunlar bu qonuda da Milli Meclis’ni suçlamaya çalışalar.

Aslında devlet tarafından sürgünlükke uğratılan toplumların sorunlarını çözmek için ayrılan paralar çoq yıllar devamında tamamile devlet memurları ve otonom cumhuriyeti yöneticilerinin elindeydi ve olar istedikleri şekilde masraf ettiler. Halqın ise ne kontrol etmesine ve ne de bu qonuda çoq yıllar devamında malümat almağa bile imkanı yoktu. O sebepten bu sermiyanın büyük miqtarı sürgünlükke uğratılan toplumların problemlerinen hiç alakası olmayan maqsatlar için masraf etilgen edi.

Bundan da ğayrı, ayrılğan paraların yüzde 25 qadarı yine devletke çeşit vergiler şeklinde qaytıp kete edi. İkinciden, sürgünlükke uğratılan Ermeni, Bulğar, Grek ve Almanların toplam oranı hep sürgünlükke uğratılan toplumların sadece yüzde 1,4 olduqlarına rağmen onların ihtiyaclarına hep bütçe tarafından ayrılğan paralardan yüzde 20-i masraf etile edi. Yani, mesela, bir Ermeniye masraf etilen miktar bir Qırım Tatarına masraf etilgen miktardan tahmin olaraq 15 kere ziyade oldu. Aslında bu da bir provokasyondu, çünki niyetleri ve beklentileri bu paralar etrafında Qırım Tatarları ve diğer toplumlar arasında qavğa ve qarğaşa çıkarmaqtı.

Hep bu faktorlar hesapqa alınmasa bile, deyelim ki, hep devletten ayrılğan paralar ideal şekilde doğru yolnen masraf etildiği taqdirde bile, 23 yıl devamında hep sürgünlükke uğratılan her bir insanğa 2250 grivna kele, yani 97 grivna bir yılda veya 8 grivna bir ayğa. Ve men şimdi daima Milli Meclisimizni qabahatlamağa tırışkan boşboğaz kimselerden soramaq isteyim: Aceba adam başına ayda sadece bir dolar ayırıp onu vatanına qaytarıp yerleştirmeğe, onun esas ihtiyaclarını qarşılamağa mümkünmüydü?

Onun için, yeni seçilgen Qurultayın bu hususta vazifesi, devletten halqımızın temel ihtiyaçlarına ayrılan sermiyaların miqtarını kardinal şekilde yükseltmesini talap etmekle beraber başqa qaynaqları da aramaqtan ibaret olacaqtır. Bu sırada birqaç yıl evvel qurduğumuz Bütündünya Qırım Tatar Kongresin faaliyetlerini de yükseltilmesi kerek olacaqtır.

Din meselelerimizde de ğayet çoq problemlerimiz var. Sonki yıllarda, malüm olduğu kibi, Qırım’ın dışarısından kirsetirilgen, halqımızın inançlarına, onun urf-adetlerine ayqırı olğan çeşit diniy tariqatlar haretler yapmaya başladı. Olar millet tanımaylar, çünki müslüman olmaq yetermiş, kerçek müslüman olaraq de yalnız kendilerini sayalar ve oların fikrinde olmayanların hepsine ‘kafir’ dep aytalar. Oların daha bir qısmı ‘bütündünya hilafeti qurmaq’ kibi saçma niyetindeler, demokrtik qaide ve prensiplerine qarşılar, çünki bunları ‘kafirler’ düşünüp çıqarğanlarmış. Şüphesiz ki, bunların faaliyetleri halqımıznıñ parçalanmasına, milletlerarası ve dini kerginlikke, İslam dinini lekelenmesine, ona qarşı diğer insanlarda nefret duyğuları peydah olmasına yol açmaqtadır. Aynı zaman bunlar bizim düşmanlarımız için çoq faydalı kimseler, çünki onlar daima Qurultay ve Milli Meclisimize qarşılar, halqımızı bölmeye çalışalar, seçimlerde insanlarımızı iştiraq etmesine ve devlet strukturlarına temsilcilerimiznin seçilmesine qarşılar. Oları ‘halifat’, ‘cihad’ kibi boşboğaz propagandaları halqımıza düşmanlıq yapan yayın organları tarafından Qırım Tatarlarını menfi sürette köstermek ve sıradaki insanları ‘Tatar tehlikesinen’ qorqutmaq için çoq efektif şekilde qullanılmaqtadır. Bundan da ğayrı, elimize keçtiği malümatlara köre, oların arasında organlara ‘seksotlıq’ yapıp milli yönetim sisteminde çalışan insanlara qarşı malümatlar veya uydurmalar yazıp yürgen kimseler de az değil.

