Meclis reisi Mustafa Cemilev İsveçreniñ Ukrainadaki Elçisi Kristian Şenenberg ile körüşti

13 Sentâbr 2013

2013 senesi sentâbr 13 künü Meclis ofisinde Meclis reisi Mustafa Cemilev İsveçreniñ Ukrainadaki Vefqulade ve Toluvekâletli elçisi Kristian Şenenberg ve refiqası Barbara Tsender Şenenberg ile körüşti.

Körüşüvde bunıñ kibi de Meclis reisiniñ birinci muavini Refat Çubarov, tışqı alâqalar bölüginiñ başı Ali Hamzin ve Meclis Kâtibiyetiniñ reberi Zair Smedlâyev de iştirak ettiler.

İsveçreniñ Ukrainadaki Elçisi Kristian Şenenberg Qırımda üç künlük tanışuv ziyaretinen bulunmaqta. “Ukraina hududında akkreditatsiya etilgen diplomatik missiyalarnıñ başqanlarını Qırımtatar halqınıñ vekâletli organı olğan Meclis ofisinde qabul etmek bizim içün büyük şereftir. Bu bizge vaziyetimizni ve esas problemlerimizni tarif etmek imkânını bere. Eminim ki, bu kibi dialoglar Ukraina ve ukrain cemiyetiniñ Avropa cemiyetine qatılmasına siltem bereler”, – dedi körüşüvniñ başında Mustafa Cemilev.

Elçi ile subet devamında Meclis reisi şunı bildirdi ki, 2013 senesi sentâbr 19 künü Qırımğa Avropa Birliginiñ Kenişletüv ve Avropa eyiqomşulıq siyaseti meseleleri boyunca komissarı Ştefan Füle kelecek. “Onıñ ziyareti çerçivesinde Qırım Nazirler Şurasında körüşüv keçirmek planlaştırılıp, onda Qırımtatarlarnıñ problemleri boyunca halqara forumnı keçirüv istiqballeri muzakere etilecek, – dep añlattı M. Cemilev. – Bu körüşüvde Litvaniya tışqı işler naziri ve Ukraina tışqı işler naziri de iştirak etecekler”.

Meclis reisi şunı da qayd etti ki, evel Avropa Birliginiñ teşebbüsi ile planlaştırılğan tögerek massa keçirilmesi aqqında laf olğan edi, amma ukrain tarafı şimdilik körüşüv keçirmekni teklif etti. Böyle deñişmelerge baqmadan, mezkür körüşüv Ukrainanıñ birinci adımı olıp, Halqara forumnı keçirmege azırlığını köstere”. Meclis reisi musafirlerge qırımtatarlarnıñ tarihı, sürgünligi, milliy idare organları ve tamır halqnıñ bugünde-bugün bulundığı aqsımlayıcı vaziyeti, Ukraina ve Qırımda bu halqnıñ eñ sade qanuniy aqları bile bozulğanı aqqında ikâye etti.

“Problemlerimiz dairesi, bilhasaa insan aqları saasında, pek keniş olğanına rağmen biz ümüt etemiz ki, noyabr ayında Ukraina ve Avropa Birligi arasında birleşme boyunca añlaşma imzalanır. Demokratik küçler ve olarnıñ Ukrainanı demokratik devlet olaraq qurmaq niyetleri içün büyük destek olur”, – dedi Cemilev.

Öz nevbetinde cenap Şenenberg qayd etti ki, Avropa siyasetşınaslığı içün milliy azlıqlarnıñ aqları problemi daima müim mesele olaraq tanıldı. “Meselâ, bugün men Qırım universitetleri birisiniñ studentlerinen munaqaşa ettim. Esas suallerden biri İsveçre milliy azlıqlar, til ve diniy problemlerni nasıl çezgeni oldı, – dedi İsveçre elçisi. – Qırımda aynı bu meseleler aktual olğanını, er kesniñ diqqatına ve akimiyet organları tarafından çezilmesine muhtaclığını sezdim”.

Bundan da ğayrı, elçiniñ aytqanına köre OSCE Aliy komissarı Knut Vollebekniñ ofisi azırlağan “Qırımda, Ukraina, evel sürgün etilgenlerniñ qatıluvı” maruzası İsveçre içün de pek meraqlıdır. “Mezkür resmiy esabat devletimizniñ kelecekteki işi içün keyfiyetli bir platformadır, çünki 2014 senesi İsveçre OSCEde reislik yapacaq”, – dep qayd etti K. Şenenberg.

Cenap elçi milletelara meselelerniñ çezilmesine halqara cemiyetlerniñ iştiraki hususında Meclisniñ fikirinen de meraqlandı. Meclis reisiniñ birinci muavini Refat Çubarovnıñ fikrince Qırımda qırımtatarlar ve diger milliy azlıqlarnıñ inkişaf yolunda nufuzlı halqara teşkilâtlarnıñ, şu cümleden Avropa cemiyeti qurumlarınıñ da, yardımı daima zarur, bugün ise daa ziyade müimdir.

“Bu munasebetnen OSCE imayesi altında Halqara forum keçirilmesi halqara cemaatçılıqnıñ Ukrainağa köstergen pek qıymetli bir yardımıdır”, – dedi R.Çubarov.

Körüşüvniñ soñunda taraflar noyabr ayında Vilnüste “Şarqiy ortaqlıq” sammiti vaqtında Ukraina ve Avropa Birligi arasında birleşme aqqında añlaşma imzalanacağına ümüt bildirdiler. Onıñ neticelerine köre Ukraina, şu cümleden Qırımda, siyasiy-içtimaiy ve iqtisadiy vaziyetni talil etmek içün gruppalar tizilecek.