Acele işke şeytan qarışır!

26 April 2013

Eki yıldan berli keçirilmekte olğan Bütünqırım “Hıdırlez” bayramı Qırımda çeşit medeniyet ve milletlerge mensüp insanlarnı birleştirgen şeñ bir bayram namını qazandı.

Vasiliy Cartı imzasınen qabul etilgen Qırım Nazirler şurasınıñ 2011 senesi aprel 18 №172 “Hıdırlez” qırımtatar milliy bayramına azırlıq tedbirleri boyunca qararı Ukraina Prezidentiniñ o zamanda Qırımdaki daimiy temsilcisi olğan Vladimir Yatsuba, Meclis reisi ve Qırım musulmanlarınıñ müftisi Emirali Ablayev beraberlikte aqıl tanışqan, fikir paylaşqan soñ peyda olğan edi.

Zaten, Qırım o zaman uzun müddet sürgen depression vaziyetten çıqıp, yañı areketler bosağasına adım attı. Konsultatsiyalar neticesinde bir maqsad – yarımadada yaşağan çeşit millet, din mensüpleriniñ özara işanç, sayğısını pekitmek, qırımtatar halqınıñ medeniyeti, adeti ve ananelerini kütleviyleştirmek içün Qırımda er sene “Hıdırlez” bayramını keçirmek qararlaştırıldı.

Aradan eki yıl keçti ve endi Nazirler şurasınıñ yañı yolbaşçıları evel alınğan qararlarnı silip taşlap, qırımtatarlarğa ve olarnen beraber er keske endi ananege çevirilmekte olğan Bağçasaray-Aqmescit yolunıñ 25-nci kilometrinde keçirilgen Bütünqırım bayramını Aqmescit ve Aqmescit rayonı, Sudaq ve Kezlevde keçirilgen parça-parça bayramlarğa böldiler. Em şunı da qayd etmeli ki, qırımtatarlarnıñ kendileriniñ fikirini soramaq Qırım Nazirler şurasınıñ aqılına bile kelmey ve bu endi çirkin bir adet tüsüni aldı.

Qırımtatarlarda “Acele işke şeytan qarışır” degen ikmetli ibare bar. Qırım çinovnikleri aynı şu tarzda iş tutıp, şeytanğa uydılar. Çünki evel-ezelden Hıdırlez bayramı mayısnıñ birinci aftasında qayd etile turğan. Bizni ise tamırlarımız, adetlerimizni unuttırmağa tırışıp, bayramnı mayıs 10,11,12 künlerine keçirdiler.

Amma şunı da qayd etmeli ki, aynı şu künler — yani mayıs 10,11 ve 12 künleri qırımtatar halqınıñ tarihında qanlı iz qaldırdılar. 1944 senesi mayıs 10-da Stalinniñ masasına Devlet Mudafaa Komitetiniñ “Qırımtatarlar aqqında” Fermanı qoyuldı. Mayıs 11-de ise Stalin bu Fermannı imzaladı, mayıs 12 Qırımda qırımtatarlarnı sürgün etmek aktsiyasına azırlıq yekünlendi.

Böyle tarihiy faktlarnı Qırım yolbaşçılarınıñ bilmemesi mümkün degil. Qırımtatarlarına Hıdırlez bayramını aynı şu qara künlerde qayd etmekni tevsiye eterek, olar sürgünlikniñ biñlernen qurbanlarınıñ hatırasını aqaret etkenlerinden ğayrı qırımtatarlarnıñ özlerini ve qomşularını da bu masharalıqqa celp eteler. Asılında, biz qırımtatarlarğa mayıs 18-niñ sebepçisi olğan matem künlerni oyun ve yırlarnen qayd etmekni teklif eteler.

Bütün bulardan qaçınmaq mümkün olur edi, eger de Qırım Nazirler şurası öz siyasiy menfaatlarını tüşünmeden Meclis ve Müftiyat eki sene evelsi añlaşıp keçirgen bayram tertibini bozmağan olsalar. Amma Meclis ve Müftiyatnen aqıl tanışmaq yerine olar diger din vekilleriniñ bergen aqılına köre iş tutmaqnı üstün saydılar. Akimiyet ve qırımtatar halqı arasına şına qaqmaq işine akimiyetke hızmet etken siyasetçiler de öz isselerini qoştılar. Neticede Qırımda qapa-qarşılıqnıñ yañı basqıçı başlandı.

Bugünde-bugün endi açıq körüle ki, sürgünlikte elâk olğan yaqınlarınıñ hatırasını muqaytlıqnen saqlağan qırımtatarlarnıñ çoqluğı Hıdırlez bayramını akimiyet tevsiye etken mayıs 10,11 ve 12 künlerinde degil de Meclis teşkil etken mayıs 6 kününde qayd etecek. Hıdırlez bayramında iştirak etmek istegini endi yetekçi icadiy kollektivler, halq ustaları, sportçılar, Camala, Enver İzmaylov ve Femi Mustafayev kibi sana yıldızları bildirdiler.

Qırımtatar halqınıñ asırlıq ananeleriniñ bağını kimse üzip olamaz. Evel-ezelden olğanı kibi Hıdır ve İlyas azizler Qırımnıñ cümert toprağında körüşip, insanlarğa nomay bereket ümüdini bağışlarlar. Ve kene qadimiy Bağçasaray civarında Qırımnıñ birligi ve barışıqlığını seçken on biñlernen qırımtatarlar körüşirlerü

Refat Çubarov,
Qırımtatar halqı Meclisi reisiniñ birinci muavini.