Bunların halqımızğa ve milli davamızğa ketirgen zararlarını azaltmaq ve ortadan qaldırmaq için bizim bölge ve yerli meclislerimiz Müftülüğümüznen beraber bazı tedbirler alması kerek olacaqtır. Camilerimiz bunların propagandistlerinden temizlenmesi ve ibadet için kelip te Müftülügümüz tarafından kösterilgen üsülleri bozğan, o muqaddes yerlerde insanlar arasında qarğaşa ve qavğa çıqaran kimseler camilerimizden qovulması bile kerek olacaqtır.

Hep camiler ve diğer diniy quruluşlar mutlaqa Qırım müftülüğüne verilmesini talap edilmesi kerek olacaqtır. Yerli ve bölge meclislerin azaları, Qurultay vekilleri hiç olmadıqta Cuma namazlarına qatnamaları, sıq-sıq vatandaşlarnen körüşmeleri, oların problemlerini öğrenmekle beraber olarğa bu tariqatçıların milli birliğimizge ne qadar zarar ketirdiklerini anlatması da çoq önemlidir. Bizim evlatlarımıznı bunların primitif ve zararlı ideolojilerinden qorçalamaq meselesi de çoq önemli bir meseledir.

Vatandaşlarımız qurduğu hep yen köy-qasabalardın büyük çoğunluğunda mahsus camiler için ayrılğan topraqlar vardır, ama maddi imkanlar olmadığı sebebinden camiler qurulmay. Eminim ki, eğer Milli Meclis ve Müftülüğümüz bu qonuda daha fazla aktif olsalar, bu meseleye müslüman ülkelerin diqqatını çekip olsalar, yaqın zamanlar içeriside kerekli sayına camiler qurulabilir. Ama burada esas prensipimiz şu ki – camiler nerede ve nasıl şekilde qurulacağı hususta mutlaqa Müftülüğümüznen anlaşılacaq ve qurulduqtan sonra şartsız olaraq Müftülüğümüzün mülkiyetine keçecektir.

Halqımızın çoq sorunların efektiv, qapsamlı ve qavğasız şekilde çözülmesi için elbette çözüm yollarını ve qaidelerini işaret etken qanunlar qabul etilmesi kerek. Çoq yıllardan beri Qırım Tatarların ve diğer sürgünlükke uğratılan toplumların haq-huquklarını iade etilmesi husuta qabul etilmesi için sarf ettiğimiz ğayretler daha istediğimiz neticelerge ketirmedi. Kerçek, bu qanun projesi keçken yılın Haziran ayında birinci oqumadan keçti ve Ukrayna Cumhurbaşqanı da kendisinin her yıllıq parlamentoya yaptığı müracaatta bu qanun qabül etilmesi faydalı olacağı hususta birqaç kelime söyledi, ama ikinci oquma esnasında o qanunun esas maddeleri deniştirilmesi veya çıqarılması tehlikesi var. Bu qonuda en çoq hareketler yapmaya çalışanların sırasında birinci olaraq Qırım otonom cumhuriyetin yöneticileridir. Eğer olar teklif ettiği denişmeler bu qanuna kirsetilirse veya hesaba alınırsa aslında bu qanunun hiçbir faydası olmıyacaq, çunki o zaman kerekli qanun yerine boş, yalnız sürgüne uğratılan toplumlar başqa insanlarnen eşit haqları olduğu hususta bir deklarasyon şekline çevirilecektir – biz o kibi boş sözleri devlet anayasasında da oquyabiliriz.

Bu projeye öyle de tartışmalar olmaması ve kabül etilmesi qolayca olsun diye bazı önemli maddeler kirsetilmedi, Avrupa Güvensizlk ve İşbirliği Teşkilatının Milli azınlıqlar komisarlığı tarafından bu proje Avrupa standartlarına en uyğun bir qanun projesi olaraq değerlendirilgen edi. Hep buna baqmadan qanun projesinden önemli maddeler çıqarılacaq olsa Qırım Tatar Milli Meclisi hareketlerge keçmeğe ve bu haqsızlıqqa uluslarası quruluşlarnın dıqqatını çekmesi kerek olacaqtır.

