Remzi İlyasov pilâv pişirmekniñ sırlarınen paylaşa

08 Fevral 2012

“Şeñlenmege, bilhassa aşamağa sevem”, — dep sırını açtı bizge Qırım Yuqarı Şurası Milletlerara munasebetler ve sürgün etilgen grajdanlarnıñ meseleleri boyunca daimiy komissiyasınıñ reisi Remzi İlyasov. Çeşit, toyumlı ve nezetli yemeklerimiz tek aşqazanımıznı degil de, qalbimizni de quvandıra. “Sabalıq, üylelik ve aqşam yemegi – bu, medeniyetimizniñ bir qısmıdır, – dey o. – Men begenemegen yemekni çetke sürem, bunı endi aşhanemizdekiler bileler”.

Deputatnıñ eñ sevgen aşı – süzmeli laqşa eken. Bizge onı nasıl pişirmekni de ögretti. Baqla, elnen kesilgen laqşa pişirilip, tabaq üzerine süzüle. Üstünden ise qıp-qırmızı tüskece qızdırılğan sarı yağ qoyula.

Remzi İlyasovnıñ anası yalıboylu. Onıñ ustalıqnen pişirgen eñ yahşı yemegi – cevizli aş. Mantıdan ufaqça olğan bereklerniñ üstüne sarı yağda qavurılğan soğan ve ufatılğan ceviz qoyula. Eñ sevgen aşı ise dolma ya da yüzüm, qapısta yaprağından sarılğan sarma. “Anam bu aşnı er kesten yahşı pişire, – külümsirey Remzi İlyasov. — Anamnıñkinden nezetlisini daa iç bir yerde aşamadım”

Deputat şunı da qayd etti ki, aytıp keçilgen yemekler pek yüksek kaloriyalı olğanından, olarnı er kün degil de, eki aftada bir kere aşamalı.

Yazdakisi kibi pişirilgen dımlama.

“Etni pek sevem, onıñnen özüm oğraşam. Eñ qolay yemek – bu dımlama, – dey deputat ve nasıl pişirilmesini ögrete.

Beş litrli çöyün qazan içine 400 gramm yağ qoyula. Bir buçuq kilo etni orta qarar keseçiklerge köndelen bölmek kerek ki, sorpası olsın. Et qazannıñ tübüne qoyula, üstünden qat-qat havuç, soğan, dolmabiber qoyula. Yemekniñ qoqulı ve yazdakisi kibi nezetli olması içün zarzevatlar qoşmaq kerek. Yazda taraqot, mağdanoz ve fesilgen qoyulsa, qışta bularnıñ qurutılğan soyu işletile.

 “Qırımda qartop pek tez pişe, qapısta ise qattıca, – dey Remzi İlyasov. – Özbekistanda ise aksine. Şunıñ içün de men mında başta qapıstanı tizip, qartopnı eñ soñunda qoyam. Er şey qazanğa yerleştirilgen soñ, qapağı qapatıla, qaynağan soñ ateşi eksiltile. Bu yemek 40 daqqa – 1 saat içinde pişe. Lâzim olsa azaçıq suv da qoymaq mümkün. Amma et ve qapıstadan çıqqan şingenlik yeterli ola. Yemek azır olğan soñ, qazannı balaban tabaq üstüne avdarmaq kerek ki, tübündeki sorpası qalıp ketmesin. Dımlama içün erzaqlar tizilgende ortasına bir qaç baş sarımsaq da qoyulsa, aş daa da nezetli olur.

“Qadınım men pişirgen pilâvnı pek seve, — dey Remzi-ağa. — Men özüm de pilâvnı qadınıma işanmayım, bu erkeklerniñ işi”. Remzi ağanıñ aytqanına köre pilâvnı retsept boyunca pişirip olamazsıñ, onı közleriñnen körmek, elleriñnen sezmek, içine qoyulacaq şeylerniñ hususiyetini bilmelisiñ. Deputatnıñ aytqanlarını diñler ekenim, “Yüz kere eşitkence – bir kere körmek yahşı” degen halq ibaresiniñ ne qadar ikmetli olğanını hatırladım. Kerçekten de, mında er şeyni esapqa almalı – pirniçniñ cınısı, qayerden ketirilgeni, havuçnıñ suvlı ya da quru olması. Pilâv pişirmek – bu ayrıca bir merasim. Bir de bir yerinde hata qaçırdıñmı, pilâv nezetsiz olur. Pilâv pişirgen aşçı pek sabırlı da olmalı. Meselâ pirniçni on yedi kere yuvmaq kerek eken.

Men maqarne sevem.

“Milletimizge mensüp olmağan yemeklerden uzun maqarneni sevem, – dey subetdeşim. – İtaliyalı olmasam da, olardan iç bezmeyim, künde aşamaq ister edim. Hususan etnen “flotçasına” qavurılğan maqarnelerni ta balalığımdan sevem.

İşten soñki yorğunlığını yahşı damlanğan yeşil çay yatıştıra eken. B u çaynı da o, özü damlamağa ve qara şokolad ile içmekni seve. “Restoranda “on beş kapiklik” çay sımarlayım. Özbekistanda bu çaynı beş kapikke almaq mümkün edi. Men ise üç qat damlanğan çay isteyim, şunıñ içün de adı “on beş kapiklik” oldı. “Men üylelik aşağan yerlerde bunı yahşı bileler”.

Onıñ yorğunlığını saba duş ve şekersiz qave ketkize eken. O, jurnalistlerni onıñ retsepti boyunca pişrilgen qavenen sıyladı. Suvuq suvnen tolu cezvege eki çay qaşığı qave qoyulıp, qaynağance pişirile ve içine azaçıq tuz sepile. Qave filcanlarğa toldurılıp, qaymaq ve ya da sütnen berile. Kerçekten de acayip bir dadı bar.

Deputat ammam ve basseynde yuvunmaqnı da pek seve. Yazda deñizge barmaqtan daa ziyade ammamda yuvunmaqnı üstün köre. . “Avropalılar 110 derecege qadar qızdırılğan ammam içinje nasıl yuvunmaq mümkünligini iç añlamaylar. Albu ki, aynı böyle sıcaq ammam yorğunlıq, stress ve yaramay keyften qorçalay”, dep saya— sçitayet Remzi İlyasov.

Margarita Şitova

Öleg Kojuhovskiyniñ fotosı

“Krımskiye izvestiya”