QırımTatarları özhaqlarını iadeetilmesimücaselesindeçoqzorluqlarnenqarşı qarşıyakeleler. Bunun birkaç sebepleri var. Birinciden, aslında bazımsızlığını ilan ettiğiniden bu yana Ukrayna devletinin gelişme yolu çoq pıtraqlı ve çelişikli oldu. Bir taraftan demokratik prensipler ilan etile, ama kerçek yönetim esas olaraq otoritar şekilde devam ete.Devletin milletlerarası ilişkiler, kökenli halqların haq-hukukları ve aslında insan haqları hususta temel ve Avrupa standartlarına esaslanğan bir politikası yoqtur demek mümkün. Buna köre, bu devletin kökenli halqlarından birisi olğan, sürgünlükten, soyqırımdan ve onlarca yıllar devam etken sürgünlükten sonra vatanına qaytıp kelgen Qırım Tatar halqının haq-huquqları iade etilmesi hususta da bir sistemli siyaseti yoq.

Bir birinin ardından iqtıdarğa kelgen siyasi quvvetler için Qırım Tatarları sanki öz haqları olğan ve o haqlar hiç olmasıqta bu devletin menfaatı için iade etilmesi kerek olğan bir millet değil de, yalnız bu siyasi quvvetke destek olacaq mı, yoqsa zarar ketirecek mi düşünceleriyle qıymet kesilen bir insanlar toplumudur. Bu kibi yaqlaşımlar en açıq şekilde sıradaki cumhurbaşkanı, parlamento veya yerel seçimler esnasında, yani pratik olaraq daima körülüp tura. Qırım Tatarları hep seçimlerde daima bu devletin milli-demokratik quvvetlerini desteklediği sebebinden, oların qarşısında olğan siyasi quvvetler iqtidarğa keldikleri zaman, halqımızın vaziyeti daha ziyade zorlaşmaqtadır.

Diğer zorluğun temelinde Qırım yarımadasının özelliğindedir. Malüm olduğu kibi, burada yaşayanların büyük çoğunluğu Qırım Tatarların ve daha birqaç toplumların sürgününden sonra komşu memleketten ketirilgen insanlar ve oların torunlarıdır. Onyıllarca devam etken Qırım Tatarlarına qarşı Stalin propagandası Qırım yarımadası Ukrayna çapında daha ziyade temel atqan bir bölgedir. Mesela, bu yılın baharında yapılan ve yayınlanğan sosyolojik araştırmalarğa köre, 20-ci yüzyılın en büyük ve dehşetli cinayetçi ve qatillerin birisi burada yaşayanların yüzde 84 qadarı için o zamanlarda olduğu kibi yine büyük ve her şeyni doğru yapqan devlet adamı ve dahidir. Bunlar Stalin’in Qırım Tatarlarına qarşı yaptığı cinayetlerni doğru ve adaletli olduğu fikrindedirler.

Söz sırası, bildiğiniz kibi, şimdiki otonom cumhutiyetinin başında da Stalin’in Qırım Tatar halqına qarşı cinayetlerini haqlı ve adaletlı olduğu hususta düşüncelerini açıqtan açıq basında ilan etken bir kimse tura.Onun açıqladığı versionuna köre, Qırım Tatarları sürgünlükte pek rahat ediler, ama olarnı yenineden Qırım’a zornen liderleri ketirgenlermiş.

Ukrayna’nın sonki 23 yıllıq bağımsızlığı tarihinde hiç zaman Qırım Tatarlarına qarşı bu derede şovenistik ve ayrıntıcı siyaset uyğulanmağa edi. Hiç zaman bu derecede açıqtan açıq halqımıznı bölmek için avantüristik tedbirler, devlet strukturlarında ‘etnik temizlemeler’ qullanılmağandı. İnsanları yalnız Qırım Tatar olduqları veya kendi Milli Meclisine sayğı kösterdikleri için işten çıqaralar. Adamın milleti veya siyasi düşünceleri için işten çıqarmaq Ukrayna ceza qanuna köre cinayet olduğunu olar elbette bileler, ama öyle davranalar ki, sanki ömür boyu iqtidarda ve kendi vazıfelerinde olacaklar, ve hiç zaman bu davranışları için cevap vermeye sıra kelmeyecek.

Bunlar elbette ‘etnik temizlemeler’ konuda Milli Meclisimizin açıqlamalarımıznı inkâr eteler ve küstahçasına devlet strukturlarında Qırım Tatarların sayısı oların nüfüs oranlarına köre daha fazla olduqları hususta gazetelerde temelsiz yalanlar yazalar. Ama Ukrayna parlamentosunun İnsan haqları ve milletlerarası ilişkiler Komitesi tarafından resmi soruşturma yahıldığı zaman, ‘Lütfen, otonom cumhuriyetin yönetim sisteminde genel olaraq ne qadar adam çalışa ve oların arasında ne qadar Qırım Tatarı var olduğu hususta konkret malümat ve oların soyadları listesini yollanız’ diyen mektüpke yazdıqları cevaba baqınız:«… В Раді міністрів АРК відсутні офіційні статистичні дані щодо депортованих кримських татар і осіб інших національностей, що повернулися на проживання в Україну и працюють в органах виконавчої влади АРК, органах місцевого самоврядування…».Yani, otonom cumhuriyetin yönetiminde çalışan insanların nasıl milletten olduqları hususta malümatları yoqmuş ve bu sebepten verilen sorulara cevap verip olamaylar. Bu sözleri Qırım otonom cumhuriyetinin başbaqan yardımcısı O.Udovina Ukrayna parlamentosonun İnsan haqları Komitesinin başkanı V.Patskanın adına 12 Eylül 2013 tarihte yolladığı mektupte yazılmıştır. Ayni sözler V.Patskan’ın adına o künler içerisinde Qırım otonom cumhuriyeti Yuqarı Şurası başkan yardımcısı G. İoffe tarafından yollanılğan mektupte de var.

Demek, Qırım Tatarların sayısı devlet strukturlarında ğayet çoq kibi yalanları dağıttıqları zaman bunlar çalışan insanların milletleri hususta bilgileri var edi, ama konkret ve resmi sorular verildiği zaman, böyle malümatlar oların elinde yoqmış.

Bu sene 19 Eylülde, yani 37 kün önce Avrupa Birliği komissarı Ştefan Füle’nen olup keçken körüşmede otonom cumhuriyetin başbaqanı, Qırım Tatarların hep meseleleri artıq çözülmüş olduğu, olar burada çoq rahat yaşadıqları, Ruslara köre daha varlıqlı olduqları, olarğa Ruslarğa köre daha çoq topraq verildiği ve mahsus olar için nasıldır ayrı tedbirler alınması doğru olmayacağı hususta saçmalıqlar söyledi. Anlaşıla ki, sorunlarımızın çözümünde bunlardan nasıldır destek beklemeye sıra kelmey.

Onun için Qırım Tatar Milli Meclisi Ukrayna’nın yüksek rehberlerinen dürüst ve samimiy diyalog yollarını arama çalışmalarını devam etmekle beraber, Sovyet devrinde vatana qaytma mücadelemizde olduğu kibi daha fazla ve esas olaraq dünya kamuoyuna ve uluslararası quruluşlarına hitap etilmesi kerek olacaqtır. Bizim Ukrayna devleti ve Avrupa Birliği arasında ortaqlıq ve işbirlik anlaşma imzalanmasının qatiyen taraftarı olduğumuzun sebebi de bu dur, çünki anlaşma imzalandıqtan sonra Avrupa Birliği ve diğer uluslarası quruluşları tarafından Qırım Tatarlarının durumunu, oların haqlarına burada ne derecede riayet etildiği hususta tarafsız ve ardı-sıra monitoringler yapılmasına yol açılacaqtır. Bu fikirni biz üç kün önce Litvanya merkezi Vilniuste şimdi Avrupa Birliği’nde başkanlık yapan Litvanya’nın başbaqanı Algidas Butkaviçus’a da söyledik ve bu qonuda onun tam desteğini aldıq.

Sonki üç yıl devamında Qırım Tatar Milli Meclisi tarafından uluslararası quruluşlarının bizim milli meselemize diqqatını çekmek için çoq aktif çalışmalar yapıldı ve biz bazı neticelere ulaştıq demek mümkündür. Avrupa Güvensizlik ve İşbirliği Teşkilatı, Avrupa Birliği ve Birleşik Devletler Teşkilatının strukturları tarafından Qırım Tatar Milli Meclisi tarafından Uluslarası forum qonuda teklifi tamamile desteklendi. Bağımsız ve tarafsız uluslarası ekspert grupları tarafından Qırım Tatar milli meselesinin esas yöntemleri incelendi ve o problerin çözüm yolları hususta kerekli teklifler verildi.

Elbet bağımsız uluslararası ekspertlerin neticeleri Ukrayna Dış işleri bakanın ve otonom cumhuriyetin rehberliğin çoq hoşuna gitmedi. Bunun sebeplerinden birincisi de şu ki, o neticelerde Ukrayna devleti Qırım Tatar Milli Meclisini resmen tanıması ve halqın meselelerini çözum yollarını esas olaraq o halq taraftan seçilgen milli quruluşnen müzakere etilmesi kerek olduğunu vurğulana.

19 Eylülde Akmescit’te olup keçken korüşmede Avrupa komissarı Ştefan Füle bu Uluslararası forumu Qırım Tatar halqının 70-yıllığından biraz önce keçirilmesi teklif etti. Bu teklif kerçekleşmesi için yalnız Ukrayna cumhurbaşqanının desteği ve razılığı kerek olacaqtır.

Qırım Tatar Milli Meclisinin bu qonuda vazifesi, bu forumğa kerekli şekilde ve titizlikle hazırlanmaq ve sonra hep forum tarafından qabul etilecek tekliflerni yerine ketirmekten ibaret olacaktır.

Ve son olaraq, 74 yıllıq aradan sonra yeniden qurulğan Qırım Tatar Milli Meclisinin birinci reisi sıfatında daha birqaç kelime söylemek isteyim.

Bugün burada Qurultay vekillerinin gizli verilen oylarınen Milli meclis’in yeni azaları, yeni Milli Meclis reisi ve yeni Qurultayın Kontrol komisyonu seçilecektir. Büyük ihtimal, seçilen insanlar hep Qurultay vekillerin hoşuna köre, bu sırada menim de hoşuma köre, olmıyacaqtır. Ama seçimler adaletli ve demokratik şekilde keçecek ve böylelikle halqımızın çoğunluğun iradesini aksettien seçim olacaqtır. Onun için, milli yönetim sistemimizin strukturlarına seçilgen insanlarğa qarşı bizim şahsi münasebetlerimiz nasıl olsa bile, kendi sempatı ve antıpatilerimizi kenara bıraqıp, o seçilgen arqadaşlarımızğa sayğı köstermemiz, Qurultay ve Milli Meclis taraftan alınğan qararlarnı daima yerine ketirmemiz kerek olacaqtır. Yalnız böylelikle biz milli birliğimizi qorçalap oluruz. Buna derler milli disiplin ve eğer bu disiplin kerekli seviyede olursa, bizim halqımıznı hiçbir quvvet ve hiçbir memleketin gizli servisleri parçalayıp olamaz.

Qırım Tatar Milli Meclisinin reisi olmaq, yani halq tarafından seçilgen milletin birinci insanı olmaq elbette büyük şeref ve ayni zaman çoq büyük mesuliyettir. 22 yıldan fazla bir devir içerisinde bu şeref bana verildi. Bunun için men milletime, meni hep olup keçken dört Qurultayda büyük çoğunluqnen seçken vekillere sonsuz minnetdarım. Menim davranışlarımı ve Milli Meclisimizin çalışmalarını bazen tenqit etken vekillerge de çoq minnetdarım, çünki samimi ve konstruktif tenqitler bizim yünetim sistemimizin daha iyi çalışmasına vesile ola. Bu vazifede qalmamı talap etip kendi müracaatlarınen bizim milli basınımızı ve internet siteleri dolduran soydaşlarımıza, cemaat teşkilatlarına ve Qurultay vekillerine de çoq minnetdarım. Ama, menim qanaatımca, bu vazifede men yeterinden daha ziyade vaqit qaldım ve yerni diğer arqadaşlarımız için boşaltmaya zaman keldi. Bundan sonra men bizim milli yönetim sistemimize Milli Meclis’in azası olmayıp hizmet etmek isteyim.

Hep Qurultay vekillerin ve yeni seçilecek Milli Meclisin, onun reisinin çalışmalarında samimiyetle başarılar tileymen. Ümit ederim ki sizin ilerideki 5 yıllıq çalışmalarınız milli haqlarımız iade etilmesi yolunda, bu toprağın kerçek sahibi olmamız yolunda büyük bir adım olacaqtır.

Diqqatınız için sağ olunuz!